در برنامه ضیافت عنوان شد قاضی نورالله؛ عالمی که در راه دفاع از حقانیت شیعه بدنش قطعه قطعه شد

فرهنگی،   4000216050

مهمان برنامه ضیافت گفت: شهید آیت الله نورالله شوشتری کتابهای متعددی در مباحت مذهب شیعه و دفاع از حقانیت شیعه و شخص امیرالمؤمنین دارد و همین آثار وی موجب شد تا افرادی از روی حسادت و کینه توزی در دربار پادشاه هند، زمینه شهادت وی را فراهم کردند.

قاضی نورالله؛ عالمی که در راه دفاع از حقانیت شیعه بدنش قطعه قطعه شد

به گزارش الف، دکتر محمدحسین ریاحی شب گذشته در برنامه بیست و یکم ضیافت شبکه قرآن و معارف سیما به بیان ابعاد مجاهدت های علمی "شهید آیت الله نورالله حسینی" معروف به "شهید ثالث" یا "قاضی نورالله" پرداخت. 

ریاحی در ابتدای سخنان خود با اشاره به ویژگی شهر شوشتر زادگاه قاضی نورالله شوشتری، از آن به عنوان یک شهر تاریخی یاد کرد و بیان داشت: اساسا خوزستان یکی از نقاط تمدنی و فرهنگی تاریخ اسلام در قبل و بعد از اسلام بوده است. شوشتر نیز یکی از شهرهایی است که همواره به عنوان یک مرکز اقتصادی و کشاورزی و حتی پارچه بافی مورد توجه بوده است. 

وی خاطرنشان کرد: علاوه بر این شهر مأمن علمای بزرگی بوده که از میان آنها می توان به تقی الدین شوشتری، عبدالطیف شوشتری و علامه و رجال شناس ارزشمند شیخ محمدتقی شوشتری اشاره کرد. لذا شوشتر را باید هم مهد علم و هنر و اقتصاد دانست و هم آن را به عنوان یک شهر شاخص در تاریخ ایران و خوزستان به شمار آورد.

مهمان برنامه ضیافت، پیشینه قاضی نورالله را به سادات مرعشی طبرستان یا مازندارن منتسب دانست و گفت: سید شریف الدین، پدر قاضی نورالله یکی از چهره های بزرگ نقلی و عقلی و مورد توجه مردم زمان خودش بوده و از شخصیت های ممتاز در اوایل دوران صفوی شناخته می شده است. سیدنورالله بخشی از علوم دینی را در نزد پدر تحصیل کرد و از عالمان و اندیشمندان شوشتر مانند عمادالدین، صفی الدین و جلال الدین صدر علاوه بر علوم دینی یا فقهی، برخی دیگر از دانش ها همچون طب را فراگرفت. 

سلب امنیت از مشهد و دعوت علما؛ زمینه ساز هجرت به هند شد

این استاد دانشگاه گفت: شهید شوشتری در سن 23 سالگی به مشهد رفت. در آن دوران، مشهد یک کانون ارزشمند مورد استقبال و علاقه شیعیان بود و سید هم در این فضا پرورش یافت. ایشان در مشهد در جلسات درس و بحث علامه محقق، مولانا عبدالواحد شوشتری حاضر شده و بیشترین بهره علمی خود را در زمینه فقه، اصول، کلام، حدیث و تفسیر را از وی آموخت. در کنار این علوم، وی از محضر مولانا محمد ادیب قاری شوشتری ادبیات عرب و تجوید قرآن را فرا گرفت و در ادامه تحصیل از بزرگانی همچون مولانا عبدالرشید شوشتری و مولانا عبدالوحید توستری اجازه روایت کسب کرد. 

ریاحی خاطرنشان کرد: متاسفانه با توجه به اینکه ایران از دو ناحیه شمال غرب و شمال شرق توسط ازبک ها و عثمانی مورد تهاجم بود، مشهد هم مورد حمله واقع می شد و در آن زمان هم حملات ازبکها بسیار زیاد شده بود، لذا امنیت مردم و شهر مشهد خدشه دار شده و همین مسئله امکان کار برای سید نورالله را سلب کرد؛ ضمن اینکه برادر ایشان در حملات ازبک ها به شهادت رسید.  

این پژوهشگر و مولف تاریخ شبه قاره هند، بیان داشت: این عدم امنیت و بی ثباتی سیاسی مشهد باعث شد، جناب سید نورالله در سال 993 قمری با توجه به دعوتی که از سوی علما و اندیشمندان ایرانی هند از وی شد، به هند مهاجرت کند. 

وی در خصوص هجرت سیدنورالله به هند و پیشرفتهای ایشان در آن دیار اظهار داشت: ایران تاثیر قابل توجهی در فرهنگ، ادبیات، هنر و معماری هند پیش از دوران صفویه داشت و از قرن دوم و سوم و بعد از آن، جای پای ایران در شبهه قاره باز شده است. به طور مثال شخصیتی مانند ابوریحان بیرونی، کتاب "تحقیق المال الهند" را می نویسد و با حاکمانی از سلسله غزنویان در هند نفوذ داشته اند. 

ریاحی افزود: علاوه بر این برخی چهره های ایرانی در قرون و مناطق مختلف هندوستان تاثیرات قابل توجهی داشتند و توانستند اسلام را به هند ببرند. بنابراین ساختار فرهنگی و معنوی ایران در هند قابل توجه بوده است. 

پیشرفت قاضی نورالله در دربار شاه هندوستان

این مؤلف و پژوهشگر با بیان اینکه دولت گورکانی به فرهیختگان ایرانی متکی بود، گفت: پدر اکبر شاه مردی بوده است که به هنر ایرانی علاقه مند بود؛ چون ایشان یک بار به ایران پناهنده شد و این زمینه علاقه مندی او به فرهنگ و ادب و هنر ایرانی را در او فراهم ساخت. به طوری که دانشمندان، ادیبان و حتی امرای لشکر و اصناف هندوستان از ایرانی ها هستند. اگر استعمار انگلیس نبود، جمع زیادی از شبهه قاره با زبان و ادبیات فارسی بیشتر آشنا بودند. 

وی ادامه داد: به این ترتیب هجرت سیدنورالله شوشتری توسط ایرانی هایی همچون حکیم ابوالفتح گیلانی، ابوالفضل علامی و طبیبی به نام علی گیلانی داده شد و اکبر شاه زمینه ورود او را به هند فراهم کرد.

ریاحی با اشاره به شرایط مساعد دربار اکبر شاه برای حضور سیدنورالله بیان داشت: بسیاری از شخصیت های ایرانی در دربار اکبر شاه که بزرگترین پادشاه گورمانی محسوب می شود، نفوذ داشتند. هندوستان در آن زمان یکی از آرامترین دوران خود را سپری می کرد؛ شاید این ارامش به روحیه اکبر شاه برمی گشت؛ وی علاوه بر علاقه به عمران و آبادی و ترویج مسائل علمی و فلسفی، عقیده چندان محکمی به دین خاصی نداشت. 

مهمان برنامه ضیافت اظهار داشت: دو سال بعد از حضور سیدنورالله در هند، اکبر شاه او را به عنوان قاضی لاهور که پیر و فرتوت شده بود، منصوب می کند؛ با اینکه قاضی نورالله تقیه نمی کرد و به احکام تشیع عمل می کرد، به دلیل آگاهی و دانش بی نظیر او به فقه و حدیث اهل سنت، با اینکه شیعه بود ولی اکبر شاه او را به این سمت انتخاب کرد و به این وسیله به قاضی نورالله مشهور شد.

وی گفت: نقل است که اگر در کشمیر مشکلی پیدا می شد، شاه برای رفع اختلاف، سید را به آن منطقه اعزام می کرد یا رفع اختلافات لشکر را که به ایشان سپرده بود که به همین دلیل به ایشان "قاضی عسکر" هم می گفتند. 

کتابهایی که زمینه ساز شهادت قاضی نورالله شد

ریاحی با بیان اینکه قاضی نورالله اشراف فوق العاده ای به مذاهب چهارگانه داشت، افزود: ایشان به فقه تسلط زیادی داشته است؛ حاشیه هایی بر کتاب علمای گذشته نوشته و همین کتابها و آثار ایشان بود که موجب حساسیت عده ای شد و زمینه شهادت ایشان را فراهم کرد. 

وی با اشاره به تألیفات قاضی نورالله گفت: ایشان کتاب مشهوری دارد به نام "مجالس المومنین" که بارها تجدید چاپ شده و دارای 12 فصل یا مجلس است. در این کتاب جناب سید شوشتری سعی کرده است علما، بزرگان شهرها، طوایف، صحابه، تابعین، شعرا و ادبای شیعه را معرفی کند و حتی در مورد برخی دیگر معتقد است که شیعه بوده اند اما تقیه می کردند. ایشان کتاب دیگری در بحث اثبات حقانیت و اعتقادات شیعه دارد به نام "احقاق الحق" که در رد کتابی به نام "ابطال نهج الباطل" نوشته شده است و همین کتاب نیز خود ردی بر کتاب علامه حلی است. در واقع سیدنورالله در یک مقایسه علمی واسطه بین این دو نفر است و قضات می کند. 

این استاد دانشگاه با بیان اینکه شهید قاضی مفسر هم بوده، گفت: ایشان در بیان و تبیین برخی تفاسیر شیعه و سنی هم کوشیده است و تفسیر 5 جلدی از ایشان چاپ شده که ادبیات قوی ایشان را به نمایش گذاشته است؛ همچنین در علوم دیگر همچون نجوم، رساله دارد؛ در ریاضیات شرحی بر یکی از کتب جناب خواجه نصیر نوشته است و در طب هم استادی داشته و در این حوزه نیز صاحب نظر بوده است. 

قاضی نورالله در راه اثبات حقانیت شیعه به شهادت رسید

ریاحی، آغاز مشکلات و دوران انزوای قاضی نورالله را بعد از مرگ اکبر شاه خواند و بیان داشت: در این دوران کسانی هستند که به دنبال بهانه ای بودند تا جناب قاضی را خلع ید کرده موجب انزوای وی را فراهم کنند. لذا همین کتابهای ایشان را بهانه قرار دادند و زمینه شهادت قاضی را فراهم کردند. 

وی ادامه داد: بعد از اکبر شاه، جهانگیرشاه بر تخت نشست و اطرافیانش بسیار حیله کردند تا قاضی نورالله را از چشم او بیندازند. لذا فردی به عنوان شاگرد و یک شیعه به حلقه اطرافیان شهید نورالله وارد شد و از قاضی کتاب "مجالس المؤمنین" وی را خواست که نسخه ای از آن تهیه کرده به نزد شاه بردند و فتنه انگیزی کردند که ایشان لازم الحد است. شاه نیز دستور حد صادر کرد. به این ترتیب قاضی نورالله که هفتاد سال داشته است، در اثر ضربان شلاق و چوب خاردار در حالی به شهادت می رسد که بدنش قطعه قطعه شد.

ریاحی گفت: شهادت ایشان که یکی از شخصیت های مهم تاریخ شیعه است در فرهنگ شیعه و در بین ما بسیار مورد توجه است. مزار او اکنون در اکبرآباد یا آگره محل عبادت مؤمنان به شمار می رود. این شخص با شهادت خودش زمینه توسعه و ترویج فرهنگ و مبانی تشیع را فراهم کرد. 

گفتنی است، "ضیافت" عنوان ویژه برنامه ایست که به مدت سی شب در ماه مبارک رمضان، نود دقیقه پیش از افطار با اجرای سیدعلی قوامی از شبکه قرآن و معارف سیما پخش می شود.

 

yektanetتریبونخرید ارز دیجیتال از والکس

پربحث‌های هفته

  1. نارضایتی عباس موزون از زمان پخش برنامه زندگی پس از زندگی

  2. نظرات برگزیده مخاطبان الف: باید نگران دوقطبی حجاب در جامعه باشیم/ امربه معروف و نهی از منکر شرایط و مراتب دارد/ در ایران با یک جامعه یکدست و یکرنگ مواجه نیستیم

  3. فایل صوتی لو رفته از «عبدالله مهتدی» درباره آرزوی تجزیه ایران

  4. سکوت عقل و فریاد هشتگ ها!

  5. تنها راه پیش پای اقتصاد ایران

  6. بیانیه حوزه علمیه امام خمینی (ره) درباره حواشی انتقال مالکیت یک باغ به آیت‌الله صدیقی

  7. فقر، بزرگی ما را می‌بلعد!

  8. پیشنهاد عجیب افزایش ۲۲درصدی دستمزد کارگران برای ۱۴۰۳ از سوی وزیر کار

  9. پاسخ روابط عمومی مجلس به علم‌الهدی درباره لایحه حجاب/ آیا نیکزاد با قالیباف رقابت می‌کند؟/ روایت کیهان از فایل صوتی جدید ظریف

  10. درخواست صدیقی از دادستانی درباره زمین‌خواری در ازگل/ واکنش دولت به شایعه برکناری مخبر

  11. دیر اما قابل‌توجه ...

  12. هدف قراردادن کشتی اسرائیلی و ناوشکن آمریکایی توسط ارتش یمن

  13. به زودی در این زمین مسکن ملی احداث می شود !

  14. تمجید «عبدالحمید» از حکومت طالبان!

  15. دستگیری عاملان انتشار فیلم درمانگاه قم | نخستین اعترافات متهمان

  16. انتقاد روزنامه دولت از زیباکلام/ پیش‌بینی علی مطهری از فراکسیون‌های مجلس آینده

  17. آزمونی بزرگ برای دولت رئیسی

  18. قبور لاکچری

  19. المیرای ۷ ساله کجاست؟!

  20. تورم نقطه به نقطه نسبت به اول سال ۲۲ درصد کم شد/ رشد اقتصادی به ۴.۵ درصد رسید

  21. از سنگ صدا درآمد، از اصلاح‌طلبان نه!

  22. پشت پرده ادعای جدید گروه «هفت» علیه ایران چیست؟

  23. حکایت چرخی که هزاران بار اختراع می شود!..

  24. آخرین وضعیت مذاکره نمایندگان کارگری و کارفرمایی

  25. افشاگری، تایید و واکنش‌ها

آخرین عناوین