به گزارش ایسنا، در پی نقل و انتقال تجهیزات نظامی در روزهای اخیر در مرز ارمنستان و جمهوری آذربایجان، یک بار دیگر تنش میان دو کشور افزایش یافت. دو کشور در ماه‌های اخیر همدیگر را بارها به حملات به مواضع یکدیگر متهم کرده‌اند.
«نیکول پاشینیان» نخست‌وزیر ارمنستان روز پنجشنبه و در جلسه هیات وزیران این کشور گفت که وضعیت نظامی-سیاسی منطقه «بدتر» شده و جمهوری آذربایجان نیروهای نظامی خود را در مرز دو کشور و همچنین در نزدیکی منطقه قره‌باغ متمرکز کرده است.
پاشینیان گفته است: جمهوری آذربایجان با این تحرکات، عزم خود را برای اقدام‌های تحریک‌آمیز نظامی جدید علیه قره‌باغ و ارمنستان نشان می‌دهد.
اما باکو با رد ادعاهای ارمنستان، این موضوع را یک «دروغ» عنوان کرد. وزارت خارجه جمهوری آذربایجان در بیانیه‌ای اعلام کرد «ارمنستان باید ادعاهای ارضی خود بر جمهوری آذربایجان را کنار بگذارد، به تحرکات نظامی ـ سیاسی خود پایان دهد و مانع روند صلح نشود».
نخست‌وزیر ارمنستان اخیرا برای مذاکرات فوری با رئیس‌جمهور جمهوری آذربایجان و کاهش تنش‌ها اعلام آمادگی کرده اما «حکمت حاجی‌اف» مشاور سیاسی علی‌اف به خبرگزاری رویترز گفت که باکو چنین پیشنهادی را دریافت نکرده است.
«محسن پاک‌آیین» در گفت‌وگو با ایسنا با اشاره به تحرکات در مرز ارمنستان و آذربایجان و برخی نگرانی‌ها درباره افزایش تنش در این منطقه گفت: درگیری‌های پراکنده بین آذربایجان و ارمنستان موضوعی عادی است و تا زمانی که صلح عادلانه و پایدار بین دو کشور ایجاد نشود، شاهد این درگیری‌های پراکنده خواهیم بود.
وی ادامه داد: جمهوری آذربایجان و جمهوری ارمنستان باید به اصولی که از سوی جامعه بین‌الملل پذیرفته شده است، پایبند باشند؛ کافی است دو کشور به تمامیت ارضی یکدیگر احترام بگذارند، در این صورت صلح در دسترس خواهد بود.
سفیر پیشین ایران در جمهوری آذربایجان درباره گذرگاه لاچین و مناقشه دو کشور بر سر آن، اظهار کرد: این گذرگاه در محدوده حاکمیتی جمهوری آذربایجان است و در تمامیت ارضی این کشور قرار داد و این حق را دارد که در این منطقه اعمال حاکمیت کند. اگر احساس خطر امنیتی کند مثل نگرانی از ارسال سلاح برای مردم قره‌باغ، می‌تواند اقدام کند البته محدودیت‌ها نباید مشکل انسانی برای مردم قره‌باغ ایجاد کند.
پاک‌آیین اعتراض ارمنستان نسبت به اقدامات جمهوری آذربایجان در گذرگاه لاچین که معتقد است اقداماتش مسائل انسان‌دوستانه را تحت الشعاع قرار می‌دهد، گفت: درباره این اختلاف‌نظر راهکار وجود دارد؛ اگر دو کشور نمی‌توانند برای حل این مساله راه‌حلی پیدا کنند، می‌توانند از روسیه که تنها ناظر بر موضوع اختلافی دو کشور است، بخواهند که میانجی باشد. به نظرم باید روسیه مسوولیت خود را در این رابطه اعمال کند. حتی لازم است کشورهای منطقه و جامعه جهانی از روسیه بخواهند که این نقش را هر چه سریع‌تر اعمال کند تا دو کشور بر اساس آن تصمیم‌گیری کنند.
این کارشناس مسائل بین‌الملل در رابطه با موضع ایران در این مناقشه گفت: مشخص است که ایران خواهان آن است طرف‌ها در چارچوب تمامیت ارضی خود مشکلات‌شان را حل کنند و مرزهای جغرافیایی و بین‌المللی تغییری پیدا نکند و همچنین حقوق ارامنه توسط دولت آذربایجان تامین شود. معتقدم در این صورت صلح عادلانه در قفقاز ایجاد می‌شود و اگر یکی از طرف‌ها بخواهد تمامیت ارضی دیگری را نقض کند صلح به خطر می‌افتد. در مقطع فعلی طرفین سعی دارند با تماس تلفنی و اعلام مواضع ایران را به سمت خود بکشانند اما بی‌طرفی فعال بهترین موضع ایران در این مورد است و هم‌زمان معتقدم ایران باید نظارت دقیق خود بر روی مرزهایش را داشته باشد. دو کشور آذربایجان و ارمنستان باید مشکلات شان را حل کنند و این با گفت‌وگو و با پذیرش تمامیت ارضی یکدیگر امکان پذیر است.
نخست‌وزیر ارمنستان روز شنبه در گفت‌وگو با رئیس‌جمهوری اسلامی ایران درباره مسائل مربوط به منطقه، بدتر شدن بحران انسانی در منطقه قره‌باغ به دلیل «محاصره غیرقانونی کریدور لاچین، تجمع نظامیان جمهوری آذربایجان در این منطقه و افزایش تنش‌ها در مرز ارمنستان-آذربایجان» به طور ویژه گفت‌وگو کرد.
دفتر نخست‌وزیری ارمنستان اعلام کرد که پاشینیان دوباره بر تعهد نسبت به توافق‌های پراگ در ۶ اکتبر ۲۰۲۲ و بروکسل در ۱۴ مه ۲۰۲۳ و حل‌وفصل تمامی مسائل، منحصرا از طریق شیوه‌های دیپلماتیک و فضایی سازنده تاکید دارد.
پاشینیان روز شنبه علاوه بر رئیس‌جمهور ایران با روسای کشورهای فرانسه، آلمان، گرجستان و وزیر خارجه آمریکا تماس تلفنی داشت.
پاک‌آیین در ادامه افزود: اگر آقای پاشینیان به تمامیت ارضی آذربایجان معتقد است، باید اجازه دهد این کشور در قره‌باغ اعمال حاکمیت کند. آقای علی‌اف هم اعلام کرده حقوق ارامنه را تامین می‌کند. به هر حال ارامنه قره‌باغ تحت حاکمیت جمهوری آذربایجان هستند و حق تعیین سرنوشت آن‌ها می‌تواند در چارچوب تمامیت ارضی آذربایجان اعمال شود.
وی خاطرنشان کرد: آذربایجان مدت‌هاست بحث استان سیونیک را مطرح نمی‌کند، اما به نظر می‌رسد ارمنستان سعی دارد این موضوع را زنده نگاه دارد. متاسفانه برخی افرادی که منطقه را نمی شناسند با هر اتفاق نظامی و افزایش تنش که در این منطقه رخ می‌دهد ایران را تحریک می‌کنند که باید به نفع ارمنستان علیه آذربایجان وارد جنگ شود اما این اشتباه است و البته مسولان ایران شرایط را تحت نظر دارند.
سفیر پیشین ایران در آذربایجان تصریح کرد: نباید بر طبل جنگ در منطقه قفقاز کوبید. باید همه تلاش کنیم که این مناقشه را با رعایت توجه به مرزها و احترام به تمامیت ارضی یگدیگر حل کنیم. نباید این طور القا شود که ایران مترصد ورود به جنگی در قفقاز است. ایران این نیت را ندارد و مسولان کشور با هر دو کشور در تماس هستند و سعی دارند این مسئله را دوستانه حل کنند.