به گزارش فارس، بعد از ادعای اخیر واشنگتن برای مرتبط کردن همکاری ایران و روسیه در حوزه فناوری‌های نوین با جنگ اوکراین، شبکه روسی «راشا تودی» در گزارشی به بررسی توان پهپادی ایران و این که چرا ایالات متحده از این چشم‌انداز نگران است، پرداخت.
طبق گزارش این شبکه روسی، واشنگتن حتی قبل از آغاز عملیات نظامی روسیه در اوکراین، نسبت به برنامه پهپادی ایران محتاط بود و در ماه نوامبر، تحریم‌هایی را علیه شرکت‌های خصوصی ایرانی که به ادعای آن در تولید پهپادهای جنگی و شناسایی نقش داشتند، وضع کرد. حتی در آن زمان، وزارت خزانه‌داری آمریکا اصرار داشت که پهپادهای ایرانی «صلح و ثبات بین‌المللی را تهدید می‌کنند».
«دنیس فدوتینوف» سردبیر مجله «دِرُن اِیوییِشن» به راشا تودی گفت که پهپادهای ایرانی در واقع ارزش زیادی برای بررسی دارند و این کشور از دهه ۱۹۸۰ آنها را طراحی کرده است. وی افزود: در حال حاضر ایران چند سامانه پهپادی از پهپادهای مینیاتوری گرفته تا مدل‌های استقامت طولانی در ارتفاع متوسط دارد.
به ادعای این شبکه روسی، «برخی از پهپادهای ایرانی از طرح‌های آمریکا الهام گرفته شده است. به عنوان مثال، قدس یاسر بر اساس هواپیمای بوئینگ «اِسکن ایگِل» که توسط ایرانی‌ها در سال ۲۰۱۲ رهگیری شد، ساخته شده است، در حالی که شاهد ۱۷۱ سیمرغ و صاعقه-۲ اشتراکات زیادی با «آر.کیو-۱۷۰ سِنتینل» دارند که در سال ۲۰۱۱ حریم هوایی ایران را نقض کرد».
در ادامه این گزارش آمده «پهپادهای تهاجمی شاهد ۱۲۹ که از نظر ظاهری شبیه به هواپیمای آمریکایی «ام.کیو-۱ پریدِیتور» هستند، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار هستند، زیرا از سال ۲۰۱۴ نقش فعالی در جنگ سوریه ایفا کرده‌اند».
به گفته فدوتینوف، «ایران چندان مشتاق به اشتراک‌گذاری اطلاعات در مورد پهپادهای خود نیست و فقط آنچه را که برایش مفید است فاش می‌کند. اما بدون شک، یکی از برتری‌های آن تجربه گسترده در توسعه پهپاد است».
چرا روسیه به پهپادهای ایرانی نیاز دارد؟
طبق این گزارش، مسکو مدتی است که در حال توسعه پهپادهای خود بوده است. «یوری بوریسوف» معاون نخست وزیر روسیه که مسئولیت نظارت بر صنایع دفاعی را برعهده دارد، ماه گذشته گفت که روسیه «تقریباً به همه انواع سامانه‌های هوایی نظامی بدون سرنشین، از جمله مدل‌های شناسایی، حمله، تاکتیکی، عملیاتی و تاکتیکی عملیاتی دسترسی دارد». به نوشته راشاتودی، در عین حال، او انکار نکرد که روسیه «باید خیلی زودتر مزایای پهپادها را تشخیص می‌داد».
بوریسوف در پاسخ به سوال راشاتودی در مورد «کمبود هواپیماهای بدون سرنشین» گفت که تولید افزایش می‌یابد اما این کار به زمان نیاز دارد. به تحلیل راشا تودی، این ممکن است به عنوان نشانه‌ای تعبیر شود که روسیه پهپادهای ایرانی را راه‌حل موقت تا زمانی که پهپادهای روسی آماده استفاده شوند، می‌داند.
به گزارش راشاتودی، فدوتینوف همچنین استدلال کرد که اگر قراردادی امضا شود، مسکو عمدتاً به سیستم‌های پهپادی سنگین و تهاجمی علاقه خواهد داشت. وی توضیح داد: «اگر آنها در اختیار ارتش روسیه قرار می‌گرفتند، من مانعی برای استفاده از چنین سامانه‌هایی [در اوکراین] نمی‌بینم. و تا آنجا که به تلفات غیرنظامی یا آتش خودی مربوط می‌شود، پهپادها، سیستم‌های تسلیحاتی با دقت بالا را حمل می‌کنند که این خطرات را به حداقل می‌رساند».
این کارشناس با این حال ابراز تردید کرد که پهپادهای ایرانی در اوکراین کاربرد داشته باشند. وی افزود: هیچ نوع سلاحی نمی‌تواند مسیر جنگ را تغییر دهد. خب، سلاح‌های اتمی می‌توانند، اما تشدید درگیری در اوکراین به یک جنگ اتمی منتفی است. پهپادها به خودی خود سلاح نیستند، بلکه سکوهای جنگی هستند.
آیا ایران می‌تواند تقاضای پهپادی روسیه را پوشش دهد؟
فدوتینوف در پاسخ به این سوال که آیا ایران توانایی صادرات پهپادها را دارد یا خیر، گفت: به نظر می‌رسد شرکت های ایرانی توانسته‌اند تولید انبوه پهپادها را راه‌اندازی کنند. و حتی می‌توان گفت که آنها شروع به فروش سامانه‌های پهپادی خود به مشتریان خاصی کرده‌اند.
«ویکتور لیتوفکین» سرهنگ بازنشسته و مفسر نظامی خبرگزاری «تاس» هم با نظر او موافق بود و گفت «ایران تعداد قابل توجهی پهپاد تولید کرده که در حال حاضر در انبارها نگهداری می‌شود. ایران درگیر هیچ جنگی نیست، بنابراین نیازی به این همه هواپیماهای بدون سرنشین ندارد، در حالی که روسیه می‌تواند از آنها در کارزار اوکراینی خود استفاده کند. پس جای تعجب نیست که بتوانیم انواع پهپاد را از ایران خریداری کنیم».
طبق این گزارش، اما «ولادیمیر ساژین» از مؤسسه شرق‌شناسی آکادمی علوم روسیه و کارشناس مسائل ایران با این نظر مخالف بود و گفت «ایران دشمنان زیادی در منطقه دارد ... حتی پیشنهادهایی برای ایجاد "ناتوی خاورمیانه" ارائه شده است. همه این تحولات باعث فشار بر ایران می‌شود، بنابراین فکر نمی‌کنم با دادن پهپادهای خود به کشور دیگری، توان دفاعی خود را به خطر بیندازد».
وی افزود: «فکر نمی‌کنم قبل از ۲۴ فوریه (آغاز عملیات نظامی روسیه در اوکراین) برنامه‌ای برای فروش هواپیماهای بدون سرنشین به روسیه وجود داشت. شاید بعد از آن بحث‌هایی صورت گرفته باشد، اما شک دارم که واقعاً اتفاقی بیفتد».
به نوشته این رسانه روسی، او معتقد است که ملاحظات سیاسی نیز دخیل است و در همین خصوص گفت: «ایران در مناقشه روسیه و اوکراین بی‌طرف است. موضع تزلزل‌ناپذیر آن این است که باید هر چه زودتر آتش‌بس حاصل شود».
این کارشناس معامله پشت پرده بین مسکو و تهران را نیز غیرممکن خواند و گفت: امروز، چنین معامله‌ای تنها برای چند ساعت مخفی باقی می‌ماند. حتی اگر ایران به طور مخفیانه پهپادهای خود را به روسیه برساند، آنها در منطقه جنگی کشف خواهند شد.
ادعای واشنگتن درباره معامله پهپادی ایران و روسیه
«جیک سالیوان» مشاور امنیت ملی کاخ سفید دوشنبه (۱۱ ژوئیه) در اظهاراتی مدعی شد که ایران بزودی چند صد پهپاد با قابلیت حمل سلاح به روسیه تحویل می‌دهد. وی در کنفرانسی خبری در واشنگتن ادعا کرد: اطلاعات ما حاکی از آن است که دولت ایران خود را آماده می‌کند، تا در فرصتی بسیار کوتاه چند صد پهپاد و از جمله پهپادهایی که قابلیت حمل سلاح داشته باشند را تحویل روسیه دهد.
ادعایی که واکنش وزارت خارجه جمهوری اسلامی ایران را در پی داشت و «ناصر کنعانی» سخنگوی این وزارتخانه تصریح کرد: سابقه همکاری‌ها بین جمهوری اسلامی ایران و فدراسیون روسیه در حوزه برخی فناوری‌های نوین به پیش از آغاز جنگ در اوکراین برمی‌گردد و در مقطع اخیر هیچ تحول خاصی در این ارتباط رخ نداده است.
