به گزارش الف، پس‌ از اینکه اعلام شد در کنکور 98 میزان تأثیر سابقه تحصیلی، 30 درصد به‌صورت قطعی برای پایه دوازدهم است و اجرایی خواهد شد که تصمیم اخیر شورای سنجش و پذیرش دانشجو واکنش‌های زیادی را به همراه داشت و این مصوبه مورد اعتراض بسیاری از داوطلبان کنکور قرار گرفت. بعد از انتشار این خبر، دکتر احمد توکلی با ارسال نامه ای به اعضای کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس خواستار تجدید نظر در مصوبه اخیر شورای آموزش و سنجش کشور شد. در این مصوبه که از سال تحصیلی آینده به اجرا در خواهد آمد، عنوان شده است: سوابق تحصیلی و نمرات دوران دبیرستان دانش آموزان در کنکور تأثیر قطعی خواهد داشت. همچنین دیده بان شفافیت و عدالت اعلام کرد که اقدامات خود را در مورد تأثیر 30 درصدی سوابق تحصیلی در کنکور آغاز کرد و به همین دلیل دیده بان خواستار این شد دانش‌آموز صبر کنند تا از مجاری قانونی موضوع پیگیری شود.

در مطلبی که در ادامه می آیدآقای  احمد حج فروش  با نقد دیدگاههای آقای توکلی از عملیاتی شدن تأثیر قطعی سوابق تحصیلی در کنکور 98 دفاع کرده است:

سلام بر استاد گرامی جناب آقای دکتر احمد توکلی

دوست عزیز، بنده و همه دوست داران شفافیت و عدالتِ واقعی، نمی خواهیم از شما نا امید شویم، ولی به نظر می رسد شما به تازگی زیاد تحت تأثیر نظرات مخالفان قانون حذف کنکور قرار گرفته اید. این حمایت شما از مخالفان قانون نیز بعدا برای شما پشیمانی به بار می آورد.

استاد عزیز، 35 سال است که کنکور با ضریب 100 درصد علاوه بر این که سبب ناکارآمدی نظام تعلیم و تربیت شده، سایر نظامهای کشور را تضعیف کرده است.  ما در این 35 سال فارغ التحصیلانی به جامعه تحویل داده ایم که جز تست زنی هنر دیگر ندارند. حالا که پس از این مدت طولانی می خواهند قانون را با تأخیر 11 ساله، آنهم در پائین ترین سطح و حد اقل ممکن اجرا کنند و 30 عدد از 100 کنکورِ مخرب کم کنند، آن وقت شما اعتراض می کنید؟!!

موضوع روش های سنجش و پذیرش دانشجو و کنکور در ایران، 17 سال است که جزو پژوهش های اینجانب است و به عنوان پر استناد ترین محقق در این موضوع، مثل شما به این مصوبه اعتراض دارم، اما اعتراض من این است که بایستی در سال  98 ، ضریب تأثیر سابقه تحصیلی 85 درصد باشد نه 30 درصد.

برای همین است که اسم این مصوبه شورای سنجش و پذیرش دانشجو را گذاشته ام: «کوهی دیگر موشی دیگر زائید، شورای سنجش و پذیرش دانشجو شق القمر کرد» که اتفاقا با همین عنوان یادداشتی در این باره در سایت الف و در خبر آنلاین و صدای معلم منتشر شد.

جناب آقای دکتر توکلی، آیا می دانید چند نفر از دیپلمه های دارای معدل 9 و 10 و 11 تا 13 با کمک همان آموزشگاه هائی که شما از آن یاد کردید با دو پینگ ترفند های کنکور و با حد اقل سواد علمی رتبه های بالای  کنکور را کسب کرده اند و صندلی رشته های پزشکی و مهندسی دانشگاه های برتر کشور را از بسیاری از دارندگان معدل های 18 و19 و 20 در شهر و روستا (که پول شهریه آن آموزشگاه ها را نداشته اند) غصب کرده اند؟

جُرم این گروهی که عمیق مطالعه کردن کتاب های درسی رسمی را بر تست زدن و تست زدن  ترجیح داده اند و معدل بالا در امتحانات نهائی کسب کرده اند این بوده که بخاطر ضریب نا عادلانه 100 درصدی کنکور، رتبه های کمی پائین تر کسب کرده و از حق خود باز مانده اند.

با این که رئیس سازمان سنجش 11 سال است با تفسیرهای خود از قانون در حال قانون گریزی و قانون ستیزی و جهت دادن به اعضای شورای سنجش و پذیرش دانشجو واعضای کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس است، شما از کمیسیون آموزش مجلس خواسته اید که این سازمان بازهم به قانون شکنی ادامه دهد؟!!

آیا شما نمی دانید بر اساس قانون می بایست در سال 97 برای این که 85 درصد ظرفیت به سابقه تحصیلی اختصاص داده شود، باید ضریب تأثیر سابقه تحصیلی به 85 درصد افزایش و ضریب تأثیر کنکور به 15 درصد کاهش می یافت و نیافت؟

آیا شما نمی دانید تبصره 4 ماده 5 قانون (موضوع اختصاص 85 درصد ظرفیت پذیرش دانشجو در کل کشور بر مبنای سابقه تحصیلی)  تا زمانی که ضریب تأثیر سابقه تحصیلی به 85 درصد افزایش نیابد تحقق ناپذیر است؟

این ادعای رئیس سازمان سنجش که می گوید 85 درصد اکنون بدون کنکور جذب می شوند کذب محض است و قریب به اتفاق داوطلبان بخاطر ضریب 100 کنکور در کنکور شرکت می کنند و بدون کنکور وارد دانشگاه نمی شوند

وقتی همه داوطلبان در کنکور شرکت می کنند، 85 درصد ظرفیت کل دانشگاه ها (که بالغ بر یک میلیون نفر می شوند) که رئیس سازمان سنجش ادعا می کند بدون کنکور (تنها بر اساس سابقه تحصیلی) وارد دانشگاه ها می شوند این یک میلیون نفر دوم چه کسانی هستند؟

آیا شما از رئیس سازمان سنجش سئوال کرده اید، این یک میلیون نفر دوم که بدون کنکور به دانشگاه راه یافته اند (علاوه بر یک میلیون و 100 هزار نفر که امسال در کنکور شرکت کرده اند)، از کجا آمده اند، نکند یک میلیون دانشجوی خارجی هستند که هر سال بدون کنکور وارد دانشگاه های ما می شوند؟ از کدام کشورها ما هر سال بیش از یک میلیون نفر دانشجو جذب می کنیم؟ از افغانستان، عراق، یمن، سوریه، فلسطین، لبنان، آفریقا و شاید هم از سایر کرات آسمانی؟   

امروز این  آموزشگاه های کنکور هستند که نمی خواهند حتی 1 درصد از ضریب کنکور کاسته و به سابقه تحصیلی اختصاص داده شود. ما مافیای سابقه تحصیلی نداریم،  هرچه داریم مافیای کنکور است که برای لغو این مصوبه خود را به آب و آتش می زنند، هر روز تلفن های نمایندگان مجلس به ویژه اعضای کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس را مشغول می کنند، به راحتی صورت جلسات اعضای شورای سنجش و پذیرش دانشجو را در اختیارشان می گذارند و حتی آن ها قبل از من و شما و نمایندگان  از آرای هر یک از اعضای آن شورا با خبر می شوند. بله امروز مافیای کنکور دارد با شعار مرگ بر مافیای کنکور هدف خود را به تصمیم گیرندگان تحمیل می کند.

آنچه آنها در باره خوشحالی و پولدار شدن بیشتر آموزشگاه های کنکور بر اساس مصوبه 30 درصد قطعی می بافند دروغ محض است. چون ساختار و محتوای همه آموزشگاه ها بر اساس تست تنظیم شده و آنها علاقه ای ندارند در زمینه سئوالات تشریحی کار کنند، زیرا سئوالات تشریحی ترفند ناپذیر است و آنها نمی توانند روی این سئوالات زیاد مانور دهند و به افراد در دام خود وعده معدل بالا بدهند. از این مهم تر آن که آنها به صاحبان معدل های زیر 10 و 11 تا 13 قول داده اند رتبه های دو سه و چهار رقمی کنکور برایشان خلق کنند و انها را روی بهترین صندلی های پزشکی و مهندسی و حقوق بنشانند. برای همین است که هیاهو راه انداختند و عوامل خود را بسیج کرده اند که در نظر سنجی ها به عنوان دانش آموز ذینفع شرکت کنند و به ضریب تأثیر قطعی سابقه تحصیلی «نه» بگویند.

اما اگر آموزشگاه های کنکور مجبور و ناچار شوند بخشی از زمان و فعالیت خود را صرف سئوالات تشریحی کنند، این فعالیت به عکس تست-محوری که مخرب است، بسیار سازنده و در جهت توسعه علم و فناوری برای کشور مفید خواهد بود ولو این که پول این خدمات خود را بگیرند.

فکر می کنید مافیائی که گردش مالی سالانه فراتر از10 هزار میلیاردی دارد، چند صد میلیون خرج کردن برای این که یک مصوبه رسمی را هوا کند برایش دشوار است؟

آیا شما می دانید این مافیا امروز تا آنجا که ممکن است پول خرج می کند و با نام دانش آموز نخبه معدل بالا تا دانش آموز دارای معدل 7 (هفت تمام)که می خواهد با داشتن رتبه 4000 در کنکور بر روی صندلی رشته پزشکی یکی از دانشگاه های دولتی بنشیند، عوامل خود را در همه نظر سنجی ها علیه مصوبه جدید بسیج کرده است.

یکی از دانش آموزانی که پس از برنامه مناظره روز جمعه شبکه یک سیما سرگذشت زندگی خود را برایم تعریف کرد؛ نهایتا گفت با رتبه 4000 و تأثیر مثبت معدل می توانم در رشته پزشکی ادامه تحصیل دهم اما حالا که تأثیر 30 درصدی معدل تصویب شده حتی در پائین ترین رشته های علوم تجربی هم قبول نمی شوم، پرسیدم چرا مگر معدل تو چند است؟ گفت معدلم 7 (هفت) است؛ شوکه شدم که چطور معدل 7 توانسته رتبه 4000 کسب کند. با این حال به او گفتم وقتی توانستی رتبه 4000 بیاوری مطمئنا اگر در ترمیم معدل شرکت کنی می توانی معدلت را از نو بسازی؛ به او گفتم بالاخره  هر روشی برای سنجش و پذیرش دانشجو اعمال شود ممکن است گروهی سود و گروهی زیان ببینند، با این حال هنوز یک سال زمان باقی است و فرصت ها و راه های جبران برای همه گروه ها باز است.

البته مجلس شورای اسلامی بایستی بودجه مورد نیاز برای پرداخت شهریه آن دسته از دانش آموزانی که دارای معدل پائین هستند و می خواهند سال آینده در امتحانات ترمیم معدل شرکت کنند و استطاعت مالی برای پرداخت شهریه ندارند را تأمین کند.

جناب آقای دکتر توکلی، هرچند اینجانب  نسبت به  برخی مدیران ضعیف کنونی آموزش و پرورش به سبب مرعوب شدن در برابر سازمان سنجش؛ انتقاد شدید دارم؛ با این حال معلمان شریف و درستکار در جریان امتحانات نهائی کم نیستند و این وزارتخانه سالم ترین دستگاه دولت است. ویژگی های استاندارد سئوالات تشریحی امتحانات نهائی (که می تواند سطوح مختلف یادگیری را در بر گیرد) بسیار بالاتر از سئوالات چهار گزینه ای کنکور است (که این سئوالات تنها سطح دانش حفظ کردنی را در بر می گیرد و مبتنی بر ترفند است).

اگر بخواهید شما هم مثل سازمان سنجش با انگ زدن به معلمان امین و درستکار آموزش و پرورش و شائبه لو رفتن سئوال و تقلب و نا امنی، سابقه تحصیلی هراسی کنید، باید عرض کنم، این شائبه ها در باره سازمان سنجش که فرایند کنکور در آن نظام مند تر است، احتمال وقوع بیشتری (هنگام اجرا و به ویژه هنگام ورود داده های پاسخ نامه ها به رایانه) دارد . حتما سابقه لو رفتن سئوالات کنکور را به دفعات و در سطح وسیع فراموش نکرده اید.

بنا براین، بهتر است به جای ایجاد شائبه های نگران کننده مردم، به هر دو دستگاه اعتماد کنیم و تحت تأثیر منفعت طلبان (که می خواهند از آب گل آلود طعمه خود را ببلعند) قرار نگیریم. 

با این حال بنده که سال ها یکی از موضوعات تحقیقات م کنکور و آسیب شناسی آن بوده، معتقدم،  آسیب های کنکور بر همه ارکان و اجزاء نظام جمهوری اسلامی ایران به قدری وسیع، هولناک و ناهنجار است، که پیامدهای منفی کاهش تأثیر آن (تا مرز 15 درصد) هرچه باشد، تأکید می کنم هرچه باشد (که البته بایستی با کمک مجلس و آموزش و پرورش به حد اقل برسد) تحمل پذیر است؛ زیرا ارزش دستاوردهای مثبت آن بسیار بیشتر از عوارض آن است. 

ضمنا پیشینه تاریخی کنکور نشان می دهد: در سه سال قبل از انقلاب اسلامی (سال های 54 تا 56) که سابقه تحصیلی (تنها معدل سال آخر متوسطه) با ضریب تأثیر 5 (60 درصد) و کنکور با ضریب 2 (40 درصد) در پذیرش دانشجو نقش داشت و وزارت علوم پس از انقلاب با حذف تأثیر سابقه تحصیلی بزرگترین فاجعه را در نظام تعلیم و تربیت کشور آفرید.

به گفته بسیاری از استادان دانشگاه، فارغ التحصیلان آن سه سال و حتی دانشجویان ورودی سال های 93 و 94 (که ضریب تأثیر سابقه تحصیلی آنان به طور قطعی و به میزان 30 درصد اعمال شد)، با سواد تر و کارآمد تر از فارغ التحصیلان و ورودی های سال های دیگر بوده اند.

جناب آقای دکتر توکلی، توصیه شما به کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس برای اجرایی نشدن قانون 180 درجه مخالف نیت خیر شما و اهداف دیده بان شفافیت و عدالت است، بهتر است، جایگاه دیده بانی که باید در آینده خادم نظام باشد، مخدوش نکنید. اگر بازهم قانع نشدید آمادگی دارم بخشی کوچک از دستاوردهای پژوهشی خود را در اختیارتان قرار دهم.

دو چکیده از یافته های پژوهشی خود را (هر کدام در یک صفحه) به پیوست تقدیم می کنم:

• چکیده پیشینه تاریخی 120 ساله سنجش و پذیرش دانشجو در ایران.
• چکیده روش های سنجش و پذیرش دانشجو در 58 کشور(از 5 قاره) جهان.

*پژوهشگر حوزه تعلیم و تربیت 

منابع :  - کاردان، علی محمد (1351)، تاریخچه تحولات مسابقات ورودی دانشگاه ها و مؤسسات آ عا در ایران، نشریه شماره 2 دانشکده علوم تربیتی دانشگاه تهران

      - ﻣﺮﺍﺣﻞ ﺗﺤﻮﻝ ﮔﺰﻳﻨﺶ ﺩﺍﻧﺸﺠﻮ ﺩﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ، ﻧﺸﺮﻳﻪ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪ ﺟﺎﻣﻌﻪ، ﺷﻤﺎﺭﻩ 6.

 -  ﻓﺮﺷﺎﺩ، ﻣﺠﻴﺪ (1374)،  ﺑﺮﺭﺳﻲ ﻭﻳﮋﮔﻲ ﻫﺎﻱ ﭘﺬﻳﺮﻓﺘـﻪ ﺷـﺪه ﮔﺎﻥ ﻣﻤﺘـﺎﺯ ﺁﺯﻣـﻮﻥ ﺳﺮﺍﺳـﺮﻱ ...، ﺩﻓﺘﺮ ﺗﺄﻟﻴﻒ ﻭ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺭﻳﺰﻱ ﻓﻨـﻲ ﻭ ﺣﺮﻓﻪ ﺍﻱ.

 - حج فروش، احمد (1381)، بررسی آسیب های کنکور بر برنامه درسی دوره متوسطه و روش رفع آسیب ها، مؤسسه پژوهشی نوآوری های آموزشی

 - نیک نژاد، ﻋﺒﺪﺍﻟﺤﺴﻴﻦ، ﭘﺬﻳﺮﺵ ﺩﺍﻧﺸﺠﻮ ﺩﺭ ﺟﻬﺎﻥ، ﻧﺸﺮﻳﻪ ﺭﺍﻩ ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩ، شماره ١٨.

پاورقی ها :

1. حج فروش، احمد (1397)، بررسی عوامل بازدارنده و پیش برنده در اجرای قانون سنجش و پذیرش دانشجو، دبیرخانه شورای عالی آموزش و پرورش.
2. دانشکده های گروه پزشکی اولین دانشکده هائی بودند که از سال 1317 داوطلبان خود را به صورت غیر متمرکز و با محوریت سابقه تحصیلی و آزمون ورودی تشریحی (با ضرائب متفاوت سابقه و آزمون در هر دانشکده) گزینش می کردند.
3. بنظر می رسد تنها در سال 1394 تأثیر سابقه تحصیلی به صورت قطعی محاسبه شد و طی 3 سال اخیر با رأی دیوان عدالت اداری منتفی شد.
4. از 120 سال پیشینه تاریخی سنجش و پذیرش دانشجو، مدت 77 سال، سابقه تحصیلی و آزمونهای ورودی تشریحی محور سنجش و پذیرش دانشجو بوده و 43 سال کنکور سراسری با سئوالات چهار گزینه ای محور سنجش و پذیرش بوده است.

5- بنظر پژوهشگر: شورای سنجش و پذیرش دانشجوتحت تأثیر تفسیرغلط و منفعت طلبانه دبیر آن شورا از قانون سنجش و پذیرش دانشجو (مصوب10/6/1392)، ضریب تأثیر قطعی سابقه تحصیلی که می بایست در سال 98 به 85 % برسد، اشتباها در 30 % متوقف کرده اند. در حالی که قانون در تبصره 5 ماده 5 با تعیین ضریب حد اقل 25 % برای  سال 93 دست شورا را باز گذاشته بود که ضریب حداکثر را (به میزان دو سوم  سال های تحت پوشش امتحانات نهایی = 66.7%) از همان سال برای سابقه تحصیلی منظور کند و در سال 98 برای این که 85 % ظرفیت (قسمت دوم تبصره 5) به سابقه اختصاص یابد، این ضریب را به 85% افزایش دهد.

• روش هاي سنجش و پذيرش دانشجو در58 کشور جهان^[1]

 

                                                             

  

[1]- استخراج شده از نتایج مطالعه تطبیقی در گزارش جامع شماره 7624 مورخ دي ماه 1384 مرکز پژوهش هاي مجلس شورای اسلامی. البته آن گزارش شامل 61 کشور است که 3 کشور آن به سبب اطلاعات مبهم حذف شد (حج فروش، احمد، 1391).

²- آزمون هاي ورودي اغلب به منظور برخورداري دانشجو از کمک هزينه مالي برگزار مي شود ، با اين حال دانشگاه هايي هم هستند که به علت داوطلبان زياد به طور غير متمرکز آزمون ورودي دارند. ولي به طور کلي دارندگان ديپلم متوسطه که در دروس رياضي، علوم، زبان انگليسي و يک زبان خارجي داراي نمره متوسط (B) باشند، مي توانند ادامه تحصيل دهند.البته مدارک مربوط به تجارب مفيد و اختراعات ثبت شده دانش آموزان نيز در پذيرش آنهادررشته هاودانشگاه هايآمریکا مؤثراست.آزمون های تشریحی پیشرفت تحصیلی (SAT) نیز در این کشور همه ماهه برگزار می شود و اگر دانشگاهی نتیجه این آزمون را از داوطلب بخواهد، او می تواند هر ماه اراده کند و هر چند بار در آن شرکت نماید.

³- در بعضي دانشگاه ها در رشته هاي پزشکي و مهندسي آزمون ورودي (غالبا تشریحی) برگزار مي شود.

⁴- برخي دانشگاه ها آزمون غير متمرکز (غالبا تشریحی) برگزار مي کنند.

⁵- 50 درصد سئوالات آزمون سراسري در چين تشريحي است و هر ساله بالغ بر 10 ميليون نفر در اين آزمون شرکت مي کنند.

⁶- 80 درصد سئوالات اين آزمون در عراق تشريحي است و 12 روز به طول مي انجامد (و يک روز در ميان).

⁷ - آزمون دانشگاه ها به صورت غير متمرکز.

⁸ - همه سئوالات اين آزمون تشريحي بوده است.

⁹- در رشته هنر و تربيت بدني آزمون برگزار مي کنند.

¹⁰- 57 درصد سئوالات اين آزمون تشريحي بوده است.

¹¹- تنها براي رشته هاي پرداوطلب (پزشکي و مهندسي) سابقه تحصيلي مد نظر قرار مي گيرد. بقيه رشته ها ديپلم کافي است.

¹² - تعدادي ازمؤسسات آموزش عالي فناوري داوطلبان خودرا ازطريق آزمون ورودي (عملی) مي پذيرند.

¹³- در برخي رشته هاي پر داوطلب به صورت غير متمرکز آزمون ورودي (غالبا تشریحی) برگزار مي شود.