جوان نوشت: حتماً برای شما هم پیش آمده که در فصل سرما با لباس گرم از خانه بیرون آمدید، اما از گرمای زیاد هوا کلافه شدید یا در فصل بهار در خیابان بدون چتر بودید، اما یکدفعه هوا بارانی شده و چند ساعت بعد با لباس‌های خیس به خانه برگشتید! این تفاوت هوا و گرم و سردشدن آن اثر زیادی در زندگی هر کدام از ما دارد و البته این مسئله در بخش کشاورزی یا مدیریت وضعیت جاده‌ها نیز پررنگ‌تر است. از این رو اطلاعات هواشناسی و پیش‌بینی شرایط جوی برای مردم و دولتمردان همیشه بسیار مهم و تأثیرگذار بوده است. حالا چند روزی می‌شود که در رسانه‌ها صحبت از «اسفند دیوانه» به میان آمده؛ اسفندی که به گفته برخی کارشناسان قرار است بارش‌های سیل‌آسایی در راه داشته باشد.

به تازگی استاد اردکانی پیش‌بینی کرده است: «اسفند امسال قرار است دو جبهه هوای گرم و دو جبهه هوای سرد داشته باشد و «اسفندی دیوانه» در پیش داریم.» هر چند پیشکسوت صنعت هواشناسی نسبت به هوای عجیب اسفندماه هشدار می‌دهد، اما صادق ضیائیان، رئیس سازمان هواشناسی این اظهارات را بی‌اهمیت می‌داند و می‌گوید: «همیشه وقتی به بهار نزدیک می‌شویم، ناگهان سرما می‌آید، اما بلافاصله هوا گرم می‌شود، این به‌معنای شدت و وخامت وضعیت نیست و مردم نگران نباشند.»
برای اطلاع دقیق از این مسئله، خبرنگار «جوان» با استاد حسین اردکانی پیشکسوت صنعت هواشناسی گفتگو کرده است.

سرمای شدید از ۲۹ بهمن تا ۴ اسفندماه
استاد اردکانی درباره «اسفند دیوانه» می‌گوید: «بین ۲۹ بهمن تا ۴ اسفندماه موج هوای سرد در کشور حاکم خواهد شد، به طوری که می‌تواند به محصولات کشاورزان لطمه وارد کند و باید مهم دیده شود. این موج هوای سرد بیشتر از همه در شمال شرق کشور و خراسان‌ها و در مراحل بعدی سیستان و بلوچستان احساس می‌شود، سپس مرکز کشور و تهران و در آخر شمال غرب کشور را تحت تأثیر قرار می‌دهد، اما بیشترین سرما در خراسان و شمال شرق کشور وجود خواهد داشت.»
این کارشناس هواشناسی ادامه می‌دهد: «متأسفانه مدیریت خوبی در سازمان هواشناسی نیست و در این زمینه کمبود دارد. در صورتی که اگر این سازمان مدیریت خوبی داشته باشد و از ظرفیت‌هایش به خوبی استفاده کند، پیش‌بینی‌های نزدیک به واقعیتی نیز ارائه خواهد کرد، اما متأسفانه پیش‌بینی‌ها خلاف واقع زیادی در این سازمان انجام می‌شود و بعد از وقوع حوادث و صدمات وارده اعلام می‌کنند که امکانات موجود برای پیش‌بینی این اتفاقات را نداشته‌اند یا اینکه خارج از وظیفه‌شان بوده است.»
به گفته پیشکسوت سازمان هواشناسی کشور، هیچ ارزیابی کارشناسی‌ای روی سازمان هواشناسی وجود ندارد و این مسئله موجب بروز ضعف بیشتری در عملکرد مسئولان سازمان شده است.
اردکانی، در واکنش به اظهارات اخیر رئیس سازمان هواشناسی برای تکذیب «زمستان دیوانه» می‌گوید: «وقتی پدیده‌های جوی خارج از نرمال پیش‌بینی شود و در زمان‌های کوتاه تغییر وضعیت دهد، اصطلاح «دیوانه» برای آن به کار برده می‌شود. در واقع سیستم‌های خارج از نرم را هوای دیوانه می‌نامیم. من هر روز وضعیت جوی نیم کره شمالی را می‌بینم و مشخص است که هوای اسفند ما خارج از نرمال است و می‌تواند تغییرات زیادی ایجاد کند. ممکن است گاهی حمله هوایی گرم و گاهی حمله هوایی سرد داشته باشد. در این شرایط استفاده از کلمه «هوای دیوانه» برای این شرایط در میان متخصصان بسیار متداول است.»

کم‌کاری هواشناسی در تصادف زنجیره‌ای خوزستان
اردکانی ادامه می‌دهد: «وظیفه سازمان هواشناسی این است که هوای خارج از نرم را حداقل یک هفته جلوتر پیش‌بینی و هشدار‌های لازمه را در این خصوص اعلام کند؛ مثلاً در وضعیت جاده‌ای اخیر که مه‌آلود شده بود و تصادف اتفاق افتاد، اگر این شرایط از سوی هواشناسی اعلام می‌شد و سازمان راهداری اطلاع پیدا می‌کرد، می‌توانست اقداماتی برای پیشگیری از خطرات تصادف احتمالی انجام دهد نه اینکه پس از بروز حادثه در محل حاضر شود! یا مثلاً سیل اخیر که در جنوب کشور اتفاق افتاد، اگر چند روز قبل پیش‌بینی می‌شد و مسئولان در این رابطه هشدار‌های کافی می‌دادند، جلوی بسیاری از خسارات جانی و مالی گرفته می‌شد.»
اردکانی با بیان ضعف عملکرد سازمان هواشناسی می‌گوید: «پیش‌بینی‌های دقیق و جلوتر از اینکه اتفاق بیفتد، خیلی می‌توان از خطراتش را جلوگیری کرد و در دنیا این مسئله متداول است. وقتی کارشناسانی می‌توانند پیش بینی بارندگی‌های سیل‌آسا را داشته باشند و به مردم هشدار دهند، قطعاً سازمان هواشناسی نیز با آن کارشناسان متبحر و امکاناتی که دارند هزاران برابر بهتر می‌توانند این کار را انجام دهند و حداقل یک هفته جلوتر از وقوع آن را اعلام کنند. خیلی عجیب است که سازمان هواشناسی با این همه پرسنل نتواند به موقع اطلاعات دقیقی را در اختیار کشاورزان قرار دهد تا آن‌ها را نسبت به از بین رفتن محصولاتشان آگاه کنند.»
وی به سابقه پیش‌بینی‌های غلط سازمان هواشناسی اشاره می‌کند و اظهار می‌دارد: «اگر به آرشیو اخبار مراجعه کنید، مشخص است که سازمان هواشناسی درباره تابستان گرم و سوزان امسال صحبت کرده بود و می‌گفت خشکسالی در پیش است! این سازمان باید بداند که پیش‌بینی‌های درست یا غلطش در زندگی مردم اهمیت زیادی دارد، بنابراین باید رصد دقیق‌تری داشته باشند و اطلاعات دقیق‌تری را در اختیار مردم و سازمان‌ها قرار دهند. همچنین پیش‌تر سازمان هواشناسی به اشتباه اعلام کرده بود که امسال از نظر خشکسالی شدیدترین خشکسالی را داریم، حالا همین سازمان می‌گوید ما به وضعیت نرمال رسیده‌ایم! در صورتی که وضعیت فرانرمال کاملاً قابل پیش‌بینی است.»
اردکانی در پایان می‌گوید: «من چندین سال رئیس سازمان هواشناسی ایران بودم و ۶۰ سال سابقه این علم را دارم. اگر سازمان مدیریت دقیق‌تری داشته باشد، می‌تواند بهترین و محتمل‌ترین پیش‌بینی‌ها را داشته باشد.»

واکنش سازمان هواشناسی به «اسفند دیوانه»
پیش‌تر صادق ضیائیان در گفتگو با تسنیم در واکنش به اظهارات اردکانی درباره دیوانه خواندن اسفند گفته بود: «آقای اردکانی استاد بنده بوده‌اند، اما اساساً پیش‌بینی‌های فصلی و ماهانه براساس نرمال، بیش از نرمال یا کمتر از نرمال خیلی دقیق نیست.»
وی ادامه می‌دهد: «پیش‌بینی دقیق هواشناسی برای یک هفته، ۱۰ روز و نهایت دو هفته است، پیش‌بینی بیش از این مدت با احتمالات بیشتر مطرح می‌شود.»
ضیائیان اظهار داشت: «سرمای زودرس یکی از اتفاقاتی است که پیش از فصل بهار برای کشاورزان روی می‌دهد و مختص این اسفند نبوده و برای تمام اسفند‌های گذشته نیز بوده است.»