به گزارش باشگاه خبرنگاران، دیابت بیماری است که اگر پیشرفت کند می‌تواند به تدریج همه اعضای بدن را درگیر و آسیب‌پذیر کند و هر ۳۰ ثانیه موجب یک قطع عضو در افراد می‌شود، در حالت طبیعی، غذا در معده تبدیل به گلوکز یا قند خون می‌شود؛ قند از معده وارد جریان خون می‌شود، لوزالمعده (پانکراس) هورمون انسولین را ترشح می‌کند و این هورمون باعث می‌شود قند از جریان خون وارد سلول‌های بدن شود، در نتیجه مقدار قند خون در حد نرمال و متعادل باقی می‌ماند.
ولی در بیماری دیابتی، انسولین به میزان کافی در بدن وجود ندارد یا انسولین موجود قادر نیست تا وظایف خود را به درستی انجام دهد، در نتیجه به علت وجود مقاومت در برابر آن، قند خون نمی‌تواند به طور موثری وارد سلول‌های بدن شود و مقدار آن بالا می‌رود.
علی ارغوانی متخصص داخلی اظهار کرد: دیابت اختلال در سوخت و ساز (متابولیسم) بدن است، این بیماری بر اثر کمبود انسولین رخ می‌دهد و زمانی که در بدن وجود نداشته باشد، بدن دیگر نمی‌تواند به درستی فعالیت خود را ادامه دهد؛ انسولین هورمونی است که توسط سلول‌های «بتا» واقع در پانکراس ترشح می‌شود و وظیفه اصلی آن کاهش قند خون است.
وی بیان کرد: پانکراس یکی از غدد دستگاه گوارش است که در پشت معده قرار دارد؛ بالا بودن قند خون در دراز مدت باعث بروز عوارضی در سیستم قلب و عروق، کلیه‌ها، چشم و سلسله اعصاب می‌شود.
این متخصص داخلی با اشاره به اینکه دیابت به چهار نوع تقسیم می‌شود، گفت: به طور کلی دیابت به چهار گروه دیابت نوع یک، دیابت نوع ۲، دیابت حاملگی و دیابت به علل متفرقه تقسیم بندی می‌شود، در دیابت نوع یک که ۱۰ الی ۱۵ درصد کل موارد دیابت را تشکیل می‌دهد.
ارغوانی بیان کرد: تولید انسولین از پانکراس به علت از بین رفتن سلول‌های سازنده انسولین، متوقف می‌شود به همین دلیل افراد مبتلا به دیابت نوع یک باید از بدو تشخیص، انسولین مورد نیاز بدن را به صورت تزریقات روزانه تامین کنند؛ دیابت نوع یک اغلب در سنین زیر ۳۰ سال به وجود می‌آید.
وی درباره دیابت نوع ۲ گفت: دیابت نوع ۲ بیشتر در بالغان بالای ۳۰ سال و افراد چاق دیده می‌شود که ۸۵ الی ۹۰ درصد کل موارد دیابت را شامل می‌شود، انسولین تولید شده از پانکراس در این افراد به خوبی عمل نمی‌کند، در واقع یا پانکراس به اندازه کافی انسولین ترشح نمی‌کند یا این که انسولین ترشح شده، به علت وجود مقاومت سلول‌ها به انسولین مخصوصاً در افراد چاق، فاقد کارآیی لازم است، به این نوع دیابت، «دیابت غیر وابسته به انسولین» یا «دیابت بزرگسالان» می‌گویند.
این متخصص داخلی ادامه داد: دیابت حاملگی به دیابتی گفته می‌شود که برای اولین بار در طول حاملگی تشخیص داده شود؛ این نوع دیابت معمولاً گذراست و بعد از اتمام حاملگی بهبود می‌یابد، خانم‌های مبتلا به دیابت حاملگی بعداً در معرض خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ هستند.
دیابت با علل متفرقه چگونه گریبان افراد را می‌گیرد؟وی با بیان اینکه برخی افراد به دلایل مختلف به دیابت مبتلا می‌شوند، گفت: از علل متفرقه دیابت می‌توان به جراحی، دارو‌ها (مثل کورتیکواستروئیدها)، سوء تغذیه و عفونت اشاره کرد.
آیا دیابت درمان دارد؟مینا احمدی متخصص غدد داخلی و متابولیسم با اشاره به اینکه درمان قطعی برای دیابت پیدا نشده است، اظهار کرد: روش‌های جدیدی مثل پیوند سلول‌های بتا به افراد مبتلا به دیابت نوع یک، به علت ضرورت مصرف داروی ضد رد پیوند به صورت مادام‌العمر و عوارض احتمالی ناشی از آنها، برای اکثریت افراد مناسب نیست؛ با این وجود رعایت پنج اصل در کنترل دیابت باعث می‌شود تا افراد دیابتی بتوانند زندگی سالم در مقایسه با افراد غیر دیابتی داشته باشند و از پیدایش عوارض دیابت جلوگیری کنند.
وی با اشاره به پنج اصل در کنترل دیابت گفت: آموزش، کنترل روزانه، تغذیه صحیح، فعالیت جسمانی و مصرف منظم دارو‌ها (قرص یا تزریق انسولین) از مواردی است که در کنترل دیابت نقش دارند، در صورتی که هر یک از این پایه‌ها سست باشد، تعادل و در واقع کنترل دیابت بر هم خواهد خورد.
احمدی با بیان اینکه اصل اساسی در درمان دیابت مخصوصا دیابت نوع ۲ تغییر عادات غذایی و شیوه زندگی است، افزود: بیشتر قریب به اتفاق مبتلایان به دیابت نوع ۲ عادات غلط غذایی دارند که حتی پس از ابتلا به دیابت هم قادر به ترک آن نیستند که به باید منتظر عوارض دیابت نیز باشند، بسیاری از بیماران حتی با میزان قند خون بالا هم قند و مواد قندی مصرف می‌کنند و هم سیگار می‌کشند که قطعا عوارض بیماری را خواهند دید.
چه کسانی در معرض خطر ابتلا به دیابت هستند؟
این متخصص غدد داخلی و متابولیسم تشریح کرد: تمامی افراد بالای ۴۰ سال در معرض خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ هستند و باید هر سه سال یک بار تحت آزمایش قند خون قرار بگیرند، افرادی که دچار اضافه وزن هستند و حداقل یکی از شرایط زیر را دارند، در معرض ابتلا به دیابت نوع ۲ هستند و انجام آزمایشات مکرر قند خون در آنها باید در سنین زیر ۴۰ سال یا با فواصل کوتاه تر، یعنی هر یک الی ۲ سال یک بار انجام شود.
وی گفت: این شرایط عبارتند از وجود سابقه ابتلا به دیابت در بستگان درجه اول، سابقه ابتلای فرد به دیابت پنهان (مرحله پیش از دیابت)، سابقه ابتلا به دیابت حاملگی، سابقه تولد نوزاد با وزن بیشتر از ۴ کیلوگرم یا تولد نوزاد با ناهنجاری‌های مادرزادی، بالا بودن فشارخون، وجود اختلالات چربی خون است؛ تاکنون دانشمندان علل ابتلا به دیابت نوع یک را کشف نکرده‌اند و نمی‌توان گفت چه کسانی در معرض دیابت نوع یک هستند تنها می‌توان گفت که دیابت نوع یک در سنین زیر ۳۰ سال رخ می‌دهد.