به گزارش الف، محمدباقر نوبخت عصر امروز در جلسه مركز پژوهش‌هاي توسعه و آينده‌نگري سازمان برنامه و بودجه كشور با تشريح مباحث نظري الگويي مناسب براي توسعه ايران، گفت: بيان اينكه در فرادست ترين سند يعني سند چشم انداز موضوعي تحت عنوان ايران در افق ۱۴۰۴ كشوري توسعه يافته مطرح شده است، توسعه بر خلاف رشد بعد از جنگ جهاني دوم خلق شد.
وی با بیان اینکه در سند چشم‌انداز که فرادست ترین سند پس از قانون اساسی است تعیین شده که ایران در سال۱۴۰۴ کشوری توسعه یافته باشد؛ افزود: وقتي صحبت از توسعه يافته شدن ايران مي‌شود، مشخصات جزيي اين جامعه دوري از تبعيض، فقر، فساد، برخوردار از سلامت و ... از طريق برابري فرصت ها، بازتوزيع درآمدها، تامين اجتماعي و ... است.فقط توسعه رشد اقتصادي، توسعه رشد اقتصادي همراه با عدالت و توسعه انساني مدنظر ما نيست بلكه جمهوري اسلامي به توسعه انساني دين محور نزديك است.
معاون رئیس جمهور با بیان اینکه توسعه انساني داراي سه مولفه توليد سرانه، اميد به زندگي و آموزش است كه البته فرهنگ مبتني بر دين نيز در اين حوزه مدنظر است، گفت: براي تبيين مفهوم توسعه، هفت سوال اساسي در كتاب الگوي مناسب براي توسعه ايران ارايه شده که نخستين سوال اين است كه با توجه به تعاريف مختلف از توسعه كدام يك از انواع توسعه با مفاهيم قانون اساسي و سند چشم‌انداز بيست‌ساله در مورد جامعه آرماني و توسعه يافته انطباق بيشتري دارد و اصول، ابعاد و اهداف اين توسعه كدام است؟
نوبخت با طرح این سوال که از انواع نظام‌هاي اقتصادي كدام نظام در الگوي مطلوب توسعه براي جمهوري اسلامي ايران با توجه به اسناد فرادستي نظام قابل پذيرش است، بیان کرد: نقش دولت در اجراي استراتژي‌ها و پياده كردن الگوي مطلوب توسعه در كشور چگونه بايد باشد و همچنين فرهنگ با تأكيد بر دين‌محور بودن نظام جمهوري اسلامي ايران، چه جايگاهي در الگوي توسعه موردنظر خواهد داشت.
رئیس سازمان برنامه و بودجه با بیان اینکه مشخصات جامعه توسعه يافته از منظر اسناد فرادستي جامعه‌اي است كه از وجود عدالت اجتماعي، سلامت، رفاه اجتماعي، اقتصادي و... برخوردار باشد، گفت: رشد اقتصادی که ما به دنبال آن هستیم تنها یک رشد اقتصادی همراه با عدالت نیست زیرا این الگو قدیمی است، ما به دنبال یک توسعه انسانی دین محور هستیم؛ برای رسیدن به این رشد ما از تلفیقی از استراتژی‌های تولید رقابتی دانش‌بنیان، عدالتگرا و اقتصاد باز(صادرات محور)استفاده خواهیم کرد.
وی با اشاره به نقش دولت در اقتصاد و اینکه یکی از نقاط اختلاف بین مکتب های مختلف در همه عرصه ها دولت است، گفت: در قانون اساسي وظايف متعدد و متنوعي همراه با اختياراتي گسترده به‌ويژه در حوزه اقتصاد براي دولت تعيين شده است كه ظرفيتي حداكثري براي فعاليت يك دولت بزرگ را ممكن مي‌سازد؛ از سوي ديگر ابلاغ سياست‌هاي كلي نظام فرصتي را فراهم كرد تا تغيير رويكردي منطبق با واقعيت‌هاي محيطي در فضاي كشور براي حضور و مشاركت بخش‌هاي تعاوني و خصوصي اعم از داخلي و خارجي تشكيل شوند.
نوبخت نصذیح کرد: به عنوان مثال دولت دوازدهم و یازدهم با هم تفاوت دارند زیرا در دولت یازدهم تعادل بیشتری داشتیم و محیط کسب و کار آرام تر بود به گونه ای که در شهریور سال ۹۲، ۳۴ مصوبه برای عدم دخالت دولت در عرصه کسب و کار دادیم و قانون رفع موانع تولید را به مجلس دادیم و امروز نمی توان مثل دولت یازدهم رفتار کرد. با توجه به شرایط کنونی دولت نمی تواند کنار بکشد.
رئیس سازمان برنامه و بودجه با بیان اینکه در اين شرايط متفاوت، مأموريت دولت در حوزه اقتصاد به سياست‌‌گذاري، هدايت و نظارت محدود شود، در مورد مورد مبحث توسعه، گفت: فقط توسعه رشد اقتصادی، توسعه رشد اقتصادی همراه با عدالت و توسعه انسانی مدنظر ما نیست بلکه جمهوری اسلامی به توسعه انسانی دین محور نزدیک است که توسعه انسانی دارای سه مولفه تولید سرانه، امید به زندگی و آموزش است که البته فرهنگ مبتنی بر دین نیز در این حوزه مدنظر است.
نوبخت در ادامه با اشاره به اینکه اقتصاد ما نه لیبرالیستی و نه برنامه ای تمام دولتی است، گفت: اقتصاد جمهوری اسلامی مبتنی بر اسناد فرادستی یک اقتصاد دولت_بازار است؛ و هم به اقتصاد بازار اعتقاد داریم و هم اقتصاد دولت و نیازمند مدیریت اقتضایی هستیم. اقتصاد دولت_بازار مبتنی بر ۵ مولفه مالکیت، مدیریت، محیط، جایگاه دولت و سازوکارهای بازار است که اکنون سیاست دولت بیشتر از بازار است. برخی می‌گویند باید همه چیز را برعهده عرضه و تقاضا گذاشت اما دولت نمی‌تواند بگذارد چرخ دنده لیبرالیستی مردم له و نابود کند و به آن اعتقاد نداریم.
وی گفت: مبنای پول ما ریال است اما حتی لبوفروش هم، خود را با قیمت ارز تنظیم می کند. متاسفانه دلار ارز جهان شمولی است که بر همه چیز سایه افکنده است که امروز صاحب آن ارز تصمیم گرفته اقتصاد ما را فروبپاشاند. نمی شود در این شرایط دولت کنار رود و توقع داشته باشد دست نامرئی آدام اسمیت بازار را تنظیم کند.
رییس سازمان برنامه و بودجه با یادآوری اینکه ور نظام اقتصادی دولت_بازار، میزان سهم دولت در اقتصاد بستگی به شرایط دارد، اظهار کرد: در ایران مردم چقدر تیم ملی را تقدیس می کنند و مورد حمایت قرا می دهند اما حالا که نوبت حمایت از پول ملی است به پول ملی حمله می برند و به سمت دلا می روند.
نوبخت بیان کرد: در این صورت پول ملی بس ارزش و تبدیل به کاغذ می شود. اگر می خواهید پول ملی ارزش داشته باشد نباید انقدر پول ملی را با ارز عوض کنید. ما اعلام کردیم حمایت کنید اما نگاه کنید که چه کمپین هایی برای تمسخر تشکیل شد. می گفتند بفرمایید این دلارهای ما را بگیرید به آقازاده هایتان بدهید. به واقع انسان متاسف می شود؛ اما در کشور همسایه ما ترکیه دیدیم که چه اتفاقی افتاد مردم حتی به صورت سمبلیک اقدام به اتش زدن و پاره کردن دلارهایشان کردند زیرا می خواهند پول ملی شان ارزش داشته باشد.
وی در پایان در مورد قانون اساسی گفت: کاستی‌های امروز نتیجه قانون اساسی نیست بلکه به این دلیل است که قانون اساسی را به درستی اجرا نکردیم و هر جا این اتفاق رخ داد با مشکل مواجه شدیم .