صادق خرازی، فعال سیاسی اصلاح‌طلب، سفیر اسبق ایران در فرانسه و دبیرکل حزب ندای ایرانیان گفتگویی با خبرگزاری دانشجو داشته است. خرازی در این گفتگو از روابط اصلاح‌طلبان و روحانی و همچنین استعفای جهانگیری در سال ۹۸ سخن می‌گوید. مشروح این گفتگو را می‌خوانید:

کنش و واکنش‌­هایی بین جریان اصلاح‌طلب و دولت در این چند وقت اخیر شکل گرفته است که برخی افراد در دولت عنوان کردند که در این 8 سال اخیر دولت روحانی، یک دولت مستقل بوده و اصلاح طلبان برای آمدن این دولت نلاشی نکرده‌­اند؛ از طرف دیگر از درون جریان اصلاحات هم پاسخ داده­‌اند. تحلیل شما از این کنش و واکنش‌ها چیست؟

تاریخ قابل تحریف نیست، تاریخ یک ادبیاتی دارد. یک گذشته‌­ای است که با استناد و مدرک در رابطه با آن باید صحبت کرد. تاریخ 1399 و 1396 تاریخ کهن و دوری نیست، تاریخ روز کشور است. همه می­‌دانند که روحانی رای نداشت و رای روحانی تا 20 روز تا یک ماه قبل از انتخابات، بین دو تا سه درصد بود. دو حادثه عامل اصلی وحدت پیرامون آقای روحانی شد. وحدت پیرامون آقای روحانی وحدتی در عین قلت بود، روحانی قلیل بود، کسی را نداشت.

زمانی که آقای هاشمی رفسنجانی را رد صلاحیت کردند، یک پژواک و عصبیت اجتماعی در کشور ما رخ داد و مردم به دنبال یک گزینه‌ای بودند که این گزینه جای آقای هاشمی باشد. اصلاح‌طلبان آقایان روحانی و عارف را مد نظرشان بود و بخشی از اصلاح‌طلبان، کارگزاران و شخص آقایان هاشمی، خاتمی و عده دیگر مردد بودند؛ به ازای روزهایی که می‌­گذشت ساعت به ساعت رای آقای روحانی بالا می‌رفت و این موضوع سه علت اساسی داشت. حمایت‌های آقایان هاشمی و خاتمی و نقش جوانان.

انسداد سیاسی دوره 88 پایان گرفته بود و مردم احساس می­‌کردند باید در سرنوشت خودشان مشارکت کنند؛ خصوصاً احمدی نژادی که یک روز اسمش را بدون وضو نمی‌توانستند بیاورند، در اوج دوگانگی با نظام بود. کشور در یک سراشیبی خاصی بود، 6 قطع‌نامه در شورای امنیت سازمان ملل داشتیم و زیر فصل 7 منشور ملل متحد بود.

اطرافیان آقای روحانی می­‌گویند اصلاحات نقشی نداشت، طنز سیاسی است. اگر آقایان هاشمی و خاتمی نبودند، روحانی حتی رایش به دو سه میلیون هم نمی‌­رسید. دو سه روز آخر آقای عارف جوانمردی کرد و کنار کشید. آقای روحانی با 50 درصد و خورده‌ای رئیس جمهور شد

 اینکه اطرافیان آقای روحانی می­‌گویند اصلاحات نقشی نداشت، طنز سیاسی است. اگر آقایان هاشمی و خاتمی نبودند، روحانی حتی رایش به دو سه میلیون هم نمی‌­رسید. دو سه روز آخر آقای عارف جوانمردی کرد و کنار کشید. آقای روحانی با 50 درصد و خورده‌ای رئیس جمهور شد؛ آقای عارف 5 الی 6 درصد در این مملکت که رای داشت. اگر عارف نمی­‌آمد، نه روحانی می‌­آمد و نه عارف میامد. کلی پروژه فشارهای آقای هاشمی و خاتمی و ناراحتی عارف، منتج به این شد روحانی آمد.

قول‌­هایی که آن روزها آقای روحانی می­‌داد، از فردایش تغییر کرد. سال 96 هم دوباره این داستان تکرار شد؛ دور اول مناظره آقای روحانی بازنده بود و انتقادات نسبت به ایشان وسیع و صریح بود. آقای جهانگیری بود که به میدان آمد و پشت ایشان ایستاد؛ به آقای جهانگیری قول دادند، بعد زدند زیرش.

 چه قول‌هایی؟

قرار بود دولت را آقای جهانگیری انتخاب کند. زمانی که که آقای جهانگیری و روحانی آمدند، قول دادند که آقای جهانگیری دولت را انتخاب کند. بعد آقای روحانی گفت: «خودم می خواهم اداره کنم». که نتیجه اداره کردنشان هم می­‌بینیم.

کشور ما دو حادثه بزرگ در تاریخ توسعه خود دیده است. ما 10 تا برنامه توسعه داشتیم، که پنج تای آن در زمان رژیم شاه و پنج تای دیگر در زمان جمهوری اسلامی. آقای روحانی هم از لحظه‌­ای که تصمیم گرفت و اراده کرد که «خودم می‌­خواهم اقتصاد را اداره کنم»، کسی که تا به حال نانوایی و بقالی را اداره نکرده بود».

شورای امنیت ملی یک نهاد ستادی است. من دوست آقای روحانی هستم، ولی دوستی که منتقد است. آقای روحانی نباید فریب افراد خاص را بخورد. تاریخ از زمان دولت روحانی ده­‌ها کتاب از درونش در می‌­آید.

نمی‌­شود با مردم با زبان دیگری صحبت کرد؛ اصلا مردم در عصر بیداری هستند. ما در دوره انقلاب فکر و انقلاب تحلیل قرار داریم. تحلیل یک شهروند با تحلیل یک روستایی متفاوت است. اگر تحلیل روستایی بیشتر نباشد، کمتر نیست. تحلیل کسی که در آمریکا نشسته یا در سازمان ملل نشسته با تحلیل کسی که در اینجا در یک دانشگاه نشسته بیشتر نیست.

تلورانس­‌ها شاید یکی دو درصد باشد، به خاطر جهان بینی که پیدا کرده ولی تحلیل‌ها درست و دقیق است. با بینش مردم و نگاه مردم نمی‌­شود بازی کرد. این­ها این حرفا را می‌­زنند اما خریدار ندارد.

مجموعه اصلاحات پشت آقای روحانی آمد. من به مجموعه اصلاحات انتقاد دارم؛ مجموعه اصلاحات نمی‌­تواند بگوید من نبودم. اصلاحات نقش داشته و باید پاسخگو باشد. اگر قائل به دمکراسی هستیم، اگر قائل به آزادی بیان هستیم، اگر قائل به سخن گفتن آزاد هستیم، اگر برای نگاه مردم احترام قائل هستیم باید بپذیریم ما اشتباه کردیم. باید بپذیریم سهم خودمان را باید بدانیم چیست.

آقای جهانگیری شاید ده­‌ها موضوع در دلش باشد که نخواهد بگوید. آقای جهانگیری بعد ماجرای بنزین آبان ماه، 12 روز در خانه نشست  و وزرا به دنبالش رفتند و وی را برگرداندند.

یعنی استعفا داده بودند؟

بله. چرا اینها را نمی­‌گویند؟ بیایند و به مردم بگویند. اینها باید برای جامعه و مردم گفته شود. اگر نمی­‌خواهیم شفاف باشیم و فکر می­‌کنیم مردم غریبه هستند، مردم نامحرم هستند؛ همین راه را ادامه بدهند، همین طور که تا به حال ادامه دادند و کار به قضاوت تاریخ بسپارند.

شما دو نکته اساسی در مواجهه اصلاحات با دولت بیان کردید. یکی اینکه فرمودید که یکسری قول‌­هایی در سال 96 به آقای جهانگیری داده‌­اند و اعمال نشد. یک پارادوکس این میان مطرح است که بعد از آمدن ترامپ و اعمال تحریم‌­هایی که انجام شد. یکسری موضوعات و نابسامانی‌­های ارزی به وجود آمد اینطور می­‌گویند که دلار 4200 تومانی دستپخت آقای جهانگیری بود و مامور شد تا بیاید  به مردم بگوید. این مسئله متناقض است!

من نمی‌دانم، خود آقای جهانگیری باید بیاید روشنگری کند. من در جلسات نبودم و براساس شنیده­‌های خودم می­‌گویم؛ براساس آگاهی‌های فردی خودم عرض می­‌کنم. شاید موضوعاتی که می­‌گویم این قسمتش قابل مناقشه باشد، امیدوارم روشنگری کنند.

آقای جهانگیری، خروجی یک عقل جمعی و جلسه جمعی را آمد و بیان کرد مثل یک سخنگوی دولت. سخنگوی دولت که مسئول اجرایی قوانین نیست. آقای جهانگیری خودش می‌­گوید که فداکاری کردم و کسی نبود که جلو بیاید. آقای روحانی گفتند و من آمدم بیان کردم و بازار به خاطر اعتباری که ایشان در بخش صنعت داشت؛ 8 سال وزیر بود ایشان بیاید صحبت کند و التیام و آرامش در بازار مستقر شود و جلوی التهاب را بگیرند.

من سخنگوی آقای جهانگیری نیستم؛ تازه منتقد ایشان هستم. آقای جهانگیر وقتی نمی‌­تواند کاری کند، بی­خود پای این شیوه می‌­ایستد. نقد ما به آقای جهانگیری این است که وقتی زمینه کار برایش فراهم نبود، برای چه ادامه داد.

حتی چندبار اصلاح طلبان هم پیشنهاد استعفا به ایشان دادند؟ این حرف درست است؟

بله، خودش هم استعفا کرد و نمی‌گذاشتند. در نهادهایی هم در جاهای مختلف مصلحت نمی‌­دانستند که آقای جهانگیری برود. لذا همه اینها در فرایند سیاسی ایران نقش داشته‌­اند.