گام‌های محتاط جهان عرب در قبال رقابت آمریکا و چین

  4020525005

افزایش حضور چین در منطقه زنگ خطر را در واشنگتن به صدا درآورده و متحدان سابق آمریکا در این منطقه سعی دارند از رقابت پکن و واشنگتن نهایت استفاده را ببرند.

به گزارش ایسنا، شبکه خبری سی‌ان‌ان در گزارشی به نمایان‌شدن رقابت قدرت آمریکا و چین در روابط خارجی کشورهای حاشیه خلیج فارس پرداخته است.

در این گزارش آمده است که امارات به عنوان یکی از نزدیک‌ترین متحدان ایالات متحده، قرار است در ماه میلادی جاری نخستین رزمایش مشترک خود با چین را برگزار کند. این در حالی است که امارات یکی از شرکای نظامی آمریکاست و تاکنون در ۶ مناقشه در کنار سربازان آمریکایی جنگیده است. این کشور همچنین پیشرفته‌ترین سامانه‌های تسلیحاتی آمریکا را در اختیار دارد.

این رزمایش مشترک که در سین‌کیانگ برگزار خواهد شد، تازه‌ترین نمونه از فعالیت‌های چین در منطقه است؛ منطقه‌ای که زمانی آمریکا آن را حیاط خلوت خود می‌دانست. در پی جنگ اوکراین و همچنین کاهش منافع آمریکا در حاشیه خلیج فارس که از تمرکز واشنگتن بر مهار رشد چین ناشی شده، کشورهای حاشیه خلیج فارس سعی دارند درگیر نظم جهانی چندقطبی نشوند.

یک مقام اماراتی به سی‌ان‌ان گفت که این کشور با کشورهای مختلفی در جهان همکاری دارد، از جمله غرب آسیا، اروپا، آفریقا و آسیا.

اما یک محقق سیاست خاورمیانه در اندیشکده «موسسه بین‌المللی مطالعات راهبردی» گفت: ارتباط با چین در واقع راه مفیدی برای ارسال پیام به آمریکاست؛ این پیام که متحدان ایالات متحده از همکاری دفاعی و امنیتی خود راضی نیستند.

کارشناسان بر این باورند که چین نخستین فرصت ورود به منطقه غرب آسیا را در دوران ریاست‌جمهوری باراک اوباما در آمریکا دید که سعی در اجرای طرح «چرخش به سوی آسیا» و تمرکز بر شرق این قاره داشت. کشورهای منطقه این چرخش آمریکا را نشانه‌ای از نادیده گرفته شدن تعهدات امنیتی دانستند که واشنگتن به آن‌ها داشت.

به گزارش سی‌ان‌ان، عربستان و امارات وقتی شاهد به وقوع پیوستن این نگرانی بودند که بزرگترین حمله به خاک خود را به ترتیب در ۲۰۱۹ و ۲۰۲۲ دریافت کردند. این حملات که آن‌ها را کار ارتش و انصارالله یمن می‌دانند، واکنش خاصی را در آمریکا به دنبال نداشت؛ در حالی که امارات آن را «۱۱ سپتامبر» خود نامید.

کارشناسان بر این باورند که با ایجاد خلأ امنیتی که آمریکا آن را به وجود آورد، فرصتی باز شد که تا قبل از آن وجود نداشت. افزایش حضور چین در منطقه نشان از فقدان راهکار قابل اطمینان برای دغدغه‌های امنیتی کشورهای این منطقه دارد.

 سی‌ان‌ان به نقل از یک عضو اندیشکده «مرکز تحقیقات سیاست عمومی دبی» نوشت: این کشورها دریافتند که ایالات متحده یا نمی‌خواهد به تعهدات امنیتی خود در قبال آن‌ها عمل کند و یا اصلا توانایی آن را ندارد.

حال با افزایش تعامل چین با کشورهای حاشیه خلیج فارس، باید دید این کشورها تا چه حد حاضر به برانگیختن خشم واشنگتن هستند و در ازای دریافت چه امتیازی قید روابط نزدیکتر با چین را خواهند زد.

به گفته تحلیلگران سی‌ان‌ان، این کشورها از رابطه با چین منفعت زیادی می‌برند، زیرا هم از نظر اقتصادی، دیپلماتیک و نظامی تقویت می‌شوند و هم اهرم فشاری در برابر آمریکا به دست می‌آورند.

با این وجود، برخی دیگر بر این باورند که کشورهای حاشیه خلیج فارس، فارغ از آمریکا، اهداف و دستور کار مستقل خود را دارند و «حتی اگر آمریکایی وجود نداشت، این کشورها به ارتباط نزدیک با چین به عنوان یک شریک تجاری و خریدار نفت ادامه می‌دادند. استفاده از چین به عنوان اهرم فشاری در برابر آمریکا تنها یکی از زمینه‌های ارتباط این کشورها با پکن است.»