کاوش و تحقیقاتی زیادی توسط فسیل شناسان روسی، آمریکایی، ژاپنی، چینی و فنلاندی در منطقه فسیلی مراغه، از 150سال پیش آغاز شده و با وجود استخراج بیش از ۲ هزار قطعه فسیل هنوز بخش زیادی از آنها در انبار نگهداری می شود.

منطقه فسیلی مراغه به‌دلیل دارا بودن فسیل ماستادون و ماموت‌ها (سنگواره‌‌های پیش از تاریخ) دارای شهرت جهانی بوده و هم اکنون مورد حفاظت ویژه سازمان حفاظت محیط زیست قرار دارد.

منطقه فسیلی مراغه به عنوان نخستین اثر ملی، طبیعی و فسیلی ایران از بالاترین رده‌‌های حفاظتی سازمان محیط زیست برخوردار است.

سایت فسیلی مراغه در نوع خود به عنوان یکی از نادرترین سایت‌های دنیا از نظر فسیل پستانداران است که از سال‌ها پیش مورد توجه مجامع علمی جهان قرار دارد.

فون مراغه به عنوان حلقه مفقوده فون فسیلی پستانداران جنوب آسیا، اطلاعات ارزشمندی از حیات و شرایط اقلیمی و روند تغییرات آن در اختیار می‌نهد و به عنوان یک ژئوسایت، ظرفیت ژئوتوریسمی آن که می‌تواند موجب جذب گردشگران داخلی و خارجی با اهداف متنوع شود، مورد بی‌ توجهی واقع گشته­ است.

«مراغه» بهشت فسیل‌شناسان جهان/ معمایی 14 ساله در مرکز فسیل‌های قبل تاریخ

ساخت مرکز تحقیقات فسیلی ایران در مراغه سال ۸۵ آغاز شده و با وجود ۴۵ درصد پیشرفت نزدیک به۱۵ سال به حال خود رها شده است. تخصیص نیافتن اعتبار عامل اصلی توقف عملیات ساخت این مرکز تحقیقاتی است.

مراغه جزو پنج منطقه مهم فسیلی مهره‌داران در جهان 

رئیس اداره حفاظت محیط زیست مراغه گفت: تراکم بالای فسیل مهره‌داران هفت تا ۱۲ میلیون ساله این منطقه را به بهشت فسیل شناسان تبدیل کرده است.

غلامرضا زارع افزود: کاوش‌ها و مطالعات فسیلی در این منطقه فسیلی مراغه از۱۵۰ سال پیش آغاز شده و تاکنون فسیل‌های مهره‌دار بسیاری بدست آمده است.

وی اضافه کرد: در سال های گذشته ۸ کاوش تحقیقاتی در این منطقه انجام و نزدیک به ۲ هزار قطعه فسیل حیوانات مهره‌دار بدست آمده است.

به گفته رئیس حفاظت محیط زیست مراغه، در این کاوش‌ها فسیل‌های منحصر بفرد انواع فیل، زرافه، بیر دندان شمشیری، انواع گاوها، آهو، کرگدن و اسب به دست آمده است.

وی افزود: تحقیقات زمین‌شناسی و فسیل‌شناسی نشان می‌دهد که این حیوانات اجداد حیوانات امروزی در آفریقا است.

زارع افزود: جمجمه، آج فیل، فک و اندام‌های حرکتی حیوانان از جمله فسیل‌های کشف شده در کاوش‌های فسیل‌شناسی است.

وی گفت: به منظور معرفی فسیل‌های مراغه دو سال موزه‌ای با ۵۰۰ قطعه فسیل حیوانات مهره‌دار در مراغه راه‌اندازی شده است.

بقایای موجود در موزه متعلق به جانوران ماقبل تاریخ در اواخر دوره سوم زمین شناسی است

پورابریشمی استاد دانشگاه گفت: آخرین کاوش‌های انجام شده در منطقه فسیلی مراغه با همکاری سازمان محیط زیست کشور و گروه‌های علمی از دانشگاه‌های معتبر چین، ژاپن، دانمارک، ترکیه، فرانسه و فنلاند انجام شده و این کاوش‌ها در صورت تامین امکانات لازم از سوی سازمان محیط زیست کشور ادامه خواهد داشت.

وی افزود: برخی از این بقایا متعلق به جانوران ماقبل تاریخ در اواخر دوره سوم زمین شناسی هستند و بسیاری از این آثار هم اکنون در موزه‌های بزرگ جهان نگهداری می‌شوند.

کارشناسان و دانشمندان علوم طبیعی می‌گویند با کنترل، اکتشاف و احیاء منطقه فسیلی مراغه می‌توان دانشمندان و اساتید علوم طبیعی و دوستداران حیات را به ایران کشاند و علاوه بر آن تور‌های طبیعت گردی بین‌المللی را نیز به دیدن آن علاقمند کرد و علاوه بر نشان دادن بخشی از مجد و عظمت تمدن کهن و میلیون ساله ایران به جهانیان، فعالیت‌های خدماتی، درآمدزایی و اشتغال را نیز در منطقه فسیلی مراغه شکل داد. 

معاون استاندار و فرماندار شهرستان ویژه مراغه نیز گفت: مرکز تحقیقات فسیل ایران در مراغه با ۴۵ درصد پیشرفت نیمه تمام مانده که تکمیل این طرح به ۷۰ میلیارد ریال اعتبار نیاز است.

سیدعلی موسوی افزود: تاکنون برای این طرح ۳۰ میلیارد ریال هزینه شده است.

وی افزود: با پیگیری سازمان حفاظت محیط زیست ردیف بوجه از محل اعتبارات ملی در نظر گرفته شده است.