به گزارش خبرنگار سیاست خارجی الف، سه شنبه هفته گذشته بود که دونالد ترامپ رییس جمهور آمریکا اعلام کرد که از توافق هسته ای خارج شده است و هر کشوری که به ایران در زمینه تولید سلاح هسته ای کمک کند مورد شدید ترین تحریم ها قرار خواهد گرفت. از سوی دیگر حسن روحانی رئیس جمهور کشورمان  پس از اظهارات ترامپ اعلام کرد که ایران به برجام متعهد است و با سایر کشورهای اروپایی در این خصوص مذاکره خواهد کرد.

همچنین مقام معظم رهبری در طی سخنرانی با ابراز تردید نسبت به اروپایی ها گفت بدون تضمین محکم اروپا، ایران به برجام متعهد نخواهد ماند. 

روز گذشته، روحانی با تاکید بر ضرورت تحقق منافع اقتصادی ایران از توافق برجام برای ادامه همکاری، از وزارت خارجه خواست که با اعزام فوری هیاتهای مذاکراتی، گفت‌وگوهای مستقیم با چین، روسیه و کشورهای اروپائی در مورد الزامات تداوم برجام ، و تضمین های اجرائی ضروری برای عادی سازی و گسترش روابط اقتصادی ایران با دیگر کشورها را در این هفته برنامه ریزی نمایند.

از همین سو، محمد جواد ظریف وزیر امورخارجه کشورمان از امروز راهی سفری فشرده شده تا بر مبنای دستور العمل رئیس جمهور رایزنی های خود را در مورد تضمین برجام از سوی اروپایی ها انجام دهد.وی قرار است امروز در پکن با وزیرخارجه این کشور دیدار کرده و در مورد حفظ و تضمین برجام رایزنی هایی را انجام دهد.وزیر امور خارجه کشورمان، سپس از پکن راهی مسکو می‌شود و پس از رایزنی با مقامات روسی،  روز سه‌شنبه با حضور در بروکسل در نشستی با حضور وزرای خارجه E3 (فرانسه، آلمان و انگلستان) و خانم فدریکا موگرینی مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا شرکت می‌کند.

ظریف امروز یکشنبه در بدو ورود به فرودگاه بین المللی پکن در جمع خبرنگاران درباره اهمیت سفر خود به چین، روسیه و اروپا افزود: روابط ایران با این کشورها همیشه خوب و مثبت بوده است و بعد از خروج آمریکا از برجام هم اهمیت آن بیشتر می شود.

وزیر امور خارجه ایران اظهار داشت: اتحادیه اروپا بعد از خارج شدن آمریکا از برجام بیشترین درخواست ها را از ایران را داشته است و خواستار حفظ ایران در این قرارداد بین المللی است.باید کشورهای اروپایی به من تضمین بدهند که به رغم خروج امریکا از برجام منافع ملت ایران همچنان حفظ می شود.

در همین راستا، تحلیل های متفاوتی در مورد آینده برجام و اعتماد به اروپایی ها وجود دارد، اینکه اروپایی ها بر سر حرف خود بر سر برجام باقی خواهند ماند یا به سمت آمریکایی ها می روند.

*اروپا بدون آمریکا برجام را به پیش نمی برد

حسن بهشتی پور کارشناس مسایل هسته ای در گفتگو با خبرنگار سیاست خارجی الف، در مورد اینکه باتوجه به فرمایشات مقام معظم رهبری و سوابق رفتار اروپایی ها آیا باید با آنها مذاکره و اعتماد کرد، اظهار داشت: اصل مذاکره کردن به معنای اعتماد کردن به طرف مقابل نیست، ما با آمریکا هم مذاکره کردیم اما مذاکره بدین معنا نیست که به آنها اعتماد کرده ایم، بلکه مذاکره انجام میشود تا هدف و برنامه مشخص شود که اصلا می توان به سمت جلو حرکت کرد یا خیر. پس مذاکره مجدد با اروپایی ها مشکلی ندارد. اما بحث اعتماد کردن متفاوت است. شواهد و موضع گیری ها نشان می دهند که دولت همواره سعی دارد تا حجت در مورد برجام بر مردم تمام کند و شاید بتواند با راهکاری جدید بدون آمریکا به نتیجه خوبی از برجام برسد.

وی تصریح کرد: اما شواهد نشان میدهند که اروپا نمی تواند بدون آمریکا، برجام را به پیش ببرد، چراکه اگر قرار بود چنین موضوعی اتفاق بیفتد ما در گذشته شاهد بیانیه های پاریس و بروکسل نبودیم و اصلا 1+5 شکل نمی گرفت لذا اروپایی ها بدون امریکا در برجام نخواهند ماند.

این کارشناس هسته ای ادامه داد: جمهوری اسلامی ایران همواره ثابت کرده است که به دنبال صلح و گفتگو بوده است و این مذاکرات ایران همواره برای اتمام حجت بوده تا مشخص شود برجام ماندنی است یا خیر. در واقع دولت می خواهد ثابت کند که تمام راهها را رفته است و اگر به نتیجه نرسید پشیمانی ندارد. ولی واقعیت امر این است که نباید فکر کرد که کار با اروپا بدون آمریکا راحت است.

بهشتی پور خاطرنشان کرد: تضمین یعنی در مرحله اول مشخص شود که چه کاری طرف غربی باید انجام دهد. اروپایی ها در برجام اقداماتی باید انجام دهند که تضمین کند به هیچ عنوان در آینده از آن خارج نخواهند شد و تمام تعهدات خود را عملیاتی کنند گرچه اروپایی ها تاکنون در برجام برخی از اقداماتی را که باید انجام میدادند، انجام بدهند. اما موضوع این است که مشکل ما با اروپایی ها خارج از مسئله هسته ای است، آنها می خواهند با ما بر سر مسایل دیگر نیز مذاکره نمیاند لذا ما باید از ابتدا تضمین خوبی از آنها بگیریم و مشخص شود که طرف مقابل قرار است چه اقداماتی را انجام دهد.

بر اساس این گزارش، تحلیل های متفاوتی در مورد رایزنی های ایران با اروپایی ها در مورد برجام وجود دارد،اینکه آیا به اروپایی ها باید اعتماد کرد؟ آینده برجام چه  خواهد شد؟ واکنش کشورهای اروپایی نسبت به رفتارهای کاخ سفید چیست؟اگرچه موگرینی به عنوان مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا رسما از برجام دفاع میکند اما نمی توان به این ادعاها چندان امیدوار بود، چرا که اروپایی ها در برجام به بسیاری از شروط های خود عمل نکردند، از سوی دیگر اظهارات ترامپ  همواره همراهی واشنگتن با کشورهای اروپایی ضمن خروج از برجام به منظور عدم دستیابی ایران به سلاح هسته ای بود و این نشانگر این است که جریان فشار بر اروپا از جانب ترامپ ادامه خواهد داشت. لذا پیش بینی رفتار اروپا، آن هم در آینده بسیار دشوار خواهد بود و نباید با خوش خیالی به مواجهه با شرایط جدید رفت و از طرفی هم می توان اینطوری پنداشت که خروج آمریکا از برجام می تواند فرصتی برای شکستن تابو ها و جراحی های بزرگ در عرصه سیاسی و اقتصادی، با حمایت مردم باشد.