به گزارش توانا تدوین برنامه‌های توسعه اقتصادی ، اجتماعی، فرهنگی جمهوری اسلامی ایران از سال ۱۳۶۸ در ایران انجام می‌شود و تا به امروز ۶ برنامه تدوین شده و در آستانه آغاز هفتمین برنامه هستیم.
برنامه هفتم توسعه، چهارمین برش از سند ۲۰ ساله چشم‌انداز و اولین برنامه ۵ ساله گام دوم انقلاب اسلامی است، باید این برنامه در ۵ سال پیش رو عمده دستاوردها و پیشرفت‌های مربوط به حوزه‌های مطرح شده را کسب کند.
باتوجه به بندهای ۷۹ تا ۸۱ این لایحه که مربوط به زن، جمعیت و خانواده است؛ در این لایحه موضوع مربوط به زنان سرپرست خانوار، زنان روستایی، هویت بخشی به زنان و دختران و اقدامات مربوط به ناباروری به درستی مورد توجه قرار گرفته است و همچنین در زمینه خانواده به نقش زن در خانواده،کاهش سن ازدواج و برقراری مشاوره‌های ازدواج و طلاق توجه کرده‌اند.
پیشتر حجت الاسلام رضا غلامی، رئیس موسسه مطالعات فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری با اشاره به تلفیق بند زن و خانواده در برنامه توسعه هفتم گفت: «من تصور می‌کنم نیت بعضی از ادغام کردن موضوع زن و خانواده، فرار کردن از مسئولیت‌های مستقلی است که جامعه و دولت در قبال زن دارد و به هر دلیل عده‌ای موافق اجرای این مسئولیت‌ها نیستند.»
در برنامه‌های گذشته مسائل زنان و خانواده به دلیل تغییر دولت‌ها، رویکردهای متفاوت آن‌ها، تغییرات اجتماعی، فرهنگی و نوع مسئله‌شناسی منجر به نادیده گرفتن برخی مسائل این حوزه یا برخورد سلیقه‌ای با آن شده است.
در برنامه توسعه ششم (۱۳۹۶-۱۴۰۰) ماده ۱۰۲، ۱۰۳ و ۱۰۴ مربوط به حوزه خانواده بوده است. براساس گزارشات مرکز پژوهش‌های مجلس فقط بند «د» ماده ۱۰۲ و ماده ۱۰۳ مبنی بر بیمه مادران باردار و مرخصی سه روزه برای مردانی که صاحب فرزند می‌شوند محقق شد و ۱۴ بند دیگر آن به علت مشخص نبودن نهاد متولی و تعیین نکردن اهداف کلی محقق نشد؛ اما نکته قابل توجه این است که در برنامه توسعه ششم، خانواده با توجه به ماهیت خود خانواده در نظر گرفته شده بود هرچند که به مسائل محدودی در حوزه خانواده پرداخته است اما نقش‌های خانواده را از یکدیگر جدا ندیده‌اند.
غلامی با اشاره به نواقص برنامه توسعه هفتم بیان کرد: «جای خالی شادی و نشاط در خانواده و سلامت جسمی و روحی، رفاه حداقلی و نجات از برخی محرومیت‌ها به خصوص در شهرهای بزرگ در این برنامه مشاهده می‌شود.»
این در حالی است که قالیباف رئیس مجلس شورای اسلامی در همایش نظاره جهش تولید دانش‌بنیان گفت: «هر برنامه‌ای مخاطبی دارد، خانواده باید محور تمامی حرکت‌های ما باشد.» ولی در برنامه‌ی بلند مدت توسعه که باعث دستیابی به اهداف سند چشم‌انداز بیست ساله ایران اسلامی می‌شود خانواده به معنای خود خانواده در نظر گرفته نشده است و فقط محدود به نقش زن در خانواده شده است.
همچنین رهبر معظم انقلاب اسلامی ایران در سومین نشست اندیشه‌های راهبردی در خصوص نقش مهم خانواده فرمودند: « در داخل خانواده، مرد نمای بیرونی است، زن نمای داخلی است.» این بیان نشان دهنده این است که زن و مرد در خانواده باهم و در کنار هم دیده می‌شوند.
ایشان نیز بیان کردند: «در نگاه اسلام، خانواده پایه بسیار مهم و سلول اصلی جامعه است، به گونه‌ای که بدون بهره‌مندی از خانواده‌های سالم، سرزنده و با نشاط، امکان پیشرفت جامعه به ویژه پیشرفت فرهنگی وجود ندارد.»
با توجه به تاکیدات رهبر معظم انقلاب اسلامی ایران، زن در خانواده و جامعه نقش مهم و سرنوشت‌سازی دارد اما خانواده فقط منوط به نقش زن در خانواده نیست، خانواده باید به معنای ماهیت اصلی آن که متشکل از زن، مرد و فرزندان است مورد توجه قرار بگیرد و برای آن برنامه‌ریزی صورت بگیرد.
