باشگاه خبرنگاران جوان نوشت: بعد از دگرگون شدن اوضاع بورس، در برهه ای بسیاری از سرمایه گذاران با تبلیغات بانک ها به سمت سپرده های بانکی روی آوردند.

موضوعی که چند مدت بعد با جذابیت های غیرقانونی همراه شده و سودهای فرای قانون به آن اضافه شد. برخی از بانک ها با تبلیغ سودهای بیش از ۱۸ درصد به وضع شروطی روی آوردند. 

این موضوع را گشت خبرنگار ما در چند بانک خصوصی و نیمه خصوصی اثبات کرد. برخی وعده سود ۲۰ درصد در قبال سپرده گذاری بیش از ۱۰۰ میلیون و برخی سود ۲۳ درصد برای عدم لغو سپرده تا دو سال را می دادند.

همتی رئیس کل بانک مرکزی معتقد است که افزایش سود‌های بانکی ربطی به بازار بورس نداشته و در مورد بازار بورس هشدار‌های لازم را داده بود.

عده ای هم معتقدند که سودهای بین بانکی به نوعی مرجعی برای هر بانک در تعیین سود سپرده است، بانک‌ها در صورت مواجه شدن با کسری نقدینگی با استقراض یا وام گرفتن به سمت تعادل نقدینگی خود می‌روند. آن ها برای متوسل نشدن به بانک مرکزی، بازاری به نام بازار بین بانکی تشکیل و در آن اقدام به عرضه و تقاضای نقدینگی آن هم به صورت وام می‌کنند؛ بنابراین در بازار بین بانکی، انتقال نقدینگی از موسسات مالی دارای مازاد به موسسات مالی دارای کسری وجوه است.

در این جا دو نظریه وجود دارد؛ اول آن که نرخ سود بین بانکی، نرخ سود مرجع در بازار پول به حساب می‌آید و معیاری برای تعیین سایر نرخ سودها است. 

زمان مناسبی برای کاهش سودهای بین بانکی نیست!

عباس قلی پور کارشناس مسائل اقتصادی، اظهار کرد: در حال حاضر انتظارات تورمی در جامعه تحت چند عامل کاهش پیدا کرده است. این به این معنی است که در سال آینده باید شاهد کاهش قیمت ها در جامعه باشیم. 

وی ادامه داد: اگر نگاهی به حجم مبادلات بانک ها بیندازیم، متوجه می شویم که  نسبت به ماه های گذشته کاهش یافته است. از این رو نیاز بانک ها به ذخیره تسویه بین بانکی هم کم شده و نرخ سود بین بانکی کاهش پیدا می کند. رئیس کل بانک مرکزی هم در همین خصوص صحبت کرد.

افزایش سود سپرده، نتیجه افزایش سود بین بانکی

حسین باقر جواد یکی از کارشناسان اقتصادی در این خصوص اظهار کرد: نرخ سپرده های بانکی بخشی از هزینه سرمایه گذاری بوده و کاهش نرخ سپرده های بانکی حجم سرمایه گذاری را افزایش می دهد. در نتیجه افزایش تولید، قیمت ها کاهش پیدا می کنند؛ در نتیجه تورم کم می شود.

وی ادامه داد: بانک مرکزی به دنبال اجرای سیاست های پولی از طریق عملیات بازار باز است. از این رو این معاملات را در بازار بین بانکی انجام می دهد و برای آن ها نرخ سود مشخصی در نظر می گیرد.

این کارشناس بیان کرد: زمانی که نرخ سود بین بانکی زیاد می شود، هزینه فرصت گرفتن وام برای بانک ها بیشتر می شود. بنابراین برای جبران کمبود نقدینگی، نرخ سود سپرده را افزایش می دهند و نقدینگی را جذب می کنند. زمانی که حجم پول در گردش کم می شود، نرخ تورم هم به نرخ تورم بانک مرکزی نزدیک می شود.

نرخ سود سپرده ۵ درصدی، شدنی است؟

احمد جان جان کارشناس بازار سرمایه، اظهار کرد: عامه مردم فکر می‌کنند که نرخ سود سپرده با نرخ سود بین بانکی به یک معناست  در حالی که این گونه نیست، نرخ سپرده در اصل سودی است که به سپرده‌ها تعلق می‌گیرد.

او بیان کرد: نرخ قانونی سود سپرده بانکی ۱۵ درصد است، اما متاسفانه بعضی از بانک‌ها سود ۲۱ یا ۲۰ درصد می پردازند، سیاست گذاران پولی باید جلوی این مسئله را از طریق قانونی بگیرند.

این کارشناس بازار سرمایه گفت: در حال حاضر عده‌ای هستند که می‌گویند نرخ سود سپرده بانکی باید به ۵ درصد برسد بنده به شدت با این موضوع مخالفم زیرا این کار به نفع بازار سرمایه و به ضرر بانک‌ها تمام می‌شود، این اقدام اگر قرار است رخ دهد  بهتر است که پلکانی  و براساس یکسری سیاست گذاری باشد.

جان جان بیان کرد: اگر به صورت ناگهانی نرخ سود بانکی کاهش پیدا کند به دلیل اینکه اعتماد مردم نسبت بازار سرمایه کاهش پیدا کرده، حجم نقدینگی به سمت بازار‌های موازی اعم از ارز، سکه، طلا، خودرو و ... خواهد رفت  که به دنبالش مشکلاتی همچون تورم به وجود می‌آید.

او بیان کرد: اگر بانک‌ها طبق  ابلاغیه بانک مرکزی عمل کنند، کریدور غیر بانکی نیز اصلاح می‌شود همچنین نرخ ارز و تورم  همسو با آن روند نزولی پیدا می کنند  و اوضاع در  بازار سرمایه نیز بهتر می شود.

این کارشناس بازار سرمایه گفت: هرچه روند سودهی به سپرده ها روند نزولی پیدا کند بانک‌ها کار‌های عملیاتی زیاد تری می‌توانند انجام دهند که این مسئله در آینده به نفع سهامدارانشان خواهد بود.

به عقیده برخی از کارشناسان در حال حاضر زمان مناسبی برای کاهش سودهای بین بانکی نیست. در مقابل برخی از مسئولان ادعا می کنند هرچه زودتر باید سودهای بین بانکی کاهش یابد. بلکه بانک ها نقدینگی خود را وارد بازار بورس کنند تا بورس ایران به اوج دوباره خود برگردد.

از طرفی هم در این گیرودار سود سپرده بانکی زیر زمینی وار، رشد می کند، بدون آنکه جریمه ای در انتظارشان باشد!