مراحل قانونی از انتخابات تا انتخاب نخست‌وزیر عراق 

گروه جهان الف،   3970225007

بعد از برگزاری انتخابات پارلمانی عراق در فضایی امن و آرام، اکنون نگاه‌ها به اعلام نتیجه رسمی و طی مراحل قانونی برای انتخاب نخست‌وزیر دوخته شده است.

به گزارش فارس، روز شنبه 22 اردیبهشت‌ماه، چهارمین انتخابات پارلمانی عراق بعد از سقوط رژیم بعث، در فضایی تقریبا بدون تنش و امن برگزار شد.

مردم عراق حضور 44 درصدی از خود به ثبت رساندند و با اینکه مشارکت در مقایسه با سه دوره قبل، کمتر بود، اما نتیجه آن کمتر طبق انتظارها پیش رفت؛ چرا که ائتلاف انتخاباتی وابسته به نخست‌وزیر تحت نام «النصر» عقب افتاد و دو ائتلاف «سائرون» وابسته به جریان صدر و «الفتح»‌ نزدیک به «الحشد الشعبی» گوی سبقت را ربودند. 

با اعلام رسمی کمیسیون انتخابات و انتشار نتیجه رسمی انتخابات مهلت سه ماهه برای تشکیل دولت جدید که به نظر می‌رسد متفاوت از دوره‌های گذشته باشد، آغاز می‌شود.

از انتخابات تا انتخاب نخست‌وزیر مراحل زیر باید طی شود:

1- کمیسیون عالی انتخابات نتیجه رسمی انتخابات چهارم پارلمانی را اعلام می‌کند.

2- طبق ماده 54 قانون اساسی، رئیس جمهور (فواد معصوم) از مجلس نمایندگان (پارلمان) می‌خواهد تا حداکثر طی مدت 15 روز از تاریخ تایید نتایج انتخابات، اولین جلسه پارلمان را با نمایندگان جدید تشکیل بدهد. رئیس سنی انتخاب و با رای اکثریت مطلق،‌ دو نایب رئیس،‌انتخاب می‌شوند.

3- رئیس جدید پارلمان نهایتا طی 30 روز از برگزاری جلسه نخست و با رای دو سوم نمایندگان (328 نماینده) انتخاب می‌شود.

4- رئیس جمهور، نامزد معرفی شده از جانب فراکسیون بزرگتر پارلمان را مامور تشکیل دولت جدید می‌کند (ماده 76).

5- نخست‌وزیر مامور به تشکیل کابینه، 30 روز زمان دارد تا کابینه پیشنهادی را برای اخذ رای اعتماد، به پارلمان معرفی کند. 

6- پارلمان برای هر وزیر پیشنهادی رای می‌گیرد و با برنامه دولت موافقت می‌کند. وزرا به رای اکثریت پارلمان نیاز دارند.

اگر نخست‌وزیر مامور به تشکیل کابینه، نتواند طی 30 روز دولت را تشکیل دهد، یا پارلمان کابینه پیشنهادی را رد کند، رئیس پارلمان طی 15 روز باید نامزد بعدی فراکسیون بزرگ‌تر را برای تشکیل دولت معرفی کند. 

7- نامزد نخست‌وزیری می‌بایست مثل نامزد ریاست جمهوری دارای مدرک دانشگاهی یا معادل آن باشد. او باید حداقل 35 ساله باشد.

طبق ماده 78 قانون اساسی عراق، نخست‌وزیر، مسئول مستقیم اجرای سیاست‌های کلی کشور و فرمانده کل قواست که ریاست کابینه را نیز بر عهده دارد و می‌تواند وزراء را با موافقت پارلمان، برکنار کند.

بعد از تشکیل کابینه، نخست‌وزیر و اعضای کابینه، در صحن پارلمان طبق آنچه در ماده 50 قانون اساسی آمده، سوگند یاد می‌کنند.

طبق ماده 81 قانون اساسی، در صورت فقدان نخست‌وزیر و به هر دلیلی که این پست خالی بماند، رئیس جمهور وظایف او را بر عهده می‌گیرد.  در چنین حالتی، رئیس جمهور فرد دیگری را حداکثر تا 15 روز مامور تشکیل کابینه می‌کند.

با توجه به پیشتازی ائتلاف «سائرون نحو الاصلاح» وابسته به جریان صدر و ائتلاف «الفتح» نزدیک به الحشد الشعبی و سناریوهای مختلفی که برای ائتلاف این دو گروه با سایر احزاب وجود دارد، نگاه‌ها در عراق به روزهای آتی دوخته شده است تا اندک اندک چهره نخست‌وزیر جدید روشن شود.