به گزارش الف خبرها و حواشی اولیه پیش از شروع جشنواره به جدال میان تحریم کنندگان و حامیان حضور جشنواره مربوط بود؛ در حالیکه برخی بازیگران، اهالی رسانه، منتقدان و رسانه‌های داخلی و خارجی از تحریم جشنواره سخن می‌گفتند، سازمان سینمایی با انتشار تصاویری از استقبال پرشور پیش فروش و سالن‌های نمایش فیلم خبر داد.
برگزار نشدن مراسم فرش قرمز و تخصیص ندادن سیمرغ مردمی که روز گذشته از سوی دبیر جشنواره اعلام شده بود، فضاسازی زیادی علیه دبیر و کلیت جشنواره بوجود آورد در حالیکه مخالفان این تصمیم را مخالف سنت جشنواره دانسته بودند، مجتبی امینی این سیاست را در جهت تکریم سنت ایرانی اسلامی و حذف فرهنگ غربی فستیوال‌ها خواند.
اظهارنظرهای دو تهیه‌کننده فیلم‌های یادگار جنوب و چرا گریه نمیکنی نیز در روز نخست جشنواره پر حاشیه و جنجالی شد. در حالیکه تهیه کننده چرا گریه نمیکنی از عدم حضور بازیگران در جشنواره تحت عنوان تحریم انتقاد و حضور تومان آنها در نمایش خانگی به دلیل منافع مالی را زیر سوال برد، تهیه کننده فیلم یادگار جنوب از احتمال ترک این فیلم از جشنواره خبر داد!
مشاهده میدانی از حضور در سالن رسانه های پردیس ملت از ازدحام و حضور اهالی رسانه در این مرکز نمایش فیلم خبر داد، این در حالیست که همچنان بسیاری بر طبل تحریم و نامیدی کوبیده و آلترناتیوهای خود را برای این ایام پیشنهاد می‌دهند! برای نمونه یکی از منتقدان ضمن حمایت از کمپین تحریم، قرار است هر روز سه فیلم خارجی پیشنهاد دهد تا سینمادوستان را از حضور و وسوسه تماشای فیلم‌های جشنواره تا حدی غافل کند!
نمایش مستندهای برتر جشنواره سینما حقیقت در جشنواره فجر امسال از دیگر بخش‌های جانبی و جذاب جشنواره چهل و یکم محسوب می‌شود. مستند خونه مامان شکوه ساخته مهدی بخشی مقدم از جمله این فیلم‌هاست که علاوه بر کسب جایزه در جشنواره حقیقت، اتفاقی تازه در سینمای مستند ایران و بازنمایی زندگی کمپ معتادان است.
نمایش فیلم استاد به عنوان نخستین فیلم جشنواره چهل و یکم از چند جهت کنجاوبرانگیز و حتی جنجالی شد. نخست اینکه بهروز افخمی در این کار به عنوان تهیه‌کننده ظاهر شده بود و اظهارنظرهای سینمایی و سیاسی وی باعث توجه بیشتر به فیلم استاد شد. اشارات مستقیم به یک هنرمند نقاش در فیلم استاد تداعی گر زندگی یکی از اساتید نقاشی معاصر و جنبش می تو شده بود که این نکته نیز درباره فیلم سوال برانگیز شد. نکته سوم فیلم مربوط به شباهت تماتیک و ساختاری فیلم استاد به آثار اصغر فرهادی از جمله فروشنده بود که در نشست رسانه ای فیلم نیز بدان اشاره شد.