پرسش یکی از مخاطبین محترم:
سلام علیکم
اخیرا موضوع روابط ایران و روسیه بسیار مورد توجه قرار گرفته است، بطوری که جریان اپوزیسیون و جریانات غربگرای داخلی برای بی اعتبار کردن سیاست استکبار ستیزی و نه شرقی و نه غربی و آمریکاستیزی جمهوری اسلامی تمرکز بسیاری برای ایجاد آلترناتیو و نقض آن کرده اند که در روس ستیزی در درجه اول و چین ستیزی در درجه دوم جلوگر شده است .
البته روسیه ستیزی باتوجه به سابقه تاریخی که دارد و روابط گسترده نظامی ایران با روسیه در سوریه بیشتر موفقیت داشته است، که البته اصلا شاهد انگلیس ستیزی و یا عثمانی ستیزی نیستیم در این بین که می تواند که زمینه فکری که پهلوی با توجه به دشمنی با اتحاد جمهاهیر شوروی و حکومت قاجار تحت الحمایه روسیه تزاری داشته بر می گردد .
حال که جمهوری اسلامی ایران در پی اتحاد و روتبط استراتژیک با روسیه هست، سوالی که پیش می آید با توجه به سابقه تاریخی روسیه چگونه این اتحاد باید برای مردم قابل قبول جلوه کند ؟
و یا در تهاجم اخیر روسیه به اوکراین با توجه به تاریخ و تمدن ایران و الگوی اسلام انقلاب ایران و سیاست استکبار ستیزی چگونه باید با این تهجام برخورد کرد ؟ و بطور کلی اقدام به قیاس سیاست های جبهه مقاومت اسلامی در برابر جبهه دشمنان مقاومت اسلامی می کنند و سعی در توجیهه آن با گزاره های اخلاقی "مانند آنچه برای خود می پسندی برای دیگری بپسند" دارند، سوال مهم رابطه امنیت ملی و منافع ملی و آرمانهای انقلاب اسلامی و اخلاق اسلامی و انسانی با هم دیگر هست، که شاهد هستیم با آرمانهای انقلابی و اخلاقی منافع و امنیت ملی را نفی می کنند و بلعکس با منافع و امنیت ملی آرمانهای انقلابی و اخلاقی را !
یک سوال مهم هم براساس تاریخ و آرمانهای انقلاب اتحاد ایران با تمدن ایرانی اسلامی با روسیه بعنوان دشمنی سابق با تمدن اسلاو_ارتدوکس رومی آیا اتحادی آینده دار هست ؟ عده ای سعی در خطرناک جلوه دادن روسیه برای ایران دارند .
و رابطه اتحاد ایران براساس الگوی انقلاب اسلامی با کشورهای دیگر و اقدامات آنها مانند تهاجمی که اعتقاد دارند برای دفاع از امنیت ملیشان هست چگونه باشد ؟
و در سیاست های امنیتی ایران اقدام دفاع پیش دستانه بر اساس الگوی آرمانهای انقلابی و تاریخی اسلامی و ایرانی و اخلاقی چه جایگاهی باید داشته باشد ؟
خیلی ممنون در پناه خدا باشید
پاسخ آقای موسی نجفی:
با تشکر از پرسش خوب شما که البته امروز در سطح وسیعی از جامعه مطرح است.البته مقداری از این پرسش طبیعی و واقعا برای توده های مردم جای سوال دارد و مقداری قابل توجهی از آن توسط شبکه های مجازی به افکار عمومی تزریق گردیده است.برای بخش های مختلف پرسش،شما چند زاویه نگرش و مطلب به نظرم مفید می آید :
اول: تفکیک راهبرد عالی یا همان "استراتژی" از "تاکتیک" ؛ در اغلب صفحات رسانه ای در مورد موضع گیری ایران برای حمله روسیه به اوکراین، مسئله تاکتیک را در سطح یک استراتژی دراز مدتی که سیاست نه شرقی و نه غربی کشور را زیر سوال می برد توسعه داده اند ؛ در حالی که اتخاذ یک سیاست در یک مقطع خاص در راستای منافع ملی به معنای تکرار جبری آن سیاست در ازمنه و یا شرایط دیگر نیست.
دوم: شباهت روسیه فعلی به روسیه تزاری، همانقدر مضحک است که کسی بخواهد ایران بعد از انقلاب اسلامی را به ایران شاهنشاهی شبیه جلوه دهد ! و یا عراق فعلی را با تجاوز صدام شبیه سازی نماید.
سوم: هر چند حافظه تاریخی داشتن کار بسیار درستی است، ولی احساسی برخورد کردن و یا تطبیق های ناروا با این حافظه تاریخی، خودش مسئله مراجعه تخصصی و کارشناسی به تاریخ و سیاست و نظریه پردازی را ضروری می نماید ۰
چهارم: اگر حمله روسها به تبریز در روز عاشورا و یا تجاوز آنها در ایران قجری منجر به گلستان و ترکمانچای بتواند مبنای رفتار و نفرت امروز ما از این کشور باشد، پس به مردم هند بابت کشتار چند ده هزاری نفری سپاه نادرشاه در دهلی و همچنین جنایات وحشتناک لشکر آقا محمد خان قاجار در حمله به تفلیس و هتک حرمت زنان و پسران انجا چه جوابی می توان داد ؟! این اعمال هر چند در حافظه تاریخی این دو ملت علیه ایران تاریخی هست ولی مبنای رفتار عقلایی آنان در تامین منافع ملی شان برای امروز نسبت به ایران سیاسی نیست. در حقیقت همیشه ایران تاریخی منطبق بر ایران سیاسی نیست
البته روسیه فعلی هر چند با روس تزاری و روس کمونیستی یکی نیست ولی باید مواظب بود این تحلیل ما را به این طرف بام پرتاب نکند چرا که روس پوتین هم دوست قابل اعتمادی نیست و اگر فرصت پیدا کند و منافعش ایجاب کند از پشت خنجر می زند لذا احتیاط شرط عقل است
پنجم: در مورد خطر وابستگی به روسیه و شبیه سازی آن به وابستگی رژیم پهلوی به امریکا، می توان گفت امریکا و غرب در مجموع فقط یک کشور و یا اردوگاه سیاسی نبوده و نیست بلکه مجموعه ای از تمدن و تفکر و جهان بینی و حتی اتوپیاهای کاذبی است که دهها سال است برای مفهوم سعادت و خوشبختی برای سایر ملل زیبا سازی و زمینه سازی شده است.این مورد درباره جایگاه روسیه و حتی چین ابدا قابل تطبیق نیست، هیچ کسی در ایران و سایر نقاط جهان حاضر نیست از زندگی و خانه و کاشانه خودش دست بردارد و به روسیه و چین برود؛ چرا که تصویر برتری فرهنگی و الگو گیری و وابستگی فکری به روسیه و اردوگاه شرق منتفی است ؛ علت این امر هم معلوم است چون که روسیه و چین و جهان کمونیسم سابق هنوز نتوانسته اند خودشان را از وضعیت قبلی کاملا جدا نموده و به وضعیت با ثبات فرهنگی جدیدی منتقل نمایند؛ لذا خطر استعمار و سلطه فرهنگی و نظری این دو کشور برای ایران حرفی پوچ و بی معناست و "برتری فرهنگی و تمدنی " ایران در بسیاری از زمینه ها خطر هرگونه وابستگی را از بین می برد ۰
ششم: استاد شهید مرتضی مطهری معتقد است که بالاترین درجه سلطه، خطر وابستگی فرهنگی است ؛ بعد از ان وابستگی سیاسی و سپس وابستگی اقتصادی قرار می گیرد.در مورد قضیه ایران هیچکدام از این صور به صورت ملموس و گسترده قابل رویت نیست ؛ نه زبان و فرهنگ روسی و یا فرهنگ چینی و نه مدارس و کتب آنها برای ایرانیان جاذبه ای نداشته و نخواهد داشت ؛ حتی تا مدتها اجناس و کالاهای چینی از نظر مردم به محصولاتی گفته می شد که در رده سوم و به اصطلاح بنجل بایستی دیده شود ( البته نه همه آنها )
هفتم: شکی نیست که منافع ملی یک کشور اسلامی شیعی با یک انقلاب اسلامی عظیم، مهمترین مقصود و نظر زمامداران کشور ایران باید باشد و نظر به سایر کشورها با توجه به حفظ و ثبات این "قلب تپنده" ( یعنی کشور ایران) بایستی صورت پذیرد و این شاخص مهم و معیار و قطب نما غیر قابل تغییر و یا معامله است ؛ اما در کنار این اصل ثابت و مهم استفاده از فرصت ها و مات نشدن در صحنه سیاست جهانی، نگاه عقلانی دیگری است که در کنار اصل قبلی قابل توجه است ؛ نفوذ ایران در یمن و فلسطین و بحرین و ۰۰۰ به ما قدرت بین المللی بالایی در جهت مرکزیت ایران می دهد و یا ارتباط با کره و چین و روسیه قدرت مانور ما را در خروج از انحصار ارتباط با غرب تسریع می کند ؛ لذا هر دو مورد برای قدرت یافتن ایران عزیز مثل دو بال برای پرواز است و هیچکدام از اینها نافی دیگری نبوده و نیست.اسنفاده نکردن از هر یک از این مواهب و فرصتها از عقل و خرد و مصلحت به دور است
هشتم: در مورد عمل به اصول انسانی می توان گفت البته که صلح و دوستی بهتر از جنگ و دشمنی و تخریب است و حق حاکمیت ملتها امری مهم و خط قرمز سیاست خارجی بایستی تلقی گردد، ولی مگر ایران مشوق و عامل و یا شریک روسها در حمله به اوکراین بوده است ؟! یک واقعه مهم در دور از مرزهای ما اتفاق افتاده است و ما نیز نفیا و اثباتا در هیچ کجای آن دخیل و شریک نبوده ایم و مورد نزاع هم ربطی به عقاید و اصول ملی و مذهبی ما ندارد ؛ قرار هم نبوده و نیست که ما کاسه داغ تر از آش شویم ولی بی طرفی فعال بودن و استفاده از شرایط پیش آمده به نفع منافع ملی کشور بدون شک امری ممدوح و قابل قبول است
نهم: گاهی نزاع بین دول و کشورها نزاع حق و باطل است و گاهی نزاع بر سر منافع و قدرت است۰ در نزاع عربستان و یمن و یا اسرائیل و فلسطین تا حدود زیادی مسئله از نزاع روس و اوکراین در ماهیت جدا هستند.ما هیچگاه از مردم صبور و نجیب یمن متحمل صدمه و یا خیانتی نشده ایم و این در حالی است که شیعه زیدی با شیعه اثنی عشری مشترکات بسیاری دارند.این در حالی است که این صورت مسئله درباره اوکراین وجود ندارد و تازه یک قلمش،سم پاشی های این کشور و ادعاهای زیادش در مسئله سقوط هواپیمای اوکراینی بود که ایران را متحمل خسارات زیادی نمود
دهم: همه آنچه که گفتیم دلیل بر این نیست که هر چه پیشآمد کرده تابع النعل بالنعل مصون از نقد و خطاست.بدون شک کمتر کسی می تواند به قدرت های خارجی حالا هر که میخواهد باشد، اعتماد کند آنچه به نظر می رسد جای تامل و نظریه پردازی کلان دارد این است که استراتژی بین المللی انقلاب عظیم اسلامی با محوریت ایران عزیز بایستی باز یابی و بررسی تخصصی شود و این کار فقط در سطح دیپلماتیک نباید صورت پذیرد، بلکه با توجه به ذخایر و منابع تاریخی و سیاسی و فرهنگی و عقیدتی و تجارب ارزشمند خدمت و خیانت کشورها و قدرتها می تواند در جمعی متشکل از نخبگان صاحب نظر بررسی و ارزیابی گردد ؛ نتیجه این کار مهم هر چه باشد قدر مسلم از فضاهای احساسی و رسانه ای و مقطعی متمایز است
موفق باشید
