افزایش مکرر قیمت سوخت طی 9 ماه سال جاری میلادی، این روزها به دغدغه ای مهم برای مردم این کشور تبدیل شده و با واکنش های منفی مردم رو به رو شده است.

به گزارش روز جمعه ایرنا، هر چند بخش مهمی از این افزایش مربوط به نرخ تورم بالای 20 درصدی و نیز کاهش شدید ارزش لیر ترکیه برابر ارزهای خارجی بوده، ولی این امر مانع از آن نشده است که مردم نسبت به اخذ مالیات سنگین نسبت به فروش سوخت به خصوص بنزین و گازوئیل اعتراض نکنند.

مالیاتی که دولت ترکیه از فروش سوخت اخذ می کند، شامل بخش مهمی از درآمدهای دولت ترکیه در بودجه سالانه می شود و به همین علت، دولت ترکیه همواره سعی کرده با برنامه ریزی و ایجاد زیرساخت های لازم، وضعیت مصرف و قیمت سوخت را برای مصرف کنندگان کنترل کند به گونه ای که از درآمدهای خود نیز محروم نشود.

بر اساس گزارش اعلامی روزنامه کارار، قیمت کنونی عرضه هر لیتر بنزین 6.96 لیر در جایگاه های عرضه سوخت آنکارا ارائه می شود و این حاکی از افزایش 25 درصدی آن طی 9 ماه اخیر است. قیمت هر لیتر بنزین در ماه ژانویه سال 2018 حدود 5.61 لیر بود.

به نوشته این رسانه، افزایش آرام و ماهانه قیمت بنزین شاید سیاستی برای جلوگیری از اعتراضات مردمی باشد اما نارضایتی در عموم مردم نسبت به افزایش قیمت سوخت موج می زند. بررسی قیمت گازوئیل در آرشیو شرکت توزیع سوخت نیز نشان دهنده افزایش بیش از 50 درصدی قیمت گازوئیل در سال جاری است به طوری که قیمت هر لیتر گازوئیل اوایل سال جاری میلادی 4.45 لیر بود ولی و امروز با قیمت 6.71 لیر در هر لیتر عرضه می شود.
در میان سوخت های مصرفی خودروی، سوخت ال.پی.جی در ترکیه افزایش آنچنانی نداشته و از میزان 3.45 به رقم 3.83 لیر در 9 ماه گذشته رسیده است.

قیمت سوخت خودرو اعم از بنزین، گازوئیل و ال.پی.جی در ترکیه همواره مرجعی برای مقایسه با قیمت بنزین در ایران بوده است و طی سالهای اخیر با رشد قیمت سوخت در این کشور، رتبه ترکیه در میان کشورهایی که دارای گرانترین قیمت بنزین و گازوئیل دنیا هستند، افزایش یافته است.

قیمت فروش بنزین و گازوئیل در ترکیه تفاوت کمی با هم دارد و با روند افزایشی قیمت گازوئیل طی سال های اخیر، قیمت این دو فرآورده نفتی در بازار ترکیه به همدیگر نزدیک شده است. ترکیه جزوه کشورهایی محسوب می شود که قیمت بنزین در آن به نسبت سایر کشورهای دنیا بالاتر است و رده بندی ارائه شده از سوی موسسه گلوبال پترول پرایس در اواخر سال میلادی گذشته نشان می دهد که در زمینه نرخ فروش سوخت بنزین، ایران در بین 167 کشور دنیا بعد از ونزوئلا، عربستان، ترکمنستان، الجزایر و کویت در ردیف کشورهای ارزان و در رده ششم جهانی قرار دارد.

بر اساس همین آمار، هنگ کنک، ایسلند، موناکو، نروژ، ایتالیا، یونان، رژیم صهیونیستی، دانمارک، پرتغال و سن مارینو جزو 10 کشور نخست با گرانترین نرخ فروش سوخت بنزین است و ترکیه در رده پانزدهم قرار دارد. ظرفیت پالایشگاه های ترکیه با 620 هزار بشکه در روز کفاف مصرف داخلی را نمی دهد لذا بخش عمده ای از سوخت مصرفی از خارج وارد می شود. نرخ بنزین وارداتی ترکیه نیز بر اساس قیمت عمده در دریای مدیترانه محاسبه می شود و ارتباط تنگاتنگی با نوسانات قیمت نفت و نرخ ارز در این کشور دارد.

در تعیین قیمت هر لیتر سوختی که به دست مصرف کننده ترک می رسد، به غیر از قیمت تمام شده سوخت برای عمده فروشان سوخت و جایگاه داران، دو متغیر قیمت نفت در بازارهای جهانی و ارزش برابری دلار برابر لیر ترکیه موثر است.

به رغم بالا بودن نرخ سوخت، قیمت نهایی سوخت بنزین و گازوئیل در ترکیه افسارگسیخته افزایش نمی یابد زیرا سازمان تنظیم و کنترل بازار انرژی ترکیه همواره سقفی را برای قیمت نهایی سوخت تعیین می کند. براساس آمارهای منتشره توسط موسسه گلوبال اکونومی، مصرف متوسط روزانه بنزین در ترکیه حدود 8.1 میلیون لیتر و مصرف سالیانه آن نیز کمتر از سه میلیارد لیتر است.

افت شدید ارزش لیر برابر ارزهای خارجی، افزایش تورم و نرخ بهره از دیدگاه کارشناسان اقتصادی ترک خطری جدی برای اقتصاد ترکیه محسوب می شود و به گفته آنها، کشور با افزایش جهشی قیمت ها در محصولات مختلف به ویژه قیمت سوخت در ماه های آتی مواجه خواهد شد.