به گزارش الف، افسارگسیختگی نرخ ارز در بازار موجب شده که دولت و مجلس برای سامان‌بخشی به این بازار به دنبال تدابیری برای کنترل قیمت‌ها باشند؛ تدابیری که هنوز از چند و چون آن جزئیاتی به بیرون درز نکرده و باید دید که این اقدامات تا چه حد می‌تواند برای کنترل قیمت‌ها موثر باشند.
جلسه مشترک مجلس و تیم اقتصادی دولت امروز صبح به صورت غیرعلنی در مجلس برگزار شد و بر اساس اظهارات برخی نمایندگان تدابیری برای کنترل وضعیت آشفته کنونی اتخاذ شده و باید دید که نتیجه این تدابیر و تصمیمات در آینده چه خواهد بود.
در جلسه مجلس و دولت چه گذشت؟
سید نظام الدین موسوی، سخنگوی هیئت رئیسه مجلس نیز در خصوص این جلسه و روند آن اظهار داشت: « ده نفر از نمایندگان مجلس هم به قید قرعه دیدگاه‌های خود را در این زمینه مطرح کردند. در این جلسه کاملاً مشخص بود که هم مجلس و هم دولت نسبت به تحولات بازار ارز حساسیت لازم را دارند و نمایندگان هم به واسطه ارتباط و تعامل زیادی که با مردم دارند تاکیدشان بر این بود که معیشت مردم باید مورد توجه جدی قرار گیرد.مسئولان دولت هم در این جلسه اذعان کردند که تلاطمات ارزی می‌تواند به اقتصاد کشور آسیب بزند. نمایندگان مجلس هم انتقادات و پیشنهاداتی را درباره عملکرد دولت در حوزه ارز ارائه کردند.»
وی خاطرنشان کرد: «یکی از مباحث مورد نظر نمایندگان آن بود که در دولت سیاست واحدی درباره ارز وجود ندارد و از زبان مسئولان دولتی سیاست‌های متناقضی پیرامون ارز مطرح می‌شود و این موضوع ناهماهنگی بین دولتمردان را القا می‌کند. فقدان نقشه راه در حوزه ارز یکی از مشکلات جدی ماست و نمایندگان مجلس در این جلسه تاکید کردند که باید نقشه راه مشخصی در حوزه ارز داشته باشیم، چرا که اگر این اتفاق به سرعت شکل نگیرد ممکن است وضعیت بدتر شود.»
موسوی بیان کرد: «دولتمردان هم گزارش‌هایی درباره سیر مسائل مربوط به ارز مطرح کردند و تأکیدشان بر این بود که آنچه امروز در عرصه تحولات ارزی شاهد هستیم، ناشی از کمبود ارز در کشور و یا مشکلات ارزی در حوزه صادرات و واردات نیست. حرف آنان این بود که ما مشکل مالی و اقتصادی در این زمینه نداریم و مسائل دیگری باعث تلاطمات بازار ارز شده است.دولتمردان می‌گویند که ما از نظر مالی و اقتصادی مشکلی نداریم که البته آمار‌ها هم این موضوع را نشان می‌دهد و حتی رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس هم به آن اذعان کرد. موید این مسئله آن است که میزان فروش نفت ما نسبت به سال گذشته افزایش یافته و ورود ارز ناشی از صادرات نفت به کشور هم تسهیل شده است و ذخایر ارزی بانک مرکزی هم به اندازه کافی است.»
سخنگوی هیئت رئیسه مجلس شورای اسلامی بیان کرد: «به مقوله ارز دو نوع نگاه متفاوت وجود دارد که یک نگاه قائل بر این است که تلاطمات ارز ناشی از کسری بودجه، تورم و ناترازی بانک هاست و نگاه دیگر آن است که شوک ارزی، تورم را به دنبال دارد. این دو نگاه یا ترکیبی از این دو باید به عنوان نقشه راه دولت باشد و حتماً باید نگاه کارشناسی غالب در حوزه ارز در دولت وجود داشته باشد و لازم است از نظر صاحب نظران برای کنترل بحران ارز استفاده شود و مجلس هم قوانین بسیار خوبی در بودجه دارد که دولت باید به آن عمل کند..»
نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی خاطرنشان کرد: «طبق مباحث مطرح شده در این جلسه، وضعیت وارد شدن ارز به کشور هم شرایط خوبی دارد. جلسات متعددی با بخش‌های صادراتی کشور مخصوصاً فولادی‌ها و بخش پتروشیمی برگزار شده است تا ورود ارز آنان به سامانه مبادله ارزی تسهیل شود و به نوعی فعالیت شود که این سامانه به عنوان تعیین کننده نرخ اصلی ارز تثبیت شود. بازار‌های غیر رسمی ارز که مبادلات چندانی هم در آن صورت نمی‌گیرد، جعلی و غیر رسمی است و اهمیت چندانی در اقتصاد کشور ندارد. همه مسئولان و دستگاه‌ها باید این موضوع را مدنظر داشته باشند که نرخ ارز واقعی آن چیزی است که در سامانه مبادلات ارزی می‌آید و نباید به سامانه‌های غیر رسمی و جعلی توجه شود.»
نهادهای امنیتی به پشت‌پرده بازار ورود می‌کنند
محمدرضا میرتاج الدینی عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس شورای اسلامی درباره جلسه غیر علنی صبح امروز مجلس اظهار داشت: «این جلسه با حضور آقای مخبر معاون اول رئیس جمهور، آقای فرزین رئیس کل بانک مرکزی و آقای خاندوزی وزیر اقتصاد برگزار شد. در این جلسه دولت گزارش‌هایی به نمایندگان مجلس در رابطه با بازار ارز کشور ارائه داد و سپس چند تن از نمایندگان و همچنین نماینده‌هایی از کمیسیون‌های اقتصادی و برنامه و بودجه در این باره صحبت کردند و سوالاتی را مطرح کرده که تیم اقتصادی دولت به آن پاسخ دادند.»
عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس گفت: «آقای مخبر معاون اول رئیس جمهور اظهار داشت که در ابتدای دولت سیزدهم مشکلاتی وجود داشته که به مرور زمان این مشکلات در حال کاهش یافتن است و به زودی در بازار ارز نیز شاهد حل مشکل و ثبات خواهیم بود.همچنین رئیس کل بانک مرکزی بیان داشت که با ایجاد سامانه واحد ارز و طلا قیمت واقعی دلار نیز در آن سامانه درج شده است و آن قیمت‌هایی که در فضای مجازی و در جاهای دیگر وجود دارد غیر واقعی است.»
وی ادامه داد: «آقای خاندوزی وزیر اقتصاد نیز گزارش‌هایی به نمایندگان مجلس ارائه داد و بیان داشت که پشت پرده اختلالات بازار ارزی شناسایی شده و به زودی نهادهای امنیتی و اطلاعاتی و قضایی تکلیف این افراد را مشخص خواهند کرد.»
میرتاج الدینی در پایان گفت: «قرار شد که مجلس و دولت جلسات مشترکی درباره بازار ارز و سکه و طلا و همچنین وضعیت اقتصادی کشور برگزار کنند و دولت نیز از مشورت‌های اقتصادی مجلس در راستای ثبات‌سازی اقتصاد استفاده کنند.»
مرکزی که شاید افزایش قیمت‌ها را به رسمیت بشناسد!
اگرچه رئیس‌کل بانک‌مرکزی و متولیان امر، از جمله دولت و مجلس از غیرواقعی بودن قیمت‌ها در بازار آزاد سخن می‌گویند و تاکید بر واقعی بودن نرخ‌های مرکز مبادله ارز و طلا دارند، اما واقعیت موجود، تاثیری است که همان بازار غیررسمی ازر خود بر جای می‌گذارد. از دوم اسفندماه که بانک مرکزی از مرکز مبادله ارز و طلا رونمایی کرد، قیمت ارز در بازار آزاد روند صعودی به خود گرفته و راه‌اندازی این مرکز آن‌چنان که انتظار می‌رفت نتوانسته به کاهش التهابات بازار کمک کند. به گفته برخی کارشناسان، هدف از راه‌اندازی این مرکز تجمیع تقاضاها در بازار بوده که موجب حکمرانی قوی در حوزه ارزی و کاهش تلاطم‌های فعلی می‌شود. اما این راهکار هم فعلا جوابگو نبوده و این بازار آزاد است که در حال یکه‌تازی است!
به گفته برخی کارشناسان، این خطر وجود دارد که با توجه به فاصله زیاد نرخ‌ها در بازار آزاد و مرکز مبادله، قیمت ارز در مرکز مبادله هم سیر صعودی به خود گیرد و با کم‌شدن این فاصله، ارقام سرسام‌آوری چون ۵۰ هزار تومان و بالاتر به رسمیت شناخته شوند که تاثیر آن چیزی نیست جز افزایش فشار تورمی در سال آینده!
هم در گذشته و هم در برهه کنونی دیدیم که سیاست‌هایی نظیر ایجاد سامانه نیما و یا مرکز مبادله نتوانسته وضعیت ارزی کشور را سر و سامان دهد و شاید مقتضیات کنونی، در انداختن طرحی نو باشد که مبتنی بر کنترل بیشتر دولت در حوزه ارز و شاید حتی چنانکه برخی کارشناسان اقتصادی توصیه کرده اند دستوری کردن نرخ آن باشد. آنچه مسلم است، تاثیر نرخ ارز در زندگی و معیشت روزمره مردم است و مواجهه دقیق با این چالش و پیداکردن راه‌حلی برای آن، حیاتی و ضروری‌تر از هر مسئله دیگری در اقتصاد ایران است.