به گزارش الف، بعد از شش دور مذاكرات هسته‌ای در وين كه عملاً منجر به نتيجه مشخص و تعیین‌کننده‌ای نشد، چشم‌انداز آينده برجام در هاله‌ای از ابهام قرارگرفته است. دور ششم و آخر مذاکرات کمیسیون مشترک برجام روز يكشنبه ۳۰ خردادماه به پایان رسید.
در آخرين موضع‌گیری رابرت مالی، نماینده ویژه آمریکا در امور ایران، روز جمعه دوازدهم شهريورماه در گفت‌وگویی با بلومبرگ مدعي شد تابه‌حال چیزی در خصوص اینکه ایران آماده متعهد شدن به دور هفتم مذاکرات وین بوده را دریافت نکرده است.
نماینده آمریکا در امور ایران عنوان می‌کند نمی‌توان تا ابد منتظر ماند آن‌هم درحالی‌که ایران در مسیر پیشرفت هسته‌ای حرکت می‌کند؛ چراکه پیشرفت در برخی نقاط به شکلی است که بازگشت به برجام برای آمریکا بسیار کم‌ارزش میشود.
مصاحبه رابرت مالي به نظر میرسد پاسخي به صحبت‌های اخير حسين امير عبداللهيان، وزير امور خارجه ایران است كه از آغاز مذاكرات برجامي طي دو تا سه ماه آينده خبر داده بود. بر اين اساس به نظر میرسد دولت ايران تمايلي به آغاز سريع مذاكرات هسته‌ای ندارد.
امیر عبداللهیان روز دوشنبه، هشتم شهریورماه در گفتگوی ویژه خبری شبکه دو سیما عنوان داشته بود: طرف مقابل خودش این درک را دارد که یک پروسه دو تا سه‌ماهه زمان می‌برد که دولت جدید مستقر شود و برنامه‌ریزی برای هرگونه تصمیم داشته باشد؛ البته حتماً این مورد یکی از موضوعاتی است که در دستور کار سیاست خارجی و دولت قرار دارد.
وزير امور خارجه همچنين بيان كرده بود دولت سیزدهم مذاکره‌ای را مذاکره می‌داند که دستاوردهای ملموس در راستای تأمین منافع و حقوق ملت ایران داشته باشد.
در پي اين موضع‌گیری بود كه كشورهاي اروپايي خواستار بازگشت سريع ايران به برجام شده بودند. وزارت خارجه آلمان روز چهارشنبه، دهم شهريورماه از آمادگی آلمان برای ازسرگیری گفت‌وگوهای وین خبر داد. آلمان همچنین مدعی شد فرصت زمانی برای بازگشت به گفت‌وگوهای هسته‌ای بی‌انتها نیست.
ژان ایو لودریان، وزیر امور خارجه فرانسه نيز روز چهارشنبه دهم شهریورماه در گفتگویی تلفنی با حسین امیر عبداللهیان، خواستار آن شده بود که ايران هر چه سریعتر به مذاکرات برجام بازگردد.
در حال حاضر مذاکرات درباره احیای برجام متوقف‌شده و با اين وضعيت مشخص نيست چه زماني از سر گرفته خواهد شد. از زمینه‌های اختلافي نيز می‌توان به تحریمهای بسيار زيادي كه در دوره دونالد ترامپ با برچسب‌های مختلف عليه ايران تحمیل‌شده اشاره داشت. همچنين واشنگتن ضمانتي مبني بر اينكه متعهد به اجراي برجام در آينده باشد نداده است.
آمريكا و اروپا همچنين خواستار اين می‌باشند ضمن احياي برجام زمينه براي پرداختن به مسائل ديگر ازجمله موضوعات منطقه‌ای و برنامه موشكي ايران فراهم شود. موضوع راستي آزمايي رفع تحریمها و بهره‌مندی واقعی ايران نيز يكي ديگر از گره‌های مذاكرات درباره احياي توافق هسته‌ای است.
به دليل همین اختلافات است كه دولت جديد ايران اعلام كرده عجله‌ای براي بازگشت به مذاكرات هسته‌ای ندارد و اينكه خواهان مذاكره براي مذاكره نيست بلكه در پي دست‌یابی به نتايج ملموس دراین‌باره است. طبيعتاً در شرايط كنوني سياست گذر زمان به ضرر كشورهاي غربي است؛ چراکه دانش برنامه هسته‌ای ایران روزبه‌روز از استحكام و پايداري بيشتري برخوردار میشود و توانايي طرف غربي براي ايجاد محدوديت عليه آن كاهش خواهد يافت.
نكته جالب آن است بعد از گذشت سه سال از خروج یک‌جانبه آمريكا از برجام توسط دونالد ترامپ و اعمال تحریمهای گسترده، دموکرات‌های ساكن كاخ سفيد به‌صراحت از شكست سياست فشار حداكثري عليه ايران سخن می‌گویند. بااین‌وجود خواهان اين نيستند كه این سياست شکست‌خورده خود را موردبازنگری قرار دهند. به همين دليل است كه دولت آمريكا هرازگاهی از تحریمهای جديد عليه ايران رونمايي می‌کند.
در جديدترين اقدام وزارت خزانه‌داری آمریکا بر پایه ادعاهای اثبات نشده چهار فرد ایرانی را در فهرست تحریمها قرار داده است. سعید خطیب‌زاده، سخنگوی وزارت امور خارجه کشورمان روز شنبه سیزدهم شهریورماه به تحریم چهار شخص ایرانی به اتهام سناریوی هالیوودی آدم‌ربایی توسط آمریکا واکنش نشان داد و تأکید کرد واشنگتن راهی جز ترک اعتیاد تحریمی خود و استفاده از ادبیات و رفتار محترمانه در قبال تهران ندارد.
البته ازآنجاکه در شرايط فعلي دولت آمريكا تمايلي به ترك عادت خود به ابزار تحريم ندارد و از سوي ديگر خواهان گسترش برجام به حوزه‌های ديگر است با قاطعيت نمی‌توان گفت كه در آينده قرار است چه اتفاقي رخ دهد. اگرچه دولت بايدن فرصت طلايي توافق با دولت قبلي ايران را از دست داد؛ چراکه توقع و انتظار از دولت سيزدهم براي احقاق حقوق ايران بسيار بيشتر از دولت گذشته است.
اين همان نکته‌ای است كه حسين امیر عبداللهیان روز هشتم شهریورماه در گفت‌وگوی ويژه خبري هم به آن اشاره‌کرده بود كه «شاید دولت قبل اگر در مذاکرات به نقطه‌ای می‌رسید که طرف‌های مقابل عقل به خرج می‌دادند و در مذاکرات کارشکنی نمی‌کردند و به نتیجه می‌رسید شاید راحت‌تر مجلس در ارتباط با مصوبه خود کنار می‌آمد اما توقع مجلس از دولت جدید این است که حقوق حداکثری ملت ایران در مذاکرات تأمین شود بنابراین به‌طرف مقابل گفتم باید به دنبال این باشند که رویکردتان را در مذاکره تغییر دهید و رویکرد اتلاف وقت را هیچ‌کسی نمی‌پذیرد و درعین‌حال مذاکره بایستی دستاورد ملموس داشته باشد».
