به گزارش الف؛ یکصد و هفتاد و پنجمین نشست اعضای کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) که یکی از فشرده‌ترین و نفس‌گیرترین نشست‌های آن بود، در حالی در روز‌های پنجشنبه و جمعه گذشته در وین برگزار شد که ایران برنده آن بود و آمریکا نتوانست به اهداف خود دست یابد.
* پیروزی ایران در روز سخت اوپک
پس از نشست سخت روز گذشته ۱۴ عضو اوپک، سرانجام تولیدکنندگان اوپکی و غیر اوپکی بر سر کاهش تولید یک میلیون و ۲۰۰ هزار بشکه نفت برای ۶ ماه توافق کردند و مقرر شد اعضای اوپک ۸۰۰ هزار بشکه و کشورهای غیر عضو ۴۰۰ هزار بشکه میزان عرضه نفت خود به بازار را کاهش دهند و قرار شد ۱۱ عضو اوپک ۲.۵ درصد از تولید ماه اکتبر (مهر-آبان) ۲۰۱۸ خود را کاهش دهند و ایران، لیبی و ونزوئلا از مشارکت در کاهش عرضه معاف شدند.
افزایش قیمت جهانی نفت و معاف شدن ایران از کاهش تولید در نشست اوپک، در حالی رخ داد که بریان هوک، نماینده ویژه ایالات متحده در امور ایران، قبل از نشست اوپک به وین رفت و دیداری مخفیانه و محرمانه با خالد فالح، وزیر انرژی عربستان داشت تا او را به جلوگیری از تصویب هر توافقی که به سود ایران باشد، تشویق کند و مانع آن شود البته رویترز در این مورد نوشت: عربستان خود را در خطر انزوا دید و ناچار شد، از بین ترامپ و اوپک، تسلیم اوپک شود.
بلومبرگ نیز در گزارشی نوشت: اوپک در نهایت با کاهش تولید بسیار بیش از انتظار توافق کرد و این توافق قیمت نفت را پس از روزها مذاکرات دشوار در وین بالا برد و ایران برنده این مذاکرات پرمنازعه بود، زیرا معافیت از کاهش تولید را دریافت کرد و به گفته نمایندگان در اوپک این توافق نهایی یک سوپرایز است.
با این حال تعادل بازار و حفظ قیمت جهانی نفت در کانال 60 دلاری، دستاورد مهم نشست اوپک بود، زیرا آمریکا قصد داشت با استفاده از عربستان، نشست اوپک را به نهادی سیاسی و ابزاری علیه سایر کشورها و جهت پیشبرد منافع و مقاصد خود تبدیل کند و طی هفته های اخیر و با هدف کاستن از اثرات تحریم نفتی ایران بر قیمت جهانی نفت، فشار زیادی را به عربستان وارد کرد تا عرضه جهانی نفت را افزایش دهد و در نتیجه این اقدامات آمریکا و فشار به عربستان برای افزایش تولید، قیمت نفت که به بالای ۸۵ دلار در هر بشکه بود، طی چند هفته به حدود ۶۰ دلار در هر بشکه رسید.
قیمت نفت خام که روز پنجشنبه از توافق کاهش تولید اوپک ناامید شده بود به مرز ۵۹ دلار برای هر بشکه رسیده بود و بعد از توافق روز گذشته اوپک و غیراوپکی‌ها برای کاهش تولید روند صعودی به خود گرفت، بالافاصله با افزایش ۵ درصدی مواجه و به ۶۳ دلار و ۵۶ سنت برای هر بشکه رسید.
آنچه می خواستیم به نفع اعضای اوپک و ایران، حاصل شد
بیژن نامدار زنگنه، وزیر نفت کشورمان از نشست اوپک با عنوان «سخت و سخت‌تر از همیشه» یاد کرد؛ البته نتیجه آن را برای ایران مطلوب دانست. وی در پایان نشست اوپک گفت: خدا را شکر از همین میزان کاهش عرضه نفت (اعضای اوپک و غیراوپک) نیز راضی هستیم؛ مذاکرات سخت و پیچیده ای بود تا به نتیجه رسید؛ آنچه می خواستیم به نفع اعضای اوپک و ایران، حاصل شد.
وزیر نفت همچنین در گفتگویی بیان کرد: اوپک باوجود فشارهای آمریکا و برخی مسائل پشت پرده تولید نفت خود را کاهش داد، در حالی که سقف تولید ایران در مذاکرات بسیار فشرده و سخت با وزرای کشورهای عضو اوپک حفظ شد. حدود ۱۰ ساعت با اعضای اوپک مذاکره کردیم تا ایران مشمول قطعنامه کاهش تولید اوپک نشود.
وی افزود: نیاز بود که در زمان کنونی سقف تولید نفت اوپک کاهش یابد و عددی که کم شد مناسب و عکس العمل بازار مثبت بود، زیرا قیمت ها تا حدودی افزایش یافت. در ماه‌های آینده این تصمیم اوپک باید تثبیت شود و نفت اضافی که برخی برای مقابله با ایران در بازار ریختند از بازار جمع شود و کاهش سقف تولید اوپک تا زمان به تعادل رسیدن عرضه و تقاضا باید حفظ شود.
فشار آمریکا بر اوپک جواب نداد/ اوپک یک تصمیم اقتصادی گرفت
محمدعلی خطیبی، نماینده اسبق ایران در اوپک در گفت‌وگو با خبرنگار الف، در مورد توافق روز گذشته اعضای اوپک و غیر اوپکی‌ها و تاثیر آن در بازار نفت، گفت: این تصمیم نشان داد که فشار آمریکا بر اوپک جواب نداد. آمریکایی‌ها دنبال این بودند تا اوپک میزان تولید خود را کاهش ندهد تا قیمت نفت کاهش یابد و برای این موضوع فشار وارد می‌کردند، اما تولیدکنندگان اوپک و غیراوپک در مورد کاهش عرضه یک میلیون و ۲۰۰ هزار بشکه نفت توافق کردند و این یک تصمیم اقتصادی بود نه سیاسی.
وی افزود: امیدواریم تصمیم اوپک اجرایی شود و مازاد عرضه نفت هم در بازار نیاید و با اجرای این توافق دیگر نباید نگران سقوط قیمت نفت باشیم، زیرا کاهش ۱.۲ میلیون بشکه، بازار نفت را متعادل خواهد کرد و اگر بازار متعادلی ایجاد شود و عرضه و تقاضا در یک تعادل نسبی قرار داشته باشد، می‌توان قیمت ۷۰ دلار برای هر بشکه نفت را پیش‌بینی کرد.
کاهش یک میلیون و ۲۰۰ هزار بشکه بازار را متعادل خواهد کرد/ قیمت نفت ۶۰ تا ۷۰ دلار
کارشناس بین المللی صنعت نفت اظهار کرد: با توجه با افزایش شدید تولید و عرضه نفت غیراوپکی‌ها که حدود ۲ میلیون و ۳۰۰ هزار بشکه پیش‌بینی می‌شود و با تقاضای جدید برای نفت که فقط می‌تواند حدود یک میلیون و ۳۰۰ هزار بشکه را جذب کند نشان می‌دهد که حدود یک میلیون بشکه مازاد عرضه نفت خواهیم داشت و این موضوع می‌تواند باعث کاهش قیمت شود، ولی با تصمیم اوپک برای کاهش یک میلیون و ۲۰۰ هزار بشکه نفت تقریبا با بازار متعادلی مواجه خواهیم بود و تعادل عرضه و تقاضا قیمت نفت را در سال آینده بین ۶۰ تا ۷۰ دلار نگه می‌دارد.
تقاضای جهانی نفت حدود ۱۰۰ میلیون و ۱۵۰ هزار بشکه/ نباید نگران سقوط قیمت نفت باشیم
خطیبی با بیان اینکه برای سال آینده میلادی براساس پیش بینی‌ها تقاضای جهانی نفت حدود ۱۰۰ میلیون و ۱۵۰ هزار بشکه است، ادامه داد: برای این سال پیش بینی می‌شود عرضه کشورهای غیر اوپک ۶۸ میلیون و ۳۶۰ هزار بشکه باشد و ۳۱ میلیون و ۸۰۰ هزار بشکه نفت برای اوپک می‌ماند تا تولید و عرضه کند که هم‌اکنون تولید اعضای این سازمان در حدود ۳۳میلیون بشکه در روز است که با کاهش ۱.۲ میلیون بشکه بازار متعادل خواهد شد.
وی اضافه کرد: کشورهایی که وضعیت خاصی دارند، معمولا از مشارکت در میزان کاهش مستثنی می‌شوند و در گذشته هم این اتفاق رخ داده است، زیرا نباید کشورهای دارای شرایط عادی و خاص یکسان دیده شوند و این سه کشور (ایران، لیبی و ونزوئلا) شرایط خاصی دارند و بقیه کشورها وظیفه ایجاد تعادل بازار را دارند؛ اگر تصمیم اوپک به خوبی اجرا شود، نباید نگران سقوط قیمت نفت نباشیم.
باید بودجه از نفت جدا شود/ شعار می‌دهیم و عمل نمی‌کنیم
این کارشناس انرژی در مورد تحریم نفتی ایران و تاثیر توافق اوپک در مورد تحقق قیمت و میزان فروش نفت (۱.۵ میلیون بشکه در روز به قیمت ۵۴ دلار) در لایحه بودجه ۹۸، گفت: باید بودجه از نفت جدا شود، از بعد از انقلاب شعار دادیم که میزان وابستگی به نفت را باید کم کنیم؛ ولی کم نشد و این اتفاق باید روزی رخ دهد، تا دشمن از این نقطه نتواند طمع و به کشورما فشار وارد کنند.
خطیبی ادامه داد: اقتصاد ایران زمانی، اقتصاد خواهد شد که نفت را از آن جدا کنیم و تا زمانی که وابستگی به درآمدهای نفتی داشته باشیم، همین نگرانی‌ها وجود خواهد داشت و دشمن هم این نقطه ضعف را می‌داند و فشا وارد می کند. امیدوارم که مجلس و دولت روزی تصمیم بگیرند و واقعا این نقطه ضعف را برطرف و ارتباط بودجه با نفت جدا و قطع کنند. درآمدهای نفتی باید در سرمایه گذاری‌ها صرف شود؛ ۴۰ سال است شعار می‌دهیم و عمل نمی‌کنیم و باید عملی شود.
وی با بیان اینکه همه خسارت‌هایی که از طریق تحریم می‌بینیم به دلیل وابستگی به نفت است، ابراز امیدواری کرد که یک روز این وابستگی بودجه به نفت قطع و آن را جشن گرفت تا بودجه بدون توجه به قیمت نفت و تحریمها و توسط درآمدهای غیرنفتی تنظیم شود و دلارهای حاصل از فروش نفت را در سرمایه گذاری‌ها و زیر ساخت‌ها استفاده کنیم.
چرا دوباره سهم نفت در بودجه را اضافه کردیم/ پس چرا انجام نمی‌دهند؟
معاون امور بین الملل اسبق شرکت ملی نفت در مورد اینکه رئیس سازمان برنامه و بودجه گفته بود سهم نفت در بودجه ۲۷ درصد است و هر زمان بخواهیم می‌توانیم آن را حذف کنیم؛ بیان کرد: لطفا یک تصمیم تاریخ بگیرید و حذف کنند و در تحریم‌های قبلی (سال ۱۳۹۰) هم وابستگی‌ها به نفت در همین سطوح رسیده بود؛ ولی بعد از برجام دوباره وابستگی ما درآمدهای نفتی زیاد شد؛ قرار بود سالی ۵ درصد از میزان وابستگی به نفت کم شودِ اما چرا دوباره سهم آن را اضافه کردیم.
خطیبی تصریح کرد: اگر دولت می‌تواند سهم ۲۷ درصدی نفت در بودجه را جذف و یا کم کند، پس چرا انجام نمی‌دهند، باید این دندان کشید و این اقدام خدمت بسیار بزرگی به اقتصاد ایران است و باید این قدم را برداریم و اعتیاد نفت را از بودجه قطع کنیم و باید بودجه با درآمدهای غیر نفتی مانند صادرات غیرنفتی و مالیات بسته شود، چرا از افرادی که مالیات نمی‌دهند یا فرار مالیاتی دارند، مالیات گرفته نمی‌شود.
نباید نگران تحقق ارقام نفت در بودجه باشیم/ تحریم‌های امروزی، فقط تحریم آمریکا است؛ تحریم قبلی خیلی سخت بود
وی اضافه کرد: با اجرای تصمیم اوپک برای کاهش عرضه نفت که گرفته شده، نباید نگران تحقق ارقام بودجه باشیم، البته ممکن است مقدار غیر اوپکی‌ها کمتر تعهد خود را اجرایی کنند؛ ولی امیدوارم این توافق اجرایی شود و نباید نگران ارقام تعیین شده در بودجه بود و محقق خواهد شد.
این کارشناس انرژی در مورد تحریم نفتی ایران و معافیت ۶ماه خریداران نفت ایران گفت: آمریکا فشار وارد می‌کند و ما هم باید بایستیم و تلاش کنیم تا جایی که امکان دارد، علیرغم تحریمها نفت خود را بفروشیم که شیوه‌ها و روش‌هایی وجود دارد، استفاده کرد و می‌توان با آن نفت را فرخت.
خطیبی ادامه داد: تحریم‌های امروزی، فقط تحریم آمریکا است و نسبت به تحریم‌های سال ۹۰ خیلی سبک‌تر است. تحریم سال۹۰ خیلی سخت بود و حتی خود آمریکایی‌ها گفتند ما اجماع جهانی علیه ایران شکل داده بودیم، ولی الان فقط آمریکا است و می‌توان با این شرایط هم نفت فروخت، فقط نیازمند برنامه خاص و افرادی که ریکس پذیر باشند، هستیم، افرادی که دل و جرات داشته باشند؛ که بتوانند از عهد این کار بربیایند. در سخت‌ترین شرایط توانستیم و امروز از شرایط سخت گذشته سخت‌تر نیست.