به گزارش الف، با توجه به اینکه بانک مرکزی باید زیرساختهای لازم برای اجرای تکالیف قانون جدید چک را نهایتا تا پایان سال 1399 مهیا میکرد، اما همچنان قانون جدید چک به صورت کامل اجرایی نشده است؛ این در حالی است با وجود اجرای ناقص قانون جدید چک، اما این قانون تاثیر زیادی بر افزایش اعتبار چکهای مبادلهشده بین افراد داشته است.
طبق آماری که بانک مرکزی هر ماه منتشر میکند، از ابتدای سال 1400 که مهمترین تکلیف قانون جدید چک، بعنی لزوم ثبت و تائید چک در سامانه صیاد توسط صادرکننده و گیرنده به طور رسمی اجرایی شده است، تا پایان شهریور ماه، در مجموع 42 میلیون فقره چک مبادله شده که از این میان، 21 میلیون فقره چک مربوط به چکهای جدید و 21 میلیون فقره چک نیز مربوط به چکهای جدید بوده است. با این وجود، نسبت چکهای برگشتی به مبادلهشده در دسته چکهای قدیمی برابر با 9 درصد و در دسته چکهای جدید برابر با 5 درصد بوده که این، نشان از افزایش رونق و اعتبار چکهای جدید در بازار دارد.
با توجه به تاثیرات مثبتی که قانون جدید چک بر فضای کسب و کار داشته است، بنابراین انتظار میرود تا بانک مرکزی با اجرای کامل قانون جدید چک، به بهبود بیشتر معاملات کمک شایانی کند.
از این رو، حجت الاسلام حسن شجاعی، رئیس کمیسیون اصل 90 مجلس در مورد اقداماتی که قرار شد بانک مرکزی بعد از جلسه دوشنبه با کمیسیون اصل 90 جهت اجرای کامل قانون جدید چک انجام دهد، گفت: در این نشست مقرر شد بانک مرکزی درباره این قانون متعهد شود که همه موارد اجرایی را مشخص کرده و مواردی را که اجرا نشده تعیین، و جدول زمانی برای اجرای موارد اجرا نشده را به کمیسیون اصل 90 ارسال کرده و برای اطلاعرسانی منتشر کند.
مهمترین اقدام بانک مرکزی در جهت اجرای قانون جدید چک
با توجه به الزامی شدن ثبت و تائید اطلاعات چک در سامانه صیاد توسط صادرکننده و گیرنده و همچنین با توجه به اینکه دیگر چکهای ثبت نشده در سامانه صیاد توسط شبکه بانکی کارسازی نمیشوند، از این رو لازم است تا بانک مرکزی اقداماتی جهت افزایش دسترسی مردم به سامانه صیاد را ترتیب دهد.
در حال حاضر امکان ثبت و تائید اطلاعات چک در سامانه صیاد از طریق موبایل بانکها و اپلیکیشنهای تجاری فراهم است اما در مناطق محروم، برخی از افراد به گوشی هوشمند و اینترنت دسترسی ندارند و از این رو در معاملاتی که به وسیله چک انجام میدهند، دچار مشکل شدهاند.
برای حل مشکل این دسته از افراد، بانک مرکزی راه حل مراجعه حضوری به شعب بانکی جهت ثبت و تائید اطلاعات چک را مهیا کرده است، اما چون مراجعه به بانک بعد از هر بار معامله با چک کاری زمانبر و وقت گیر است و موجب ازدحام جمعیت در شعب بانک و در نتیجه کاهش سرعت ارائه خدمات بانکی میشود، از این رو لازم است تا جهت تسهیل دسترسی مردم به سامانه صیاد، خودپردازها و دستگاههای کارتخوان و همچنین سیستم پیامکی جهت ثبت و تائید چک به سامانه صیاد متصل شوند.
علی صالحآبادی رئیس بانک مرکزی، در حاشیه نشست رئیس کل بانک مرکزی با کمیسیون اصل ۹۰ مجلس شورای اسلامی و در جمع خبرنگاران، یکی از مهمترین بحثهای قانون چک که در این نشست مورد بررسی قرار گرفت را ثبت و تائید چک دانست و گفت: در حال حاضر از طریق اپلیکیشنهای موبایلی این امکان فراهم است اما از طریق پیامک و خودپرداز اجرایی نشده که مورد تأکید کمیسیون اصل ۹۰ مجلس نیز قرار گرفت.
وی افزود: از آذر ماه تا پایان امسال، به تدریج همه بانکها امکان ثبت و تأیید چک از طریق خودپرداز را فراهم میکنند؛ البته بانکها را ملزم کردیم تا با توجه به اینکه بیشتر مشتریان به داخل شعب مراجعه میکنند، این امکان از طریق خودپرداز سریعتر عملیاتی شود.
همراه سازی مردم با اجرای قانون از طریق آموزش
از طرف دیگر، با توجه به اینکه قانون جدید چک از سازوکارهای به روز و نوآورانهای در زمینه معامله با چک استفاده میکند که تا قبل از آن چنین سازوکارهایی وجود نداشته است، از این رو لازم است تا این موارد جدید هم به مردم و هم به کارکنان شعب بانکی آموزش داده شود تا مردم به راحتی بتوانند از مزایای قانون جدید چک در معاملات خود بهره ببرند.
حجت الاسلام حسن شجاعی، رئیس کمیسیون اصل 90 مجلس، بعد از جلسه روز دوشنبه 24 آبان کمیسیون اصل 90 با رئیس بانک مرکزی بیان کرد: بهرغم آموزش و فرهنگسازی برای اجرای قانون جدید چک توسط بانک مرکزی، به نظر میرسد پس از چند ماه از اجرای این قانون، مردم و حتی کارمندان بانکها بار دیگر به آموزش نیاز داشته باشند.
وی با بیان اینکه طبق گزارشهای رسیده، برخی از کارمندان بانکها همکاری لازم را با مردم ندارند، خاطر نشان کرد: مقرر شد بسته آموزشی تهیه شده و همکاری بیشتری بین کارمندان بانکها و مردم در موضوع چک انجام شود.
اجرای کامل قانون جدید چک نیازمند جدیت بانک مرکزی
همان طور که بیان شد، قانون چک با وجود اجرای ناقص آن، تاثیرات مثبتی بر فضای کسب و کار داشته است؛ از این رو انتظار میرود تا بانک مرکزی با اتصال خودپرداز و دستگاههای کارتخوان به سامانه صیاد، سهولت دسترسی مردم به سامانه صیاد و همچنین سهولت کار با چک را فراهم کند.