بهروز هادی زنوز، در گفتوگو با خبرنگار الف گفت: واقعیت اقتصاد ایران این است که در دورههای مختلف رکود و رونق اقتصادی دچار کسری بودجه بودیم. امسال و سال آینده هم اگر تحریمهای ایران لغو نشوند که بعید هم هست به طور کامل لغو شوند، دچار کسری بودجه بیشتری میشویم.
وی افزود: مراجعه به بانک مرکزی برای استفاده از منابع بانکی در شرایط فوق به عنوان راهحل مطرح میشوند که اینها موجب میشود شرایط تورمی را تجربه کنیم که بیش از سال قبل است. از اثرات این وضع تنزل ارزش پول ملی خواهد بود.
این اقتصاددان با لحنی انتقادی گفت: در زمانی که آقای نوبخت در راس سازمان برنامه و بودجه بود استدلال میکرد که لایحه بودجهای تدوین میکندکه دچار کسری بودجه نخواهد شد. از سویی دولت پیش تصور میکرد 2/300/000 بشکه نفت میفروشد که این اتفاق نیفتاد. معتقدم آقای میرکاظمی هم درباره تدوین لایحه بودجه کل کشور خوش بینانه حرف میزند.
ظرفیت استفاده از اوراق بدهی تکمیل است
هادی زنوز با اشاره به اینکه دولتها وقتی متوسل به راهحل انتشار اوراق بدهی میشوند یعنی درگیر کسری بودجه هستند تصریح کرد: ظرفیت دولت برای استفاده از ابزار اوراق بدهی تکمیل شده است و با این روش نمیتواند منابع جدیدی را طی سال آینده برای خود خلق کند.
وی با بیان اینکه استفاده از منابع صندوق توسعه ملی هم در عمل افزایش نقدینگی محسوب میشود گفت: برخی از منابع ارزی این صندوق ارزهای موهومی هستند که فقط به لحاظ حسابداری موجود است. مانند سهم صندوق از فروش و صادرات نفتی به چین که ارزهای آن هنوز وارد کشور نشده است ولی در حسابهای صندوق این ارقام وجود دارد. در چنین شرایطی حساب باز کردن بر این منابع هم تجربه کسری کامل بودجه را در پی دارد.
این اقتصاددان تاکید کرد: اگر دولت متوسل به تبصرههایی برای استفاده از منابع بانک مرکزی بشود، باز این وضعیت کسری بودجه را به همراه خواهد داشت. این یعنی دولت از بانک مرکزی وام میگیرد که البته براساس قوانین مصوب استفاده از منابع بانک مرکزی در قالب تنخواه ممنوع است اما باز با تبصرههایی از این منابع برداشت میشود.
کسی ادعای اصلاح مالیاتی نکند!
در بخش دیگری وی گفت: رکود طی سالهای اخیر در کشور بیشتر شده است و پایههای مالیاتی رشد نکردهاند. با این شرایط کسی نمیتواند ادعا کند با اصلاح مالیاتها و… شرایط را تغییر میدهد و استفاده از ابزارهای مختلف مانند اصلاح مالیات بر ارزش افزوده نمیتواند درآمد بیشتری نصیب دولت کند. به این شرایط که دچار آن هستیم بازپرداخت بدهیهای دولت و کمک به صندوقهای بازنشستگی مختلف (تامین اجتماعی، کشوری و …) هم اضافه میشوند. موضوع حقوقهای معلمان هم بار مالی دولت را افزایش خواهد داد.
وی با بیان اینکه در دورههای تورمی مخارج دولت افزایش پیدا میکند خاطر نشان کرد: صادرات نفت هم امروز متوقف شده است. به این ترتیب فاصله بین دخل و خرج دولت زیاد شده است.
این اقتصاددان گفت: در این مساله تفاوتی بین دولت روحانی و رئیسی نیست آنها نمیخواهند شاکله بودجه را تغییر بدهند. زیرا هر ردیف بودجه برای خود صاحبی دارد و دستگاههای مختلف و پرقدرتی هستند که با قدرت لابیگری نمیگذارند درآمدهای بودجهایشان کاهش پیدا کند.
چرا ساختار بودجه ایران اصلاح نمیشود
هادی زنوز ادامه داد: برنامهای برای اقتصاد کشور وجود ندارد و ردیفهای بودجهای براساس زور و قدرت لابیگری دستگاههای پرقدرت تعیین میشوند. برای اصلاح ساختاری بودجه نیاز به شناخت از بودجه هست. باید یک ائتلاف سیاسی و عزم فراگیر در کشور وجود داشته باشد.
وی تاکید کرد: اصلاح بودجه یک هزینهای به کشور تحمیل میکند .لازمه اصلاح ساختاری بودجه هماهنگی و تعامل سازنده مجلس و دولت است.
هادی زنوز گفت: در ظاهر مجلس و دولت یک دست شدهاند اما طی سالیان مختلف برخی نمایندگان به دنبال افزایش سهم درآمدهای بودجهای به نفع حوزههای خودشان با اهداف تبلیغاتی و بقای سیاسی هستند. در مورد لایحه بودجه سال 1400 هم گفته میشد که نمایندگان با کلیات لایحه موافقت نمیکنند اما وقتی برای اصلاح آن اقدام کردند سهم کسری بودجه بیشتر شد!
هادی زنوز در بخش دیگری با اشاره به درآمدهای بالای سازمان صداوسیما از آگهیهای تجاری و سایر درآمدهای این سازمان گفت: این سازمان با 44 هزار پرسنل به اندازه یک وزارتخانه بزرگ است و به غیر از وزارت آموزش و پرورش و وزارت بهداشت نمونه مشابهی بین وزارتخانهها به لحاظ تعداد پرسنل در قیاس با این سازمان مورد اشاره نیست. بخشهای مختلف سازمان صداوسیما از درآمدهای بودجهای سهم میگیرند و کسی نمیتواند جلوی اخذ آن را بگیرد!