چگونه یک کشوری در دنیای امروز می تواند ادعای ترقی و تحول داشته باشد، در حالی که در بین این همه کتابخانه اش، کتابخانه های قدیم و جدید، کتابخانه های مجلس و دانشگاه و ملی و غیره و غیره، یک سیستم متحد آنلاین برای ارائه ندارد؟ یک سرمایه محدد که با جان کندن فراهم آمده، با وقف هزاران فرد در طول سالیان برآمده، امروز هر کدام در گوشه ای خاک می خورد، بدون آن که دیگری بداند فلان کتاب در کجاست و چگونه می توان آن را بدست آورد.

البته ادعا زیاد است، نرم افزارهای مدعی هم کم نیستند، اما امروز اگر شما همزمان بخواهید، به صورت آنلاین دارایی این همه کتابخانه را ببینید و کتاب دلخواه خود را بدست آورید، چه خواهدید کرد. یک نمونه نرم افزار آفلاین برای این کار مانند lib.ir هست که آفلاین است و محدود که هر چند ماه یا چند سالی، فهرستی از کتابخانه ای می گیرد و نمایش مختصری از آن می دهد. اما این که مثلا، دهها کتابخانه دانشگاه تهران، نزدیک به یک میلیون جلد کتاب دارد، یا دایره المعارف بزرگ اسلامی که بیش از این دارد، یا کتابخانه آستانه قدس که همه بله همه سرمایه اش از پول وقف و نذر است، چطور به صورت متحد یک برنامه مشترک ندارند؟

کتابخانه مرعشی که صدها هزار جلد کتاب چاپی و دهها هزار خطی دارد، چطور تحت یک برنامه قابل سرچ نیست. اصلا محتوا پیش کش، یک برنامه ای که بتواند دارایی همه کتابخانه های بزرگ را در حد دیتای مختصر و فهرستی یک جا ارائه دهد وجود ندارد. جالب است که این کار حتی بین کتابخانه های دانشگاه های دولتی هم نیست، چه رسد به این که با کتابخانه های دانشگاه آزاد یا بقیه مراکز آموزش عالی همراه باشد، یا همه پایان نامه ها را هم یک جا در بر داشته باشد. بزرگ ترین مرکز پایان نامه ای کشور، فقط اندکی بیش از 400 هزار پایان نامه دارد. در حالی است که شمار پایان نامه ها باید تا چندین برابر و به نظرم قریب به سه میلیون باشد. اما ما یک نرم افزاری که بتواند همه اینها را در کنار کتابها ارائه دهد نداریم. بارها نوشته ام، نورمگز تنها امید در باره مقالات است، اما آن نیز برنامه کاملی نیست و باید در کنار همه کتابها در یک برنامه متحد باشد.

ضعف مدیریت ما، در کنار ضعف برنامه نویسی، آن هم در غیاب صدها هزار دانشجوی زبده و مشکل رفتنشان از کشور، و عدم حمایت از باقی مانده، مشکل اصلی ماست. مشکل تر از این مشکل، ذهن های بسته، دست های خالی از پول در این امور، و خرج نکردن مقدار پول در دسترس است که کسی دلش نمی آید خرج کند. تغییر مدیریت ها و نابودی برنامه ها با آمدن مدیر جدید، مشکل دیگر ماست، و این به معنای نداشتن استراتژی معین در این زمینه است. در یک کلمه، بی عرضگی ما مهم ترین عامل است، این که کسی پس یک مدیر کتابخانه بر نمی آید که در تابستان دو ماه کامل تعطیل کند، و کسی نتواند به او اعتراض کند. بدتر این که در سایر ایام سال هم در حکم تعطیل باشد، و بعد هم من کاربر جرات نکنم اسمش را اینجا بیاورم چون اگر بیاورم همان یک نسخه خطی را هم که سالانه می توانم بگیرم، نخواهم توانست. یادم رفت بگویم، مشکل مدیریت مهندس های کشور بر همه امور است که کمتر عقل کتاب دارند، و مشکل این است که باقی مانده مدیران هم، یا عقل کتاب و نشر و برنامه و نرم افزار ندارند یا اگر دارند، آن قدر در فکر محدودیت ها و خودسانسوری ها و ممنوعیت ها و محرومیت ها هستند که بیشتر فکر نداشتنها را می کنند تا داشتنها را. [مثل این که قدری تند رفتم. ببخشید]

نقل از کانال تلگرامی نویسنده