به گزارش الف به نقل از مرکز مطالعاتی الجزیره، پیشروی‌های سریع طالبان در افغانستان و سقوط دولت این کشور در فاصله بسیار کوتاه موجب شده تا این روزها محافل کارشناسی و اطلاعاتی آمریکا بعد از شوکی که به آنها وارد شد شروع به ارزیابی علت حوادث افغانستان کند. «بل راژیو»  کارشناس نظامی موسسه دفاع از دموکراسی معتقد است که سرویس اطلاعاتی آمریکا مسئول مستقیم این اتفاقات و شکست در پیش بینی حوادث افغانستان طی روزها و ساعات اخیر بوده است.

الجزیره افزود، این کارشناس آمریکایی که تجربه مستقیم در جبهه‌های جنگ دارد و سال ها در ارتش آمریکا خدمت کرده با انتشار توئیتی اعلام کرد، فرماندهان ارتش و اطلاعات آمریکا مسئول بزرگ‌ترین شکست اطلاعاتی از سال ۱۹۶۸ هستند و سوالی که برای ما پیش می‌آید این است که طالبان چگونه این حمله گسترده را برنامه ریزی کرد و با وجود حضور نیروهای آمریکایی، سازمان اطلاعات مرکزی و آژانس اطلاعات نظامی و مرکز اطلاعات ملی، نیروهای طالبان چگونه توانستند نقشه‌های خود را اجرا کنند.

به گزارش الجزیره، روزنامه نیویورک تایمز در این خصوص با انتشار گزارشی نوشت: نیروهای طالبان پس از سالها محاسبه اشتباه ایالات متحده به افغانستان حمله کردند و قدرت نرم، رمز پیشروی‌های سریع طالبان در افغانستان بود.  از طرف دیگر بل راژیو در توییت دیگری نوشت، سازمان نظامی و اطلاعاتی آمریکا خودش را قانع کرده بود که طالبان به زودی پای میز مذاکره خواهد آمد اما استراتژی نظامی طالبان مبتنی بر خریدن زمان و نفوذ در افغانستان از طریق طولانی شدن مذاکرات به مرحله اجرا درآمد و سرویس‌های اطلاعاتی ایالات متحده این را درک نمی‌کنند.

به نوشته این رسانه، از طرف دیگر منابع وزارت دفاع آمریکا (پنتاگون) پیشتر در مصاحبه با وال استریت ژورنال  گفته بودند که ارزیابی‌های اطلاعاتی آمریکا درباره وضعیت افغانستان این است که طالبان می‌تواند کابل را ظرف ۳۰ روز منزوی کرده و در مدت ۹۰ روز بر آن سیطره یابد. این در حالی است که چند روز قبل یک گزارش اطلاعاتی از آمریکا به این نتیجه رسید که دولت افغانستان پس از خروج کامل آمریکا ظرف شش ماه به دست طالبان می‌افتد.  همچنین یک ارزیابی دیگر اطلاعات آمریکا نشان می‌داد که دولت افغانستان می تواند دو سال پس از خروج نیروهای آمریکایی در قدرت بماند.

الجزیره افزود، در تاریخ ۸ جولای جو بایدن در یک کنفرانس مطبوعاتی اعلام کرد، ما همه ابزار و تجهیزات را در اختیار شرکای افغان خود قرار داده‌ایم و اجازه بدهید به شما اطمینان ‌دهم که آنها همه ابزار و تجهیزات را در اختیار دارند و کاملا آموزش دیده هستند. ما سلاح‌های پیشرفته‌ای به ارتش افغانستان داده‌ایم و به تامین بودجه و تجهیزات آن ادامه می‌دهیم و تضمین می‌کنیم که آنها می‌توانند نیروی هوایی خود را حفظ کنند.  بایدن در پاسخ به سوال یکی از خبرنگاران که پرسید آیا تسخیر افغانستان توسط طالبان در حال حاضر امکان‌پذیر است گفت،  افغانستان ۳۰۰ هزار سرباز در ارتش خود دارد که مانند هر ارتش دیگری در جهان مجهز هستند.  این ارتش همچنین نیروی هوایی در اختیار دارد؛ چیزی که طالبان فاقد آن است و نیروهای طالبان از ۷۵ هزار نفر بیشتر نمی‌شود. ما می‌گوییم که سقوط کابل یک امر قطعی نیست.

بر اساس این گزارش، از سوی دیگر موسسه موسوم به مرکز مبارزه با تروریسم دانشکده نظامی ایالات متحده در ژانویه گذشته به بررسی این موضوع که آیا آمریکا هنگام خروج نیروهای خود از افغانستان توانایی لازم ارتش این کشور را برای مقاومت در برابر طالبان مورد ارزیابی قرار داده یا نه و نیروهای امنیتی افغانستان قدرتمندتر هستند یا طالبان، پرداخت. این موسسه بر اساس ارزیابی ۵ عامل ( تعداد نیروها، میزان بودجه مالی، حمایت خارجی، ماموریت نیروها و هماهنگی میان آنها)  به این نتیجه رسید که اگر آمریکا نیروهای باقیمانده خود را از افغانستان خارج کند طالبان از یک مزیت نظامی جزئی برخوردار خواهد شد و قدرت آن به مرور افزایش پیدا می‌کند.  این در حالی است که سرویس‌های اطلاعاتی آمریکا هشدارهای بازرس کل وزارت دفاع را که گفته بود نیروهای ارتش افغانستان هنوز قادر به تامین امنیت دولت نیستند نادیده گرفت.

در پایان گزارش الجزیره آمده است، ژنرال « داگلاس لوت»  که در سالهای ریاست جمهوری جورج بوش پسر و باراک اوباما در آمریکا مسئول امور افغانستان در کاخ سفید بود در کنگره اعلام کرد که آژانس‌های آمریکایی آگاهی لازم از ماهیت مردم و جامعه افغانستان ندارند و ما نمی‌توانیم درک اولیه از افغانستان داشته باشیم و اصلا نمی‌دانستیم در آنجا چه می کنیم.  همانطور که همکارانم نیز گزارش دادند مقامات آمریکایی معترفند که شواهد نشان می‌دهد بعد از سال‌ها جنگ در افغانستان پیروزی در این کشور غیر ممکن است.