به گزارش الف، اخیرا برخی تحرکات آمریکا در منطقه به ویژه بعد از خروج از افغانستان موجب شده تا اخباری درباره بروز اختلافات و حتی تهدیدهای غیرمستقیم میان ریاض و واشنگتن منتشر شود.

خروج سامانه‌های پاتریوت آمریکا از عربستان و انتشار تصاویر ماهواره‌ای از پایگاه هوایی شاهزاده سلطان در شرق ریاض که از این سامانه‌ها تخلیه شده بود موجب نارضایتی سعودی‌ها از جمله «ترکی الفیصل» رئیس اسبق دستگاه اطلاعات عربستان بود که خواستار پایبندی واشنگتن به تعهدات نظامی خود در برابر ریاض شد.

موج تند تنش‌های به وجود آمده میان آمریکا و عربستان را می‌توان در توییت «سطام بن خالد آل سعود» از شاهزادگان سعودی دید که گفت، هیچ کس نمی توان دیکته های خود را به عربستان بزرگ تحمیل کند. وی همچنین با اشاره به لغو سفر «لوید آستین» وزیر دفاع آمریکا به ایالات متحده تاکید کرد که این موضوع یک تصمیم سعودی بوده و هم زمان با آن ریاض از رئیس امور بین‌الملل پارلمان روسیه (دوما) استقبال کرده است.

شاید این شاهزاده سعودی با شیطنت قصد داشت به آمریکایی‌ها بگوید که عربستان در صورت ادامه تحرکات آمریکا ضد آن حاضر است روسیه را جایگزین ایالات متحده کند. برخی کارشناسان نیز معتقدند که قراردادهای تسلیحاتی اخیر میان ریاض و مسکو نیز در چارچوب همین تهدیدها قرار می‌گیرد.

اما واقعیت آن است که با وجود همه این موارد و اختلافات به وجود آمده، آمریکا همچنان به دلارهای نفتی سعودی و عربستان به حمایت همه جانبه ایالات متحده در خاورمیانه نیاز دارد و ریاض مهم ترین هم‌پیمان واشنگتن در منطقه عربی محسوب می‌گردد. در مرحله فعلی عمده نگرانی عربستان خروج سامانه‌های پاتریوت واشنگتن از این کشور است؛ آن هم در شرایطی که جنبش انصارالله یمن حملات موشکی و پهپادی خود را ضد تاسیسات نفتی آرامکو که قلب نفتی عربستان محسوب می‌شود را تشدید کرده است.

بر این اساس برخی درباره روی آوردن عربستان به روسیه و خرید سامانه اس400 که بسیار موثرتر از سامانه‌های آمریکایی عمل می‌کند صحبت می‌کنند واقعیت آن است که سعودی‌ها از چندین سال قبل به فکر خرید این سامانه از مسکو بودند؛ اما می‌دانند که این سامانه خط قرمز آمریکاست.

به همین دلیل عربستان تاکنون جرات انجام اقدام جدی برای خرید این سامانه روسی را نداشته است و شاخص‌ها نشان می‌دهد که در مرحله کنونی نیز این اتفاق نخواهد افتاد؛ زیرا ریاض همچنان چشم به واشنگتن دوخته و قصد ندارد ائتلاف خود را با آن به پایان برساند.

عربستان بلافاصله بعد از خروج سامانه‌های پاتریوت اقدام به تشکیل یک کمیته توسعه فناوری و سیستم‌های دفاعی کرده و در صدد بهبود وضعیت دفاعی خود است. اما سعودی‌ها در زمینه بومی‌سازی تجهیزات نظامی خود هرگز موفق نبوده‌اند و در هرصورت برای سیستم‌های دفاعی پیشرفته همچون سامانه‌های پدافند هوایی نیاز به خارجی‌ها دارند.

در همین زمینه اخیرا اخباری منتشر شده مبنی بر اینکه عربستان بار دیگر بحث خرید سامانه گنبد آهنین از رژیم صهیونیستی را پیش کشیده است. البته فروش گنبد آهنین به کشورهای عربی بحثی بود که طی 2 سال گذشته به شکل علنی مطرح شد و ابتدای سال جاری میلادی بود که یک رسانه صهیونیستی گزارش داد که رژیم اسرائیل با استقرار سامانه گنبد آهنین در شماری از کشورهای عربی حوزه خلیج فارس و خاورمیانه موافقت کرده است.

در سپتامبر 2018 یک روزنامه سعودی گزارش داده بود که عربستان توافق خرید باتری گنبد آهنین از اسرائیل را با میانجیگری آمریکا امضا کرده است. اما وزارت دفاع عربستان درحالی که امضای چنین قراردادی را تکذیب کرد، انکار نکرد که سعودی ها درخواست خرید این سامانه را داده اند.

اکنون نیز بار دیگر بعد از خروج سامانه‌های پاتریوت از عربستان بحث خرید سامانه گنبد آهنین به میان آمده است؛ به ویژه اینکه ریاض قبلا چراغ سبز خرید گنبد آهنین اسرائیل را از آمریکا دریافت کرده و همانند سامانه روسی اس 400 نگران عواقب آن نیست. البته سامانه گنبد آهنین در جنگ اخیر غزه ناتوانی خود در رهگیری ساده‌ترین موشک‌ها را ثابت کرد؛ اما با این حل محتمل ترین گزینه مقابل عربستان همین است.

 خرید گنبد آهنین و استفاده از آن در عربستان به شکل مخفیانه ممکن است و از طرف دیگر لازمه انعقاد چنین قراردادی برقراری روابط علنی میان ریاض و تل‌آویو است. تمایل بالای آمریکا به عادی‌سازی روابط عربستان و رژیم صهیونیستی و تلاش‌های واشنگتن در این راستا از دوره «دونالد ترامپ» رئیس جمهور سابق ایالات متحده از جمله عواملی است که می‌تواند خرید سامانه گنبد آهنین را پیش‌قراول رابطه علنی سعودی‌ها و صهیونیست‌ها قرار دهد. 

البته موانع قبلی عادی‌سازی با اسرائیل هنوز هم در برابر عربستان وجود دارد و تحولات آینده منطقه نیز می‌تواند بر آن تاثیرگذار باشد و باید دید سعودی‌ها کدام گزینه را انتخاب می‌کنند.