از «منهای برجام» تا «برجام پلاس» ؛ سناریوهای محتملِ سرنوشت مذاکرات وین

گروه سیاسی الف،   4001021108 ۳۴ نظر، ۰ در صف انتشار و ۱۵ تکراری یا غیرقابل انتشار

"اندیشکده امور بین المللیِ" ایتالیا در جدیدترین گزارش راهبردی خود با عنوانِ "چهار سناریو برای توافق هسته ای ایران" که با حمایت مالی اتحادیه اروپا نیز انجام شده، حالت های اصلی و عمده ای که احتمالا سرنوشت نهاییِ توافق برجام را تعریف خواهند کرد، ارائه کرده است. 

از «منهای برجام» تا «برجام پلاس» ؛ سناریوهای محتملِ سرنوشت مذاکرات وین

 به گزارش الف؛ همزمان با تشدید رایزنی های دیپلماتیک در چهارچوب معادله برجام در وین، میان ایران و گروه چهار بعلاوه یک(بدون حضور مستقیم آمریکا)، بازارِ گمانه زنی و ارائه تحلیل های گوناگون در مورد سرنوشت نهایی این مذاکرات نیز بیش از هر زمانِ دیگری داغ شده است. در این راستا، عده ای از قریب الوقوع بودنِ دستیابی به یک توافق جهت احیای برجام در آینده نزدیک سخن می گویند و در سوی دیگر، برخی ناظران و تحلیلگران بر این باورند که هنوز برای ابراز امیدواری و صحبت از دستیابی به یک توافق جهت احیای برجام زود است و ایران  و بویژه طرف های غربی، هنوز از شکاف ها و چالش های عمیقی در مواضع مذاکراتی خود رنج می برند. 

"انیسیتو امور بین المللی ایتالیا" در گزارشی مفصل درباره سناریوهای محتملِ سرنوشت مذاکرات وین می نویسد:

«متاسفانه دولت بایدن به این دلیل که احساس می کند از سرمایه سیاسی لازم در آمریکا، در رابطه با معادله برجام برخوردار نیست، چندان دست به تلاش های جسورانه نیز در این رابطه نمی زند. در عین حال، ایران نیز در دوره ریاست جمهوری ابراهیم رئیسی نشان داده که به راحتی از مواضع خود کوتاه نمی آید. مساله ای که سرنوشت نهایی مذاکرات وین را با اما و اگرهای زیادی همراه کرده است».‌

در این راستا، این اندیشکده، سناریوی اول راجع به معادله هسته ای وین را "شکست و فروپاشی کامل مذاکرات" دانسته است و می نویسد: «برای اینکه یکچنین گزینه ای اتفاق بیفتد، حتی نیاز به این نیست که شکستِ مذاکرات وین به طور رسمی اعلام شود و یا مذاکرات لغو گردد. باید توجه داشت که در چهارچوب این سناریو، صرفِ عقب‌نشینی از فضای مذاکره کافی است. در این راستا، هر چه مذاکرات ادامه یابد، توافق برجام از ارزش و اهمیت به مراتب کمتری برخوردار خواهد بود. این مساله تا حد زیادی ناشی از این حقیقت است که محدودیت ها راجع به توانایی ایران در زمینه غنی سازی اورانیوم، در فاصله میان سال های 2026 میلادی تا 2031، به طور رسمی از بین خواهند رفت(بر اساس برجام). از این رو، کاملا طبیعی است که ایالات متحده آمریکا و تروئیکای اروپایی(و اتحادیه اروپا)، چندان با تداومِ توافق برجام(و البته تداوم پیشرفت های اتمی ایران) موافق نباشند. توافقی که حتی در صورت کار کردن در شرایط کنونی، عمری یک یا نهاتا دو ساله خواهد داشت. از این منظر، اگر پیشرفتی ظرفِ چند ماه آینده در قالب مذاکرت وین حاصل نشود، چشم اندازِ احیای توافق هسته ای ایران(برجام)، تا حد زیادی تضعیف خواهد شد. در قالب این سناریویِ شوم، فشارهای اقتصادی و دیپلماتیک بر ایران از تمامی جوانب افزایش پیدا خواهند کرد. از جمله از داخل خاورمیانه رقبای جمهوری اسلامی ایران، نظیر عربستان سعودی و اسرائیل می توانند به آمریکا فشار وارد کنند تا به تاسیسات اتمی ایران حمله کند. در این زمینه حتی اسرائیل می تواند به تنهایی اقدام به کنشگری کند. امری که امکان دارد در نهایت آمریکا را وادار سازد تا به نفعِ تل آویو و در حمایت از آن وارد میدان شود. البته که ایران نیز در این میان، واکنش های خاص خود را به این مساله خواهد داشت. مساله ای که می تواند بی ثباتیِ قابل توجهی را در خاورمیانه ایجاد کند. حتی چین و روسیه در قالب این سناریو، از ارائه پوشش و حمایت دیپلماتیک لازم و کافی به ایران خودداری خواهند کرد. اگرچه که آن ها قویا با هرگونه اقدام نظامیِ شدید و تمام‌عیار علیه تهران مخالفت خواهند نمود.»

سناریو دوم از دید "اندیشکده امورِ بین المللی ایتالیا" راجع به سرنوشت مذاکرات وین، دستیابی به یک "توافق محدود" یا همان گزینه "منهایِ برجام" است. توافقی که در قالب آن بخشی از تحریم ها علیه ایران حذف خواهند شد و ایران نیز برخی محدودیت ها بر برنامه هسته ای خود را می پذیرد. در این راستا، اندیشکده مذکور می‌نویسد: «این گزینه تا حدی برای ایران جذاب است زیرا ایران در شرایط کنونی چندان علاقه ای به ادغام و الحاق مجدد در/به اقتصاد بین المللی، آنگونه که دولت حسن روحانی به آن تمایل داشت، ندارد. رهبر جمهور اسلامی ایران "آیت الله خامنه ای" همواره سخن از ضرورتِ ایجاد "اقتصاد مقاومتی" در ایران گفته است و در عین حال "ابراهیم رئیسی" نیز احتمالا مشکلی با این مساله ندارد که ایران بتواند نفت خود را علی رغم تمامیِ فشارها و تحریم های آمریکا همچنان صادر کند. یک توافق "منهایِ برجام" می تواند چین و روسیه را نیز راضی کند. کشورهایی که همچنان روی روابط دیپلماتیک و امنیتی، و همچنین مشارکت سیاسی و اقتصادی خود با جمهوری اسلامی ایران، حساب ویژه ای باز می کنند». 

اندیشکده امور بین المللی ایتالیا؛، سناریو سوم مذاکرات هسته ای وین را "احیای کامل توافق برجام" می داند که از نظر این اندیشکده، وقوع این مساله ضعیف است با این حال نباید آن را غیرممکن هم دانست. از دید این اندیشکده: «خروج یکجانبه آمریکا از توافق برجام، تا حد زیادی به تشدید بی اعتمادیِ متقابل میان ایران و آمریکا انجامیده است. در این چهارچوب، وعده ایجاد روابطِ سازنده تر میان ایران و آمریکا که اجرای صادقانه و درست توافق برجام ظرف چند سال می توانست ضامنی بر اجرای آن باشد، تا حد زیادی احتمالِ تحقق خود را از دست داده است. یک توافق برجامِ احیا شده، به نحوی بنیادین، به صورت موقت، موجب تنش زدایی میان تهران و واشنگتن خواهد شد. به محض اینکه نخستین محدودیت ها بر روند غنی سازی اورانیوم ایران در سال 2026 شروع به محو شدن کنند، تنش ها بار دیگر میان ایران و آمریکا بالا خواهند گرفت و عملا شانسِ وقوع یک بحران تمام عیار تا قبل از سال 2031 را تا حد زیادی افزایش می دهند. باید توجه داشت که سال 2031 همان تاریخی است که پس از آن، ایران مجاز است(بر اساس برجام) تا برنامه هسته ایِ غیرنظامی خود را در سطح صنعتی توسعه دهد. اگر منصفانه به مساله بنگریم، احیای کاملِ توافق برجام، بهتر از وضعیت کنونی است که با آن رو به رو هستیم. در این راستا، توانایی ایران در امر غنی سازی اورانیوم تا چند سال آینده با محدودیت همراه خواهد بود و مهم تر از همه اینکه ایران محدودیت های لحاظ شده در قالب برجام در امر تولیدِ پلوتونیوم را نیز مد نظر قرار خواهد داد.»  

اندیشکده امور بین المللی ایتالیا در نهایت چهارمین سناریوی مد نظر خود از آینده مذاکرات برجامی را با نهایت خوش بینی و البته بدون توجه به واقعیت میدانیِ نوع رویکرد دولت های غربی و البته دیدگاه ایران نسبت به بدعهدی های غربی ها بیان می کند و صحبت از انعقاد توافقی گسترده تر و طولانی تر میان ایران و غرب در قالب طرح "برجام پلاس" می کند. در این راستا، این اندیشکده ادعا می کند که: «انعقاد یک توافق "برجام پلاس" موجب ایجاد تنش زدایی طولانی مدت‌تر میان ایران و آمریکا نیز خواهد شد و سطحِ تنش های منطقه ای را کاهش می دهد و زمینه مناسبی را هم برای عادی شدنِ روابط تجاری و اقتصادی ایران با اروپا فراهم می کند. ایران نیز متعاقب این مساله، از حیث بین المللی در موضعِ قابل توجه تر و مهمتری قرار خواهد گرفت. دلیل اصلی این مساله نیز این است که این کشور، دیگر فقط به چین و روسیه وابسته و متکی نخواهد بود و می تواند رویِ کار و همکاری با طیف گسترده تری از کشورها در اقصی نقاط جهان حساب کند. در عین حال، در شرایطی که حفظ روابط ایران با چین و روسیه عملا از عمق راهبردی ایران حراست می کند، بهبود روابط ایران با همسایگانش و همچنین اروپا، ایران را مطمئن خواهد ساخت که می تواند از عرصه گسترده تری در عرصه سیاست خارجی اش بهره گیرد. متاسفانه دولت بایدن به این دلیل که احساس می کند از سرمایه سیاسی لازم در آمریکا در رابطه با معادله برجام برخوردار نیست، چندان دست به تلاش های جسورانه هم در این رابطه نمی زند. در عین حال، ایران نیز در دوره ریاست جمهوری ابراهیم رئیسی نشان داده که به راحتی از مواضع خود کوتاه نمی آید. مساله ای که سرنوشت نهایی مذاکرات وین را با اما و اگرهای زیادی همراه کرده است. از این رو، هرچقدر هم که یک توافقِ برجام پلاس خوب باشد، با این حال احتمال کمی وجود دارد که دولت رئیسی آن را بپذیرد و اساسا پیامدها و نتایج یکچنین توافقی نیز محدود به نظر می رسد». 

 

 

 

 

دیدگاه کاربران

ناشناس۲۳۶۹۹۹۸۱۳:۰۸:۴۴ ۱۴۰۰/۱۰/۲۲
اگر برجام بد بود، چرا در مورد آن مذاکره می کنید؟
ناشناس۲۳۷۰۰۲۶۱۳:۳۳:۱۴ ۱۴۰۰/۱۰/۲۲
بد بودن یا خوب بودن برجام بستگی به نوع دولت در ایران دارد!
ناشناس۲۳۷۰۴۰۰۲۰:۵۰:۲۲ ۱۴۰۰/۱۰/۲۲
اگر برجام منعقد نشده بود الان کسی دنبال برجام نبود اما حالا که منعقد شده مجبوریم!!!
ناشناس۲۳۷۱۳۹۰۱۹:۴۰:۴۷ ۱۴۰۰/۱۰/۲۳
اگر توافق روی برجام یا هر معاهده ای نتیجه مساعدی برای مردم و اقتصاد کشور در بر داشته باشد فرقی برای مردم ندارد مردم نتیجه گرا هستند.
ناشناس۲۳۶۹۹۹۹۱۳:۰۸:۵۹ ۱۴۰۰/۱۰/۲۲
و همگی خیانت برای ایران محسوب می شود و فرقی با هم ندارند
ناشناس۲۳۷۰۰۹۴۱۴:۳۵:۵۴ ۱۴۰۰/۱۰/۲۲
خیلی جالب است قبل برجام 400 تحریم و بعد برجام 1700 تحریم توافق مجدد چه عددی را فتح می کنند آقایان باهوش؟ جالب تر این که کره شمالی با داشتن بمب اتم فقط 350 تحریم دارد یا کوبا 50 عدد تحریم
ناشناس۲۳۷۰۰۰۲۱۳:۱۰:۲۲ ۱۴۰۰/۱۰/۲۲
محال است که سازشی صورت گیرد.
ناشناس۲۳۷۰۰۴۴۱۳:۴۷:۱۵ ۱۴۰۰/۱۰/۲۲
دوباره قیمت دلار و سکه افزایشی شده.
ناشناس۲۳۷۰۰۰۷۱۳:۱۴:۳۵ ۱۴۰۰/۱۰/۲۲
نه جنگ می کنیم نه مذاکره. همین حالت کنونی خوب است.
ناشناس۲۳۷۰۰۰۹۱۳:۱۶:۲۰ ۱۴۰۰/۱۰/۲۲
به محاسبه تحلیلگران اقتصادی خارجی، ایران روزی 150 میلیون دلار فقط بابت تحریم نفت و پتروشیمی ضرر می کند.
ناشناس۲۳۷۰۰۸۵۱۴:۲۹:۰۸ ۱۴۰۰/۱۰/۲۲
امریکا بابت این چند سال اعمال تحریم بالغ بر 500 میلیارد دلار هزینه و ضرر کرده
ناشناس۲۳۷۱۳۹۳۱۹:۴۷:۲۵ ۱۴۰۰/۱۰/۲۳
دقت داشته باشید ابرقدرتها هیچ وقت و در هیچ شرایطی ضرر که نمیکنند سود هم میبرند ما باید به اقتصاد ملی خودمان توجه کنیم.
ناشناس۲۳۷۰۱۰۱۱۴:۴۰:۰۷ ۱۴۰۰/۱۰/۲۲
با رفع تحریم فقط می توانید 3 چرخ بخرید ولی اگر اصلاح اقتصادی را در این سال ها عوض کرده بودید الان بنز دار بودید پس دنبال نخود سیاه هستید آن هم بدجور
ناشناس۲۳۷۰۹۵۶۱۲:۰۲:۰۶ ۱۴۰۰/۱۰/۲۳
شما کیسه هوای خودرو بساز که در تصادف عمل کنه ساخت بنز پیشکش !
ناشناس۲۳۷۰۰۱۱۱۳:۱۷:۲۱ ۱۴۰۰/۱۰/۲۲
چرا باید کار این مملکت به جایی کشیده شود که قرار است کارت و کوپن نان بین مردم توزیع شود؟
ناشناس۲۳۷۰۰۳۹۱۳:۴۴:۳۹ ۱۴۰۰/۱۰/۲۲
وقتی قرار است در سال 1401، شکر و برنج و روغن مرغ و گوشت و لبنیات و نان و.... گران شوند که از حالا در حال گران شدن هم هستند، کلیه صنوفی که با مواد خوراکی سر و کار دارند، اعم از بقالی، میوه فروشی، لینیاتی، مرغ فروشی، قصابی، ساندویچ فروشی، آجیل فروشی، شیرینی فروشی، رستوران داری..... ورشکسته تر شده و بر خیل بیکاران افزوده می شود.
ناشناس۲۳۷۰۰۸۶۱۴:۲۹:۴۸ ۱۴۰۰/۱۰/۲۲
چون 20 سال دنبال گدایی از دشمن بودید
ناشناس۲۳۷۰۰۱۳۱۳:۱۹:۲۲ ۱۴۰۰/۱۰/۲۲
هسته ای جز ضرر و زیان هیچ دست آوردی برای مملکت نداشته است. به گفته اقتصاد دانان، ایران در حدود 2 هزار میلیارد دلار بابت هسته ای از دست داده است.
ناشناس۲۳۷۰۰۹۰۱۴:۳۱:۴۱ ۱۴۰۰/۱۰/۲۲
برای شست و شو شدگان مغزی توسط رسانه های دشمن معلوم است هیچ منفعتی ندارد!! ولی این کوته فکران از خود سوال نمی کنند چرا کد خداشون حتی تا بمب هم دارد و برای دیگران شاخ و شونه می کشد
ناشناس۲۳۷۰۸۷۷۱۰:۴۶:۱۳ ۱۴۰۰/۱۰/۲۳
شما چرا به خودتان اجازه میدهید که در مورد دیگران این گونه قضاوت کنید. مگر همه کشورها بمب اتم دارند و نه آنهایی که ندارند مستعمره بقیه هستند.
ناشناس۲۳۷۰۰۹۸۱۴:۳۷:۴۵ ۱۴۰۰/۱۰/۲۲
برای شما وطن فروشان این که چیزی نیست خانواده خودتان را هم قربانی می کنید تا کدخدای شما ناراحت نشود
ناشناس۲۳۷۰۰۱۴۱۳:۲۰:۴۴ ۱۴۰۰/۱۰/۲۲
تنها دست آورد هسته ای ایران، یک نیروگاه اتمی 1000 مگاواتی است که 70% آن هم قبلا توسط زیمنس آلمان ساخته شده بود.
ناشناس۲۳۷۰۰۳۱۱۳:۳۷:۲۰ ۱۴۰۰/۱۰/۲۲
آلمان 6 تا از 8 نیروگاه اتمی خودش را برای همیشه تعطیل کرد. فرانسه هم 16 تا از 57 نیروگاه اتمیش را تعطیل کرد.
ناشناس۲۳۷۰۰۹۲۱۴:۳۳:۴۸ ۱۴۰۰/۱۰/۲۲
خخخه توسط آلمان طراحی شد و توسط روسیه از نو بر پایه خودش ساخت این یک دوم هم کاربرد آن فقط آن چیزی نیست که هر روز تو گوش شما که می کنند که فقط بمب و انرژی هست ولی ده ها کاربرد دیگر دارد و در ایران دارد خدمات می دهد
علی هاشمی۲۳۷۰۱۹۹۱۶:۴۷:۱۴ ۱۴۰۰/۱۰/۲۲
لطفا در صورت تخصص ، دها مصرف انرژی هسته‌ای را فهرست کنید . متشکرم
ناشناس۲۳۷۰۰۱۶۱۳:۲۴:۱۲ ۱۴۰۰/۱۰/۲۲
وزارت خارجه برای کسانی که بهترین دیالوگ‌ را تهیه کنند جایزه ویژه می دهد مردم دیگر از این دیالوگ که مذاکرات مستدل مستند مثبت مفید سازنده و رو به جلو‌‌بود و برد برد خسته شده اند شعار جدید انتخابی برای هشت سال آینده مورد استفاده قرار میگیرد
ناشناس۲۳۷۰۰۵۳۱۴:۰۱:۰۱ ۱۴۰۰/۱۰/۲۲
اولیانوف این کار را به عهده گرفته!!
ناشناس۲۳۷۰۱۷۱۱۶:۲۱:۵۳ ۱۴۰۰/۱۰/۲۲
مذاکرات چالشی و سخت و نفس گیر بود و روند آن برای طرفین کند ولی با نگاه به افق دور می‌توان مذاکرات را خوشبینانه تصور نمود
ناشناس۲۳۷۰۰۱۸۱۳:۲۴:۵۹ ۱۴۰۰/۱۰/۲۲
رئیسی امروز در جلسه هیات دولت : مانع افزایش قیمت‌ها شوید!!
ناشناس۲۳۷۰۰۴۲۱۳:۴۶:۱۶ ۱۴۰۰/۱۰/۲۲
به حرف زدن و دستور دادن نیست.
ناشناس۲۳۷۰۲۴۸۱۷:۵۳:۱۹ ۱۴۰۰/۱۰/۲۲
قیمتها هم گفتند چشم جناب رئیس ما دیگر افزایش پیدا نمی کنیم. کاش زودتر دستور داده بودید
ناشناس۲۳۷۰۰۳۰۱۳:۳۷:۰۴ ۱۴۰۰/۱۰/۲۲
-- آقا قادر ،از مذاكرات وين چه خبر ؟ ... توافقي شد ، نشد ؟ ... ميشه ، يانميشه ؟ بفرما قادر خان ! ... چند روزيه كه از همه جا بي خبرم ! -- آقا اسماعيل ! فقط يك جمله خوب مي دانم كه « من لا معاش له لا معادله » !! ..عزت زياد اسماعيل خان !!
ناشناس۲۳۷۰۱۷۰۱۶:۲۰:۵۱ ۱۴۰۰/۱۰/۲۲
این مذاکرات چرا تمام نمیشود چرا 20 سال است ادامه دارد؟ این اعتبار کشور را زیر سوال میبرد خواهسا این قضیه تمام شود
ناشناس۲۳۷۰۲۹۲۱۸:۲۵:۴۵ ۱۴۰۰/۱۰/۲۲
چون آمریکا می خواهد تک تک نوامیس کشور را بگیرد هر بار بهانه درست می کند و ناشیان هم با ساده لودگی تمام می‌روند در دام انها
yektanetتریبونخرید ارز دیجیتال از والکس

پربحث‌های هفته

  1. نظرات برگزیده مخاطبان الف: باید نگران دوقطبی حجاب در جامعه باشیم/ امربه معروف و نهی از منکر شرایط و مراتب دارد/ در ایران با یک جامعه یکدست و یکرنگ مواجه نیستیم

  2. فایل صوتی لو رفته از «عبدالله مهتدی» درباره آرزوی تجزیه ایران

  3. سکوت عقل و فریاد هشتگ ها!

  4. تنها راه پیش پای اقتصاد ایران

  5. بیانیه حوزه علمیه امام خمینی (ره) درباره حواشی انتقال مالکیت یک باغ به آیت‌الله صدیقی

  6. فقر، بزرگی ما را می‌بلعد!

  7. پیشنهاد عجیب افزایش ۲۲درصدی دستمزد کارگران برای ۱۴۰۳ از سوی وزیر کار

  8. پاسخ روابط عمومی مجلس به علم‌الهدی درباره لایحه حجاب/ آیا نیکزاد با قالیباف رقابت می‌کند؟/ روایت کیهان از فایل صوتی جدید ظریف

  9. درخواست صدیقی از دادستانی درباره زمین‌خواری در ازگل/ واکنش دولت به شایعه برکناری مخبر

  10. دیر اما قابل‌توجه ...

  11. هدف قراردادن کشتی اسرائیلی و ناوشکن آمریکایی توسط ارتش یمن

  12. به زودی در این زمین مسکن ملی احداث می شود !

  13. تمجید «عبدالحمید» از حکومت طالبان!

  14. دستگیری عاملان انتشار فیلم درمانگاه قم | نخستین اعترافات متهمان

  15. انتقاد روزنامه دولت از زیباکلام/ پیش‌بینی علی مطهری از فراکسیون‌های مجلس آینده

  16. آزمونی بزرگ برای دولت رئیسی

  17. قبور لاکچری

  18. المیرای ۷ ساله کجاست؟!

  19. تورم نقطه به نقطه نسبت به اول سال ۲۲ درصد کم شد/ رشد اقتصادی به ۴.۵ درصد رسید

  20. پشت پرده ادعای جدید گروه «هفت» علیه ایران چیست؟

  21. حکایت چرخی که هزاران بار اختراع می شود!..

  22. آخرین وضعیت مذاکره نمایندگان کارگری و کارفرمایی

  23. افشاگری، تایید و واکنش‌ها

  24. یمنی ها فراتر از تصور !

  25. واکنش صدیقی به موضوع زمین‌خواری در حوزه‌علمیه ازگل: امضا‌یم جعل شده؛ دادستان ورود کند

آخرین عناوین