به گزارش تسنیم، این روزها فضای سیاسی و حزبی ترکیه، شاهد بروز اختلافات و تنش های آشکار است. سخنان تند، اتهام پراکنی متقابل و آتش بار سران حزب حاکم و احزاب مخالف به بالاترین سطح رسیده و در این میان، اظهارات رئیس جمهور، با انتقادات فراوانی روبرو شده است.

رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه و رهبر حزب عدالت و توسعه، در سخنرانی در تالار ویژه نمایندگان حزب خود در پارلمان ترکیه، در مورد خانم مرال آکشنر رهبر حزب خوب، حرف هایی زد که به زعم بسیاری از منتقدین و مخالفین، علاوه بر تحقیر و توهین، بوی تهدید از این حرف ها به مشام می رسید.

مساله، نتانیاهو نیست

در اوج حملات رژیم صهیونیستی اسراییل به غزه، مرال آکشنر اعلام کرده بود که اردوغان نیز همچون نتانیاهو، وقتی که در داخل، با مشکلات حزبی و داخلی روبرو شد، برای جلب توجه مردم و به دست آوردن آراء آنها، به تندی به شاخه های شهری پ.ک.ک حمله کرد و ابایی از کشته شدن غیرنظامیان نداشت.

این حرف آکشنر، واکنش های فراوانی به دنبال آورد و در سفر به ریزه زادگاه اردوغان، زنی با سخنان تند خود، او را همدست پ.ک.ک دانست.

در مقابل، آکشنر نیز برافروخته شد و اعلام کرد: «گوش کن! صدای اذان ظهر می آید. شما را به اذان و خداوند منادی اذان واگذار می کنم».

دیروز اردوغان در سخنرانی هفتگی خود به این واقعه واکنش نشان داده و اعلام کرد:«در شهر زادگاه ما، درس لازم را به عروس خانم، دادند. خوب معلوم است. تو فرزند آن شهر را به نتانیاهوی کودک ­کش تشبیه می­کنی، واکنش نشان ندهند؟ عروس خانم باید خدا را شکر کند که بیش از این با او برخورد نشد. البته این اولش است، حالا ببین چه چیزهایی خواهی دید».

مرال آکشنر نیز اعلام کرد که همسرش اهل ریزه است، خود را عروس ریزه می داند و نه تنها در این شهر، بلکه در دیگر مناطق ترکیه نیز، مشکلی برایش پیش نخواهد آمد.

او همچنین در توییت خود نوشت:«از همه کسانی که در برابر سخنان هذیان وار رئیس جمهور، با من اعلام همبستگی کردند متشکرم. سیاست، نه با تهدید، بلکه با خدمت به مردم، پیش می رود».

به کار بردن عبارت «البته این اولش است، حالا ببین چه چیزهایی خواهی دید»، در سخنان اردوغان، همچون شکل روشنی از تهدید، قلمداد شد و این سخنان اردوغان در فضای مجازی مورد اعتراض بسیاری از فعالان سیاسی قرار گرفت و آن را به معنی تهدید سران احزاب مخالف و تکرار چند باره «عروس خانم» را، بی ­احترامی به یک خانم سیاستمدار 65 ساله تلقی کردند.

هواداران آکپارتی اعلام کردند که تشبیه اردوغان به نتانیاهوی کودک کش، دور از انصاف و اخلاق سیاسی است، اما مخالفین معتقدند که این فقط یک بهانه است و اردوغان قبلاً نیز برای ارعاب سران احزاب مخالف، از به کار بردن هیچ عبارت تندی پرهیز نکرده و هر آن چه را که به ذهنش می رسد، به راحتی بر زبان می آورد. یکی را بیچاره و ساده لوح می داند، آن یکی را خائن و نفوذی، دیگری را نیز بیسواد و نادان، قلمداد می کند.

محرم اینجه از سیاستمداران ترکیه، سخنان دیروز اردوغان را محکوم کرده و از او خواست، در سخنرانی های خود، حرمت و اعتبار مقام ریاست جمهوری را نگه دارد.

تمل کاراملا اوغلو رهبر حزب سعادت نیز، ادبیات اردوغان را غیرقابل قبول دانست و از او خواست، با پرهیز از ادبیات تند و کنایی، احترام جایگاه ریاست جمهوری را نگه دارد. وی همچنین سخنان اردوغان در مورد آکشنر را به مثابه تهدیداتی دانست که با جایگاه و مسئولیت یک رئیس جمهور، منطبق نیست.

البته این فقط آکشنر نبود که دیروز در شرایط سخت قرار گرفت. احمد داوود اوغلو رهبر حزب آینده نیز که برای قرائت یک بیانیه اعتراضی به محوطه پارلمان ترکیه رفته بود، با نیروهای گارد ویژه پلیس روبرو شد و با او برخورد بدی صورت گرفت و علی باباجان رهبر حزب جهش و دموکراسی، از او اعلام حمایت کرد.

داوود اوغلو در توییت خود، سخنان اردوغان علیه آکشنر را به مثابه تهدید علیه تمام سران احزاب سیاسی ترکیه قلمداد کرد.

کلیچدار اوغلو رهبر حزب جمهوری خلق و شریک خانم آکشنر در ائتلاف ملت نیز گفته است: «به جای تهدید آکشنر، به میدان بیا و بگذار انتخابات پیش از موعد برگزار شود. چرا از انتخابات می ترسی؟»

سخن کلیچدار اوغلو ناظر بر این واقعیت است که در چند ماه اخیر، بخش قابل توجهی از محبوبیت اردوغان و حزب عدالت و توسعه فروکش کرده و نظرسنجی ها حاکی از آن است که آکشنر در حال حاضر، محبوب تر از اردوغان است و جایگاه شهرداران استانبول و آنکارا یعنی امام اوغلو و یواش نیز، حتی از آکشنر نیز بالاتر است و می توانند به راحتی در انتخابات، اردوغان را شکست دهند.

اهمیت این مساله در اینجاست که به خاطر بیاوریم تا همین چند ماه پیش، اردوغان در کاخ ریاست جمهوری در یک مراسم ملی پذیرای آکشنر بود و با احترام فراوانی با او برخورد کرد. چرا؟ به دو دلیل: اولاً امیدوار بود که دعوت دولت باغچلی را لبیک گفته و حزب خود را منحل کند و به حزب حرکت ملی باز گردد. دوم این که آکشنر در چند ماه گذشته به این میزان از محبوبیت دست یافته و تاکتیک مهم او نیز استفاده از شرایط اقتصادی دشوار دوران کرونا و دید و بازدید با مردم محلات، دکان داران و اصناف است.

چرا تندخویی رئیس جمهور خطرناک است؟

در طول دهه های گذشته، پدیده حذف فیزیکی مخالفین، به یکی از  تلخ ترین واقعیت های فضای سیاسی و حزبی ترکیه تبدیل شده و غالب قتل ها و ترورها، پس از گذر سالیان، همچنان به عنوان معمای کشف نشده باقی مانده اند.

خود سیاست مداران ترک برای توصیف این وضعیت از عبارت «دهلیزهای سیاه آنکارا» استفاده می کنند. تاکنون شمار فراوانی از روزنامه نگاران، فعالان سیاسی، وکلای مدافع، افسران عالی رتبه و شهروندان دیگر، در مقاطعی که تنش سیاسی در جریان بوده، توسط افراد ناشناس کشته شده و هیچگاه عاملین قتل و ترور دستگیر نشده اند.

در چنین شرایطی است که تهدید مخالفین، بسیار خطرناک به نظر می رسد. به ویژه با در نظر گرفتن این واقعیت که برخی از احزاب ترکیه، هواداران دوآتشه بسیار تندخویی دارند که در فضای مجازی، دیگران را به قتل تهدید می کنند و در مواردی نیز، ضرب و شتم و حمله فیزیکی را به عنوان حربه ارعاب و تهدید، به نمایش گذاشته اند.

یکی دیگر از تبعات و پیامدهای خطرناک اظهارات تند سران احزاب سیاسی، این است که دوقطبی سیاسی موجود در حوزه اجتماعی، روز به روز گسترده تر و خطرناک تر می شود و در جامعه به شدت سیاست زده ترکیه، اختلاف نظر سیاسی و تفاوت سلایق، حتی اهالی خانواده ها و محلات را به جان هم می اندازد و سیاست تا اندازه ای به خوراک روز تبدیل می شود که بر هر موضوع مهم دیگری سایه انداخته و علاوه بر تعامل در روابط اجتماعی، امنیت، آرامش و ارزش های جامعه را نیز به خطر می اندازد.

مسیر دور و دراز تنش ها

بر اساس تقویم انتخاباتی ترکیه، تا سال 2023 میلادی، قدرت در دست حزب عدالت و توسعه و رجب طیب اردوغان خواهد بود و نزدیک ترین انتخابات در هفتمین ماه سال 2023 میلادی خواهد بود.

اما سران احزاب مخالف هر روز خواهان برگزاری انتخابات پیش از موعد هستند و همین مساله باعث شده که ترکیه به جای آن که در یک اتمسفر عادی قرار بگیرد و با تنگناهای بزرگی همچون بحران اقتصادی و آسیب های ناشی از شیوع کرونا دست و پنجه نرم کند، به طور مداوم شاهد صف آرایی گاه و بی گاه حاکمیت و اپوزیسیون باشد. بدون شک، این تابلوی پر از تنش، توهین و سخنان تند، نه تنها آسیب های روانی فراوانی برای جامعه ترکیه ایجاد می کند، بلکه موجب آن می شود که مشکلات کشور و مسائل مهم، در حاشیه قرار گرفته و حتی فراموش شوند.

واقعیت این است که دولت برآمده از حزب عدالت و توسعه و شریک دولت یعنی حزب حرکت ملی، تندخویی و استفاده از عبارات خشن، گزنده و سیاه را به یک مشی سیاسی تبدیل کرده و به مردم پاسخگو نیستند اما در عین حال، باید این واقعیت را نیز پذیرفت که از سوی احزاب مخالف نیز، رفتار مسئولانه ای برای آرام کردن فضای پرالتهاب ترکیه دیده نمی شود و اغلب اظهارات سران مخالف نیز، عبارت از تحریک کردن ائتلاف جمهوریت است و در چنین شرایطی، این مردم ترکیه هستند که نالان و خسته از معضلات بزرگی همچون بیکاری، گرانی و شرایط اقتصادی سخت، باید در رسانه، فضای مجازی و زندگی روزمره نیز، ساعت به ساعت، شاهد ستیز و جدل سران احزاب سیاسی باشند.