هر وقت صحبت از اقتصاد و کسب و کار و تجارت و چک و... می شود ناخودآگاه ذهن ما سمت بازار و بازاری می رود؛ بازاری که نقش مهمی در اقتصاد کشور و معیشت مردم داشته و دارد؛ بازاری که چهره های مختلفی را نیز تداعی می کند؛ بازار پیش از انقلاب، مملو از افراد انقلابی است که در قالب گروه ها و احزابی چون موتلفه، نقش مهمی در پیروزی انقلاب امام روح الله (ره) داشتند.

در رویدادها و مناسبت های مختلف اعتقادی و فرهنگی نیز، بازار و بازاریان هستند که چهره ای همگون با آن وقایع به خود گرفته و نقشی ارزشمند در ترویج آداب و سننِ جامعه اسلامی ایفا می کنند که به معنای واقعی کلمه می توان ایشان را"دوستان خداوند" نامید که پیامبر اکرم (ص) در موردشان فرمودند:"الکاسبُ حبیب الله" (مواهب الرحمان فی تفسیر القرآن، سیدعبدالاعلی سبزواری، ج3، ص170)

آری، این همان بازاری است که از یک سو با تولید و تامین مایحتاج مورد نیاز جامعه به اقتصاد کشور کمک می کند و از سوی دیگر ضمن رابطه ای دو سویه با مردم و جامعه در تحولات مختلف فرهنگی، اجتماعی و سیاسی نقش آفرینی می کند؛ تا جایی که در وقایع مهمی چون نهضت مشروطه، ماجرای تحریم تنباکو و ملی شدن صنعت نفت، کودتای 28 مرداد 1332، جریان 15 خرداد 1342 و... می شود معلم سیاست و اخلاق و انقلاب.

مرور اجمالی نقش بازار در تحولات اخیر، نشانگر احساس مسئولیت بازاریان محترمی است که همواره دلشان با ملتشان بوده و قلبشان با وطنشان؛ ولیکن مسائلی چون رکود و کسادی کسب و کار اگرچه یک موضوع بعضاً طبیعی است که در برخی فواصل سال ممکن است رخ دهد اما رفتارهای متناقض و غرض آلود برخی در مواجهه با این پیامد اقتصادی ممکن است با جملات نگارنده در سطور فوق در تعارض باشد!

اتفاقی که در روزهای آغازین تیرماه سال جاری در واکنش به بی ثباتی نرخ ارز افتاد و عده ای در بازار تهران و دیگر اماکن اقتصادی، در یک فضای غبارآلود! اقدام به بستن مغازه ها و محل کسب بازاریان کردند، گواهی بر این مدعاست؛ این اقدام که با شعارهای رادیکال، همراه با تنش و تهییج مردم همراه بود اگرچه مدت زیادی به طول نیانجامید ولیکن نقش مخالفان و معارضان نظام را آشکارتر ساخت؛ طوریکه در ابتدای امر، مریم رجوی سرکرده گروهک منافقین در توئیت مورخ 25 ژوئن 2018 (4 تیر 1397) ضمن تمجید از اعتراض بازاریان، عموم اصناف و کسبه سراسر کشور را به حمایت از جریان فوق فرا می خواند!

همچنین، اعتراض های دی ماه سال گذشته ی تهران هم که به نوعی در نقد سیاست های اقتصادی دولت کلید خورده بود با دخالت گروهک های منافقین به تنش و فتنه ی سیاسی تبدیل می شود و با حربه ی کشته سازی! به دیگر استان ها سرایت می کند که در همان زمان مریم رجوی در مصاحبه با روزنامه سعودی عکاظ می گوید:"ایران از نقش شبکه های مجاهدین خلق در برگزاری و هدایت تظاهرات بیمناک است، طبیعتاً آنچه در ایران رخ می دهد کار شبکه های مجاهدین خلق در شهرهای مختلف است"

همه این موارد در حالیست که چندی پیش رهبر انقلاب در مراسم سالگرد حضرت امام (ره)، ضمن افشای نیت دشمن می فرمایند:"ممکن است در یک شهری، یک عده ای مطالبه ای داشته باشند و جمع بشوند، دشمن عوامل نفوذی خود را وارد در این اجتماعات می کند تا اجتماعات آرام مردم را تبدیل کنند به حرکت ضد امنیتی و آشوبگرانه تا به این وسیله نظام جمهوری اسلامی را بدنام کنند".

اما در داخل کشور هم عده ای با پیوستن به پیاده نظام دشمن، اظهارات آن ها را تکرار می کنند که از آن جمله می توان به مصاحبه فائزه هاشمی با روزنامه انگلیسی فایننشال تایمز اشاره کرد:"نباید منفعل عمل کرد بلکه باید با آمریکا به زودی، قبل از آنکه شرایط بدتر شود، مذاکره نمود... هیچ گزینه دیگری نداریم... اگر راه حل هایی پیدا نشود، کشور می تواند به سمت فروپاشی برود..."

در این سطور ضمن اشاره به دسیسه دشمنان داخلی و خارجی در بحران اقتصادی کشور، باید اشاره داشت که رکود و نابسامانی فعلی حاصل از سیاست های ارزی-ریالی دولت تدبیر و امید، مشکلات معیشتی خانواده ها و در پی آن اعتراضات مردمی را به وجود آورده چراکه در دولت های قبل نیز با نوسانات ارزی و افزایش قیمت دلار مواجه بوده ایم و هر بار تاثیرات منفی را بر زندگی مردم بر جای گذاشت؛ مثلاً در سال های 92-90 هم اعتراضاتی از این دست به وقوع پیوست؛ در آن برهه اگرچه در کوتاه مدت عده ای دلیل این نابسامانی های ارزی را به افرادی مانند"جمشید بسم الله" ربط دادند در حالیکه مسائل مربوط به بازار ارز پیچیده تر و ریشه ای تر از این موارد بود، اما با این حال در همان زمان، چون انتظارات برای بهبود اوضاع وجود داشت، سرمایه اجتماعی در سطح بسیار بالایی بود، یا در زمینه صادرات محصولات نفتی و پتروشیمی محدودیت چندانی نبود و انتظار می رفت موضوع هسته ای ایران با غرب حل و فصل شود، لذا بازار ارز روزهای آرامی را طی کرد.

به هر حال اینک و در زمان حال، پیرو فرمایشات اخیر رهبر انقلاب در دانشگاه امام حسین (ع) مبنی بر اینکه"فشارهای اقتصادی را وارد می کنند تا بتوانند ملت را از نظام جدا کنند، اما به حول و قوه الهی ما پیوندمان را با ملت بیشتر خواهیم کرد و انسجام دشمن شکن خود را حفظ خواهیم کرد" و نیز با توجه به گذشت یکسال از عمر دولت دوازدهم و عدم تحقق وعده های انتخاباتی رئیس جمهور محترم و وقوع شوک های متعدد اقتصادی در کشور که کارشناسان از آن به عنوان تشنج اقتصاد ایران یاد می کنند، به نظر می رسد می توان با عملیاتی کردن سیاست های اقتصاد مقاومتی و یا تحریک حس ملی گرایی با الگوگیری از مدل هایی همچون ترکیه بعد از کودتای 15 ژوئیه 2016 از بحران ارزی خارج شد؛ مدلی که در پی تنش غرب و ترکیه، بازار ارز و بورس آنجا ملتهب می شود و قیمت لیره به شدت سقوط می کند، و در ادامه اردوغان ضمن محکوم کردن مسببین کودتا، از مردمش می خواهد تا اندوخته های دلاری خود را برای تقویت ارزش لیره بفروشند و به لیره تبدیل کنند که با استقبال سراسری از این فراخوان، بحران ارزی آن ها مهار می شود.

البته ناگفته نماند که فرمایشات چندباره رهبری معظم، در رابطه با ضرورت تشکیل"اتاق(ستاد) جنگ اقتصادی" در جلسه با سران قوا  و همچنین در دیدار با مسئولان نظام و یا تشکیل"شورای عالی هماهنگی اقتصادی قوای سه گانه" حاکی از اهمیت موضوع و پیگیری معظم له دارد تا جائیکه نامه اخیر ایشان خطاب به رئیس جمهور در خصوص مسائل بوجود آمده در بازار سکه و ارز نیز گواه مجددی است بر اراده حاکمیت جهت حل مشکلات اقتصادی و عبور از بحران ارزی.

می توان نتیجه گرفت در جمهوری اسلامی ایران علاوه بر راهکارهای حاکمیتی فوق، دولت نیز با اتخاذ تصمیمات درست اقتصادی، شفاف سازی سیاست های دولتی و خودداری از وعده های تکراری و گفتار درمانی صِرف، عدم اظهارنظرهای نسنجیده توسط مشاوران و نزدیکان دولت مبنی بر لزوم افزایش قیمت دلار، تدبیر و فاصله گرفتن از مشکلات مالی و کسری بودجه پنهان، تقویت عملکرد دولت در سیاست داخلی، مدیریت نقدینگی و اصلاح عملکرد نهاد پولی و بانکی و خداحافظی با دلاریزه شدن اقتصاد، جلب اعتماد فعالان اقتصادی، گسیل سرمایه گذاری در بخش تولید و پایان بخشیدن به وابستگی واردات، دیپلماسی و واکنش فعال اقتصادی در مواجهه با تنش های سیاسی بین المللی و غلبه بر شایعات و جوّ روانی خروج آمریکا از برجام و وضع تحریم های جدید، و نیز با تاکید اخیر رهبر انقلاب در دیدار با مسئولان قوه قضاییه مبنی بر ایجاد امنیت در فضای اقتصادی، برخورد با مختل کنندگان امنیت اقتصادی و مبارزه ی قاطع و صریح با مفاسد و مفسدان اقتصادی، همگی از جمله مواردی است که می توان انتظارات به حق مردم از آینده را بصورت ملموس محقق کرد و با القای واقعی حس امید در سراسر کشور به مقابله با توطئه های داخلی و خارجی پرداخت.