پالایشگاه‌ها و نیروگاه‌ها تا چه میزان به استاندارد‌ها توجه دارند که هوا را کمتر آلوده کنند و آیا نظارت کافی بر آن‌ها انجام می‌شود؟ 
بر اساس قانون، سازمان حفاظت محیط زیست متولی نظارت بر اجرای اقدامات و همچنین مسئول پایش کیفیت هوای مناطق شهری و منابع انتشار آلودگی مانند صنایع است. سامانه‌ای هم در این زمینه وجود دارد که همه صنایع به آن وصل هستند و میزان آلایندگی‌شان پایش می‌شود. هر منبع تولیدکننده آلودگی، باید خوداظهاری کند که وضعیت آلودگی هوایش چگونه است و این کار را یکسری شرکت‌های معتمد محیط زیست انجام می‌دهند، اما ایراد کار این است که کارفرمای این شرکت‌های معتمد، محیط زیست همان صنایع هستند، بنابراین وقتی شرکتی برود و کارخانه فولادسازی را پایش کند و وضعیت آلودگی آن را «بد» گزارش دهد، ممکن است دیگر کارخانه فولاد با آن قرارداد نبندد! به همین دلیل شرکت‌های معتمد محیط زیست در خیلی از مواقع گزارشات خلاف واقع خواهند داد چراکه اگر واقعیت را بگویند به ضرر خودشان تمام می‌شود. حالا با حجم انبوهی از صنایع طرف هستیم که آلایندگی دارند، برخی از این آلایندگی‌ها اشتباه گزارش می‌شود و آن‌هایی هم که گزارش می‌شود با پرداخت جریمه حل‌وفصل خواهد شد. در واقع صنایع مجاز هستند در ازای پرداخت پول، هوا را آلوده کنند و این قانون است! 
 
راهکار اساسی شما برای حل این معضل که موجب مرگ بسیاری از مردم شده است، چیست؟ 
همه ما متأسفانه در تهران و سایر کلانشهر‌ها مواجهه بسیار بالایی با آلاینده‌های هوا داریم و اثرات جدی بر سلامت همه افراد به خصوص سالمندان، کودکان، خانم‌های باردار و افراد دارای بیماری‌های زمینه‌ای دارد. آلودگی هوا یک عامل خطر جدی برای سلامتی است و در کشور پنجمین عاملی است که سبب بیشترین تعداد موارد مرگ می‌شود. در شهر تهران در سال ۱۴۰۱ حدود ۹ هزار مرگ منتسب با آلودگی هوا اتفاق افتاده و در کل کشور هم حدود ۴۰ تا ۵۰ هزار نفر در اثر آلودگی هوا در کشور می‌میرند، البته وزارت بهداشت، آمار ۲۰ هزارتایی از مرگ‌ومیر ناشی از آلودگی هوا را اعلام کرده که مربوط به برخی از شهرهاست، اما مطالعات دانشگاه علوم پزشکی تهران و همچنین تحقیقات سازمان‌های بین‌المللی نشان می‌دهد آمار منتسب به مرگ‌ومیر آلودگی هوا سالانه حدوداً ۵۰ هزار نفر در کشور است. آلودگی هوا عامل خطری است که می‌دانیم چطور آن را کنترل کنیم و تجربیات موفقی نیز در دنیا در این زمینه وجود دارد. مهم‌ترین موضوع این است که مبنای کنترل آلودگی هوا براساس شواهد علمی از نگاه کلان باشد، شاخص‌های کمّی تعیین و راهکار‌ها را اولویت‌بندی کنیم. در اراک، ماهشهر و عسلویه به‌روز‌کردن صنایع اولویت است، در تهران از‌رده‌خارج‌کردن خودرو‌های فرسوده و توسعه حمل‌و‌نقل عمومی باید مدنظر قرار گیرد. متأسفانه عمده مسئولان تصمیم‌گیرنده در این حوزه، علمی رفتار نمی‌کنند. در دانشگاه وظیفه ما این است که به بهترشدن شرایط کمک کنیم، اما از مسئولان بپرسید تاکنون در خصوص آلودگی هوا چند طرح به دانشگاه فرستاده و از چند طرح علمی استفاده کرده‌اند؟ برای خروج از این معضل باید دور هم بنشینم و برنامه‌هایی علمی و عملیاتی را طرح کنیم تا با اجرای آن آلودگی هوا کمتر شود. متأسفانه در رابطه با مقابله با آلودگی هوا و پیدا کردن راهکار برای آن، مقطعی عمل می‌کنیم و فقط می‌خواهیم در یک لحظه دکمه‌ای را بزنیم و هوای شهر را پاک کنیم، اما اینطور نمی‌شود. اصحاب رسانه باید داشتن هوای پاک را از مسئولان امر مطالبه‌گری کنند. این یکی از الزامات حقوق بشر است. تنها کافی است برای تک‌تک برنامه‌ها و اقدامات در این زمینه به دنبال شاخص‌های کمی و اثربخشی هزینه فایده باشیم و در مسیر درست حرکت کنیم.
 
منبع: روزنامه جوان