در روزهای اخیر، خبر طرح استیضاح وزیر نیرو، عباس علیآبادی، با بیش از ۱۰۰ امضای نمایندگان مجلس، فضای سیاسی و رسانهای کشور را به خود معطوف کرده است. در حالی که فشارها برای تغییر مدیریت در وزارت نیرو افزایش یافته، بررسی دقیق شرایط نشان میدهد که استیضاح در این مقطع زمانی نه تنها به نفع کشور نیست، بلکه ممکن است بحرانهای موجود را تشدید کند.
بحران انرژی و آب؛ مسالهای فراتر از یک وزیر
مطالعات و گزارشهای کارشناسی در حوزه تحصصی مرتبط با آب و برق و انرژی کشور نشان میدهند که مشکلات کمآبی و خاموشیهای گسترده برق، نتیجه عوامل متعددی مانند تغییرات اقلیمی، کاهش بارشهای سالانه، و فرسودگی شبکههای انتقال و توزیع است. همچنین، تأخیر در اجرای پروژههای زیرساختی و کاهش سرمایهگذاری، به چالشی جدی بدل شده است. این مسائل پیچیده، نیازمند راهکارهای بلندمدت و برنامهریزیهای ساختاری است که با تعویض یک مدیر ارشد به سرعت حل نمیشوند.
ریسک خلأ مدیریتی در اوج تابستان
تعویض وزیر و اداره کردن وزارتخانه با این حجم فوق العاده کاری با سرپرست، در شرایطی که کشور در فصل گرم و اوج مصرف برق قرار دارد، میتواند اجرای برنامههای اضطراری و پروژههای جاری را با تاخیر مواجه کند. این موضوع ممکن است به افزایش خاموشیها و نارضایتی عمومی منجر شود، به خصوص اگر جایگزین و تیم مدیریتی جدید آماده نباشند. تجربههای گذشته نشان دادهاند که تغییرات شتابزده در رأس وزارتخانههای فنی گاهی باعث افت عملکرد میشود.
اصلاح یا استیضاح؟
فرایند استیضاح، علاوه بر زمانبر بودن، انرژی و منابع مدیریتی را از تمرکز بر حل مسائل فنی و اجرایی منحرف میکند. به جای ورود به کشمکش سیاسی، تمرکز بر نظارت موثر و اجرای برنامههای اصلاحی میتواند نتایج بهتری به همراه داشته باشد.
گزینههای جایگزین و راهکارهای فوری
مجلس میتواند با ابزارهایی مانند طرح سوال، الزام به ارائه برنامههای عملیاتی کوتاهمدت (۳۰، ۶۰، ۹۰ روزه)، و تغییر مدیران میانی، فشار لازم را برای اصلاحات ایجاد کند بدون اینکه خلأ مدیریتی شکل گیرد. این راهکارها ضمن پاسخگویی سریع، مانع از اختلال در روند خدماترسانی به مردم میشوند.
پیامدهای سیاسی بلندمدت استیضاح
در صورتی که وزیر جدید نتواند به سرعت وضعیت را بهبود بخشد، مسئولیت شکست بر دوش مجلس و دولت خواهد بود که میتواند به کاهش سرمایه اجتماعی و اعتماد عمومی منجر شود. بنابراین، تصمیمگیری باید مبتنی بر ارزیابی دقیق ریسکها و مزایا باشد.
جمعبندی
هرچند انتقادات به عملکرد وزارت نیرو قابل فهم و موجه است، اما بررسیهای کارشناسی و شرایط موجود نشان میدهد که استیضاح شتابزده نه تنها مشکلات را حل نمیکند بلکه احتمالاً آنها را تشدید خواهد کرد. نظارتهای موثر، برنامهریزی دقیق و اصلاحات مدیریتی تدریجی، رویکردهای معقولتر و کمهزینهتری برای عبور از بحران انرژی و آب کشور است.