تا پیش از این سال‌ها مردم مناطق کویری کرمان به ویژه در شرق و جنوب این استان با معضل ریزگرد و بروز گرد و غبار دست و پنجه نرم می‌کردند؛ پدیده‌ای تکراری و مهمانی ناخوانده که با هر بار آمدنش نفس را بر مرد و زن و پیر و جوان تنگ کرده و منجر به بسته شدن راه‌ها و تعطیلی ادارات می‌شود اما مدتی است که رد پای حضور این ریزگردها به مرکز استان و دیگر شهرستان‌ها هم رسیده است.

به گزارش تسنیم، استان کرمان غبار خیزترین استان کشور است؛ 20 درصد بیابان‌های کشور در این استان قرار دارد و 71 درصد این بیابان‌ها یعنی چیزی در حدود 4.5 میلیون هکتار عرصه بیابانی استان کرمان به دلیل کم‌بارشی تحت تاثیر فرسایش بادی است و از سوی دیگر همجواری استان کرمان در جنوب و شرق با استان سیستان و بلوچستان و در شمال و غرب با استان یزد باعث شده تا مشکل شن‌های روان و گرد و غبار در استان کرمان شدت پیدا کند.

خشکسالی‌های اخیر، کم بارشی و از بین رفتن پوشش گیاهی موجب تشدید بروز پدیده ریزگردها در استان کرمان است، پدیده‌ای که بخشی از آن به استان‌های همجوار برمی‌گردد و عدم درمان زخم کهنه ریزگردها در غبارخیزترین استان کشور باعث شده مردم این استان‌ها روزهای طولانی ایستاده در غبار را تجربه کنند.

مرجان شاکری مدیرکل حفاظت محیط زیست استان کرمان در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم با بیان اینکه کرمان، غبار خیزترین استان کشور است اظهار داشت: 29 کانون فرسایشی ریزگرد در استان کرمان شناسایی شده و نیاز است که برنامه مدیریتی برای آن کنترل و مهار آن داشته باشیم.

وی با بیان اینکه اخیراً نیز استان کرمان مورد هجوم گرد و غبارهایی قرار می‌گیرد که منشا آن استان کرمان نبوده و از سایر استان‌ها وارد کرمان شده است گفت: در ارتباط با بررسی این موارد در کارگروه اضطرار و آلودگی هوا با چند مشکل مواجه هستیم.

مدیرکل حفاظت محیط زیست استان کرمان با اشاره به اینکه اتفاقی که در حوزه گرد و غبار می‌افتد حاصل  ناپایدارهای جوی بوده و امکان پیش بینی آن مانند استان‌هایی مانند تهران که درگیر آلودگی گاز هستند و پایداری هوا سبب بروز آن می‌شود نیست ادامه داد: آلودگی هوا تهران بیشتر در زمستان و پاییز اتفاق افتاده در حالیکه هجوم گرد و غبار و ریزگرد بیشتر در بهار و تابستان اتفاق می‌افتد.

وی با بیان اینکه این پدیده بیشتر حاصل ناپایداری‌های جوی مثل وزش‌های ناگهانی باد، تغییر جهت وزش باد و عبور آنها از کانون‌های فرسایشی در استان‌های همجوار و گاهاً دورتر است که وارد استان کرمان شده و تا مرکز استان هم این آلودگی‌ها رصد شده است افزود: در سال زراعی گذشته کم بارشی را داشتیم که باعث شد پوشش گیاهی ما به شدت فقیر شود و با اندک وزش بادی این آلودگی‌ها به شهرهای اطراف سرایت کند.

شاکری با اشاره به اینکه امسال این پدیده خیلی زودتر آغاز شده و این مسئله انکارناپذیر است گفت: قاعدتاً نسبت به سال‌های گذشته این مسئله بیشتر و ادامه‌دارتر هم خواهد بود و ما الان نیازمند بازنگری در شرایط موجود هستیم.

وی با بیان اینکه برخی معتقدند که ما باید برنامه مقابله باریزگرد و گرد و غبار را در دستورکار داشته باشیم که این اتفاق در استان کرمان افتاده و سند گرد و غبار ارائه شده است افزود: اما اینکه ما از سوی دیگر استان‌ها مورد هجوم ریزگردها قرار می‌گیریم نیاز است تا برنامه کلان نگر برای آن وجود داشته باشد.

مدیرکل حفاظت محیط زیست استان کرمان با اشاره به اینکه نیاز است دستگاه ذیربط و اجرایی استان و استان‌های همجوار برای کنترل این پدیده و سلامت همشهریان برنامه داشته باشند ادامه داد: حفاظت از محیط زیست یک موضوع فرابخشی است و تعداد زیادی از دستگاه‌ها باید در این زمینه فعالیت کنند تا نتایج مثبتی را در این حوزه شاهد باشیم.

وی با بیان اینکه مشکلات زیست محیطی یک شبه و یک روزه بوجود نیامده و یک ساله از بین نمی‌رود و مستلزم ارائه برنامه‌های کوتاه مدت، میان مدت و بلندمدت است گفت: باید برنامه‌هایی را اجرایی کرد که این مشکلات به حداقل برسد.

شاکری با اشاره به اینکه ما در یک استان کویر زندگی می‌کنیم و نمی‌توان انتظار داشت آب و هوایی مرطوب چون استان‌های شمالی کشور را تجربه کنیم افزود: باید حتماً از همین الان این مسئله را مدنظر داشته باشیم که این وضعیت تکرار و تکرار و تکرار خواهد شد و باید آمادگی ذهنی نسبت به این مسئله داشته باشیم و بتوان تشخیص بدهیم که در شرایط بحران چه کارهایی را باید انجام داد.

وی با بیان اینکه معطوف کردن نگاه عموم به این بحران یک مسئله مهم است گفت: این مشکلات نتیجه فعالیت‌های انسانی و عوامل طبیعی در دراز مدت و نتیجه فعالیت‌های ما در گذشته است.

مدیرکل حفاظت محیط زیست استان کرمان با اشاره به عوامل طبیعی که به این مسئله دامن زده گفت: از جمله این عوامل می‌توان به خشکسالی‌های دهه‌های اخیر و قرار گرفتن استان کرمان در اقلیم گرم و خشک و بیابانی و بارش‌های کم در استان اشاره کرد.

بیشتر بخوانیددرمان زخم کهنه ریزگردها در غبارخیزترین استان کشور نیازمند اعتبار و استمرار است
کرمان غبارخیزترین استان کشور است/ راه‌اندازی دستگاه پایش کیفیت هوای شهرستان‌های انار و راور تا پایان سال
تورج جدیدی مدیرکل هواشناسی استان کرمان نیز در گفت‌وگو با تسنیم با بیان اینکه در سال زراعی 1399-1400 تا این تاریخ میزان بارندگی استان کرمان، 45 میلی‌متر بوده اظهار داشت: این میزان نسبت به مدت مشابه سال گذشته 76 درصد و نسبت به مشابه بلندمدت 65 درصد کاهش داشته است.

وی با اشاره به اینکه میانگین دمای استان کرمان در فروردین ماه 3 درجه و در اردیبهشت ماه 5 درجه گرمتر از سال‌های گذشته بوده است گفت: این مسئله باعث شده که افزایش تبخیر را داشته باشیم که نیازمند اقدامات پیشگیرانه است.

مدیرکل هواشناسی استان کرمان با بیان اینکه به دلیل کم بارشی سال زراعی و خشکسالی که اتفاق افتاده انتظار می‌رود پدیده گرد و غبار را باز هم در استان داشته باشیم افزود: لازم است در این شرایط مدیریت صحیح منابع آب، انرژی و حفظ محیط زیست مورد تاکید قرار گیرد.

وی به توافقنامه‌ای که با معاونت امورعمرانی استانداری کرمان انجام شده اشاره کرد و گفت: برای مقابله با حوادث و بلایای طبیعی ادارات کل هواشناسی و محیط زیست استان کرمان می‌توانند دستگاه‌ها و ادواتی را نصب کنند که پایش خوبی از گرد و غبار داشته باشیم.

جدیدی بیان کرد: با توجه به گسترده بودن استان کرمان نیازمند جذب اعتبارات مورد نیاز در این حوزه هستیم تا اطلاعات صحیح و به هنگام، پایه و اساس برنامه‌ریزی دستگاه‌های اجرایی قرار گیرد.

مهدی رجبی‌زاده مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری شمال استان کرمان نیز با بیان اینکه 20 درصد بیابان‌های کشور در استان کرمان قرار دارد اظهار داشت: چیزی در حدود 6.3 میلیون هکتار بیابان در استان داریم که 71 درصد آن یعنی چیزی در حدود 4.5 میلیون هکتار آن به دلیل کم‌بارشی تحت تاثیر فرسایش بادی است.

وی با بیان اینکه از 16 شهرستانی که تحت مدیریت منابع طبیعی و آبخیزداری شمال استان کرمان است 14 شهرستان آن یا بیابانی بوده و یا در معرض بیابانی شدن قرار دارد گفت: تحت تاثیر فرسایش بادی بودن یعنی فقر پوششی گیاهی در این مناطق به اندازه‌ای زیاد است که با اندک وزش بادی شاهد حرکت شن‌های روان و پدیده گرد و غبار در این مناطق هستیم.

مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری شمال استان کرمان با اشاره به اینکه چیزی که ما را دچار مشکل می‌کند کانون‌های بحرانی حساس به فرسایش بادی است افزود: این کانون‌های یعنی جاهایی که مراکز حیاتی، زیرساخت‌ها، مناطق مسکونی و مراکز اقتصادی و راه‌های مواصلاتی ما در آن قرار دارد و حفظ این مراکز برای ما از اهمیت حیاتی برخوردار است.

وی با بیان اینکه در مطالعات انجام شده یک میلیون و 200 هزار هکتار کانون بحرانی شناسایی کردیم گفت: این کانون‌های بحرانی باید حفظ و حراست شوند و آنها را باید نجات دهیم.