آیتالله سید ابراهیم رئیسی رئیسجمهور شامگاه روز سهشنبه در جلسه با جمعی از اقتصاددانان، با اشاره به اهمیت حل مشکلات اقتصادی کشور با استفاده از نظرات نخبگان و کارشناسان گفت: وضعیت اقتصادی را که دولت تحویل گرفته است شما بهخوبی میدانید و بسیاری از مردم آثار آن را در سفره و جیب خود احساس میکنند اما شما اقتصاددانان دلایل آن را هم میدانید.
رئیس جمهور در ادامه 4 سوال از اقتصاددانان به شرح زیر پرسید:
چرا شاخصهای کلان اقتصاد کشور مطلوب نیست؟
چرا تورمی که قرار بود تکرقمی شود اتفاق نیفتاده است؟
چرا دهها میلیارد دلار یارانه پنهانی که دولت پرداخت میکند، مردم آثار مطلوب آن را در زندگی خود نمیبینند؟
چرا باوجود هزاران هزار میلیارد تومان مصارف دولت در 8 سال گذشته، رشد اقتصادی کمتر از یک درصد داشتهایم؟
به گزارش تسنیم، حسین راغفر اقتصاددان و از حاضران جلسه رئیس جمهور با اقتصاددانان در گفتگو با خبرنگار اقتصادی خبرگزاری تسنیم، در رابطه با بحث های صورت گرفته در این جلسه گفت: مطالبی که در جلسه شب گذشته با رئیس جمهور مطرح شد، اکثرا در خصوص تغییر قیمت ارز ترجیحی برای کالاهای اساسی (دلار 4200 تومانی) بود و در انتها تقریبا تمامی اعضای حاضر معتقد بودند که این تصمیم سبب افزایش تورم در جامعه می شود. آقای رییس جمهور تاکید داشتند که معیشت مردم به خطر نیوفتد و همچنین ثبات قیمت ها و کنترل قیمت ارز از خط قرمز های دولت است.
چشم انداز مثبت رئیس کل بانک مرکزی از افزایش درامدهای ارزی
البته در همین راستا رئیس بانک مرکزی هم چشم انداز امیدوار کننده ای از درامدهای ارزی کشور ارائه دادند که می تواند کمکی به دولت برای کنترل کردن قیمت نرخ ارز و برون رفت از شرایط رکودی کشور باشد.
راغفر در پاسخ به اینکه چرا تورم در کشور ما بالاست گفت: تورم موضوعی نیست که بگوییم یک دلیل دارد، عوامل متعددی روی تورم تاثیر می گذارد و دلایل مختلفی دارد، اما مهمترین مسئله برای کنترل تورم رونق تولید و تقویت بنیان های تولید و گسترش تولید است، وقتی تولید گسترش پیدا کند یعنی نهاد ارزآور کشور گسترش پیدا کرده و سبب تقویت پول ملی می شود و تورم را می تواند کاهش دهد. کنترل تورم موضوع زمان بری است و یک شبه اتفاق نمی افتد اما باید توجه کنیم که موضوع نشدنی نیست و قابلیت اجرا دارد به شرط اینکه یک عزم ملی صورت گیرد و این موانعی که روبروی تولید در کشور است باید کم شود.
فقط 20 شرکت خصولتی با رانت یارانه انرژی 250 هزار میلیارد تومان سود خالص دشت کردند
استاد اقتصاد دانشگاه الزهرا در رابطه با مشخص نبودن آثار رایانه های پنهانی که دولت به مردم پرداخت می کند در معیشت و زندگی مردم گفت: این یارانه ها به مردم پرداخت نمی شود و به بنگاه هایی پرداخت می شود که سهم این بنگاه ها در اقتصاد ملی شفاف نیست و مبتنی بر رشد رفاه عمومی نیست، بسیاری از این یارانه هایی که دولت پرداخت می کند به بنگاه های خصولتی پرداخت شده است که معلوم نیست با این منابع چه کرده اند. به عنوان مثال در سال گذشته 20 شرکت خصولتی 250 هزار میلیارد تومان سود خالص داشته اند در حالی که همین 20 شرکت در سال نود و هفت، 76 هزار میلیارد تومان سود داشته اند که در آن زمان هم عدد بزرگی بوده است. این شرکت ها از رایانه های بسیار گسترده ی انرژی در کشور برخوردار هستند یعنی آب، برق و گاز و سنگ معدن بسیار ارزان از دولت در یافت می کنند که در مقایسه با رقبای خارجی خودشان باید ارقام بسیار بالاتری پرداخت کنند.
وی در ادامه افزود: اگر دولت سهم خود را از همین 20 بنگاه اقتصادی و مابقی بنگاه های این چنینی بردارد می تواند تا حدقابل قبولی کسری بودجه خود را پوشش دهد و فشاری که به زندگی مردم از طریق رشد قیمت ارز وارد می شود را کاهش دهد.
وی همچنین در گفتگو با سایت دیده بان ایران درباره این جلسه گفت:
*آقای راغفر! جلسه شامگاه سهشنبه آقای رئیسی با اقتصادانان در چه خصوصی بود و به طور کلی در این جلسه چه چیزهایی گفته شد؟
یک بخشی از این جلسه در خصوص مشکلات مالی دولت و بخش دیگری از آن چگونگی تامین بخشی از این کسری بودجه از طریق افزایش قیمت ارز کالاهای اساسی بود. نکته قابل توجه این است که از 8 میلیارد دلار از بودجه امسال برای خرید کالاهای اساسی در نظر گرفته شده بود، 8/7 میلیارد آن را دولت قبل تا ماه 5 مصرف کرده و عملا چیزی برای دولت سیزدهم باقی نمانده است. مبالغ هنگفتی معادل 500 هزار میلیارد تومان از بدهیهای پرداخت نشده دولت هم وجود دارد و تقریبا چیزی حدود 400 هزار میلیارد تومان هم دولت به بانکها بدهکار است. بنابراین دولت باید ماه به ماه یک رقم بسیار بزرگی را بابت بازپرداخت بدهیهایش صرف کند. به همین صورت این قضایا فشار مضاعفی را بر روی دوش دولت سیزدهم گذاشته است. بنابراین دولت فکر کرد که با افزایش قیمت ارز میتواند بخشی از این مشکلات را مرتفع کند اما تقریبا اجماع حاضرین در جلسه دو شب گذشته این بود که در حال حاضر به هیچ وجه انجام این کار توصیه نمیشود؛ دلیل آن هم پیامدهای تورمی این تصمیم است.
تصور بنده بر این است که حداقل در کوتاه مدت نباید این کار انجام گیرد البته از سویی دیگر مجلس یازدهم هم قویا به دنبال تصویب لایحه دو فوریتی حذف ارز 4200 است؛ ضمن اینکه قیمتهای جهانی در این کالاهای اساسی از 50 الی 100 درصد افزایش پیدا کرده است و دیگر آن 8 میلیارد گذشته قادر به تامین نیازهایی که قبلا تامین میشد، نیست. البته مجلس باید با دولت همکاری کند اما آن طور که به نظر میرسد خود مجلس بیشتر به دنبال افزایش قیمتها است، ضمن اینکه دولت هم برای رفع مشکلات مالیاش قصد انجام چنین کاری را دارد اما به نظر بنده این کار اشتباه است. بندهای مناسبتری برای حل این مشکل وجود دارد یکی از این بندها اخذ مالیات از شرکت های خصولتی است و حتی بسیاری از منابع مالیاتی دیگر که قابل فعال شدن است.
*آقای راغفر! نظر آقای رئیسی در این خصوص چه بود؟ آیا موافق افزایش ارز بودند؟
آقای رئیسی سه خط قرمز دولت سیزدهم را معرفی کردند؛ اول اینکه افزایش تورم نداشته باشیم، دو اینکه ارزش پول ملی حفظ شود و سوم اینکه وضعیت معیشت گروههای ضعیف جامعه بدتر نشود و طبیعتا با افزایش قیمت ارز کالاهای اساسی هر سه این خط قرمزهای نقض خواهد شد. به نظر میرسید که جمعبندی آقای رئیسی از این جلسه این بود که انجام این کار در شرایط کنونی به مصلحت نیست.
فشار زیادی به دلیل تامین نیازهای اساسی بر روی دوش دولت است
*آقای راغفر! پس چرا لایجه دو فوریتی حذف ارز 4200 به مجلس تقدیم شد؟ و اینکه به طور کلی دلیل تناقض رفتار میان دولت و مجلس به اصطلاح انقلابی چه چیزی است؟ چون باتوجه به یکدست شدن حاکمیت انتظار میرفت که شاهد هماهنگی بیشتری میان دستگاهها باشیم!
البته بنده به این قضیه یکدست شدن حاکمیت اصلا اعتقادی ندارم و به اعتقاد بنده در شرایط کنونی دولت بسیار تنها است، ضمن اینکه فشار بسیار زیادی به دلیل تامین نیازهای روزمره جامعه بر روی دوش او است؛ از طرفی دیگر دولت قبل هم مقدار زیادی از منابع را بلعیده و حتی کلی بدهی را روی دست این دولت گذاشته است. به نظر نمیرسد که تسریع در این امر به معنای بهترین راه برای انجام باشد. به اعتقاد بنده عدهای در درون مجلس حضور دارند که با اجرای این طرح مخالف هستند و بنده امیدوارم که این طرح در مجلس رای نیاورد.
*ما در دیماه 96 و آبان 98 شاهد افزایش وحشتناک قیمتها بودیم که البته این افزایش قیمتها منجر به اعتراضات مردمی شد. از طرفی دیگر این افزایش قیمتها حتی اگر شامل برخی از کالاها نشود باز به دلیل بار روانیای که این مسئله بر روی مردم و اقتصاد ایران میگذارد تفاوتی ایجاد نمیکند و به نوعی شاهد افزایش قیمت در همه سطوح خواهیم شد. آیا از آقای رئیسی بابت تبعات انجام این کار صحبت شد؟ و در نهایت نظر شما در خصوص سرنوشت و تبعات انجام این کار چیست؟
ما در این جلسه به یک اتفاق نظر رسیدیم و تبعات سیاسی، اجتماعی و اقتصادی این افزایش قیمت را مورد بحث قرار دادیم. جدای از این مباحث ما در ماههای بهمن و اسفند شاهد افزایش قیمت ملایمی به دلیل افزایش تقاضای مردم برای خرید خواهیم بود. طبق گزارش مرکز آمار از سال گذشته تا به الان قیمت کالاهای اساسی 74 درصد رشد داشته است! در حالیکه افزایش قیمت سطح عمومی کالاها 50 و خوردهای بوده است این در حالی است که سهم این دسته از کالاها در سبد خرید اقشار ضعیف بسیار بالا است؛ بنابراین در آینده نزدیک شاهد نارضایتیها در سطح بسیار گستردهای خواهیم بود و این مسئله قطعا میتواند موجب بی ثباتی بیشتر در اقتصاد کلان و بی ثباتیهای اجتماعی شود. این اظهارات، جمعبندی کل جلسه دو شب گذشته با آقای رئیسی بوده است؛ بنده امیدوار هستم با این توصیهای که متخصصین اقتصادی به رئیسجمهور کردند؛ از انجام و تصویب چنین لایحهای امتناع ورزند.