به گزارش الف، سرنوشت جمال خاشقچی، روزنامه نگار منتقد عربستانی که آخرین بار سه شنبه هفته گذشته به کنسولگری عربستان در استانبول مراجعه کرد به معمایی عجیب تبدیل شده است. این منتقد آل سعود که بدلیل انجام برخی امور اداری به کنسولگری عربستان وارد شده بود از همان لحظه ناپدید شده است. پلیس ترکیه عنوان کرده خاشقچی در ساختمان کنسولگری به قتل رسیده اما یک مقام سعودی این اتهام را بی‌اساس دانسته است.

خدیجه ازرو، نامزد خاشقچی که همراه وی بوده گفته وی برای انجام کارهای ازدواج وارد ساختمان کنسولگری شد و هرگز ار آنجا بیرون نیامد. او دولت عربستان را مسئول جان خاشقچی دانسته است.

برخی رسانه ها مانند الجزیره دو روز قبل از پیدا شدن جسد خاشقچی در یکی از مناطق استانبول خبر داده بودند اما این موضوع مورد تائید مراجع رسمی در ترکیه قرار نگرفته است.

وزارت خارجه ترکیه دیروز برای دومین بار در یک هفته گذشته سفیر عربستان سعودی را برای ارائه توضیحات درباره سرنوشت این فعال رسانه ای احضار کرد. ظاهراً دولت ترکیه بدنبال ورود به کنسولگری عربستان برای تفتیش جهت پیدا کردن سرنخی مرتبط با خاشقچی است. این در حالی است که چند روز قبل کنسولگری عربستان در حرکتی تبلیغاتی با بهره گیری از دوربین رویترز اقدام به گشت و گذار در این مکان دیپلماتیک کرده تا شاید این گونه از خود رفع اتهام نماید.

ناپدید شدن روزنامه نگار معترض عربستانی موجب واکنش های بسیاری در سرتاسر جهان شده است. در یکی از این واکنش ها سازمان عفو بین‌الملل در بیانیه‌ای عنوان کرد چنان چه کشته شدن خاشقچی صحت داشته باشد، جنایت اعدام در خارج از چارچوب قانونی محسوب خواهد شد. این سازمان همچنین خواستار پایان دادن به سکوت در قبال اقدامات نقض آزادی بیان و سرکوب توسط ریاض شده بود.

ماجرایی که برای جمال خاشقچی پیش آمده دقیقاً سال قبل در چنین روزهایی برای سعد حریری در ریاض بوجود آمده بود که اگر کشورهای دیگر به این ماجرا ورود نمی کردند مشخص نبود نخست وزیر لبنان چه سرنوشتی در انتظارش است. اتفاقی مشابه نیز برای برای تعداد زیادی از شاهزادگان و وزرا بوجود آمد که به بهانه مبارزه با فساد از ساختار اقتصادی و سیاسی عربستان پاکسازی شدند و طبق گزارشی که اخیراً اکونومیست به چاپ رسانیده برخی از آنها ممکن است با مجازات اعدام روبه رو شوند.

درباره خاشقچی، روزنامه لبنانی الاخبار در تحلیلی عنوان کرده احتمالاً ریاض این روزنامه نگار مشهور را در یک عملیات امنیتی فریب داده و به ریاض برگردانده است. روزنامه واشنگتن پست که خاشقچی برای آن یادداشت می نوشته مدعی شده یک گروه  15 نفری از عربستان قبل از ناپدید شدن این روزنامه نگار وارد ترکیه شده و دوباره این کشور را ترک کرده اند. این روزنامه می گوید خاشقچی به قتل رسیده است. مجتهد، افشاگر توییتری نیز که ظاهراً یکی از شاهزادگان عربستان است عنوان کرده یک شخصیت بسیار نزدیک به محمد بن سلمان، ولیعهد سعودی(ظاهراً سعود القحطانی) هدایت عملیات از بین بردن خاشقچی را برعهده داشته است.

واکنش اردوغان چه خواهد بود؟

رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه از زمان مفقود شدن جمال خاشقچی حساسیت ویژه ای روی پیگیری این مسئله داشته است. این موضوع از آن جا اهمیت دو چندان می یابد که خاشقچی طرفدار قرائت اخوانی حزب عدالت و توسعه از اسلام سیاسی(در تقابل قرائت عربستان که مبتنی بر وهابیت از اسلام است) و منتقد سیاست های بن سلمان در منطقه علی الخصوص جنگ یمن بوده است. البته به اذعان همگان جمال خاشقچی را هرگز نمی توان روزنامه نگاری رادیکال و تندرو دانست و وی با بسیاری از شاهزادگان و به خصوص با حاکمان قبلی عربستان روابط نزدیکی داشته است.

البته ناپدید شدن این روزنامه نگار مشهور در خاک ترکیه علناً بیان گر به چالش کشیدن حاکمیت سیاسی و ناتوانی دستگاه ها و وزارتخانه های سیاسی و امنیتی  این کشور بوده است. عوامل فوق موجب شده رئیس جمهور ترکیه از همان دقایق اولیه اخبار مرتبط با آن را با دقت رصد کند و چند بار نیز در این ارتباط موضع گیری داشته است. رئیس جمهور ترکیه عنوان کرده شخصاً تحقیقات را دنبال و واقعیت را هرچه که باشد اعلام خواهد کرد.

در این راستا اردوغان دیروز دوشنبه درباره این مسئله گفت: مسئولیت سیاسی و انسانی ایجاب می‌کند که مساله ناپدید شدن روزنامه‌نگار سعودی از نزدیک مورد تحقیق و بررسی قرار بگیرد. وی افزود: مسئولان کنسوگری عربستان در استانبول باید اثبات کنند که خاشقچی ساختمان کنسولگری را ترک کرده است.

به گزارش خبرگزاری آناتولی، رئیس جمهور ترکیه تصریح کرد: مسئولان اطلاعاتی و امنیتی ترکیه این پرونده را مورد بررسی قرار می‌دهند. وی اعلام کرد که دادستانی ترکیه برای تحقیق اسناد و مدارک مربوط به ورود و خروج شهروندان سعودی از فرودگاه استانبول ورود کرده است.

اگرچه برخی با توجه به وضعیت سیاسی و اقتصادی شکننده ترکیه، تنش در ارتباطات آنکارا با آمریکا و تلاش برای تمرکز بر بحران سوریه و عدم باز شدن جبهه جدید عنوان می کنند که احتمالاً اردوغان چندان تمایلی به تشدید اختلافات با ریاض ندارد اما با توجه به روحیه رئیس جمهور ترکیه بسیار بعید است وی به سادگی از کنار این مسئله عبور کند؛ به خصوص اینگه اگر فرضیه قتل یا ربودن خاشقچی و بردن وی به عربستان تائید شود.

با تمام این تفاسیر باید گفت ریاض تا کنون با بکارگیری دیپلماسی دلارهای نفتی در سیاست خارجی، موفق شده موج انتقادات کشورهای غربی را نسبت به اقدامات غیرانسانی و غیرقانونی خود ضعیف نماید اما بدون شک اگر دولت های غربی هم مایل نباشند افکار عمومی جهانی آن ها را مجبور به واکنش خواهد کرد و به همین دلیل آل سعود باید انتظار روزهای سخت تری را داشته باشد.  

البته این ماجرا یک بار دیگر ثابت کرد حاکمان آل سعود فاقد هر گونه تعقل در تصمیم گیری های سیاسی خود می باشند و برای رسیدن به اهداف خود از هر گونه ابزاری بهره می گیرند و شاید به همین دلیل است که در حال حاضر منطقه خاورمیانه با تعدد بحران ها و تنش های سیاسی روبه رو شده است.