به گزارش الف تنش‌آفرینی‌های اخیر ترامپ در تحریک هوادارانش جهت حمله به ساختمان کنگره  که در نوع خود به یکی از بی سابقه ترین فجایع سیاسی در تاریخ این کشور تبدیل شده، دونالد ترامپ را به فردی بی کفایت جهت تصدی کرسی ریاست جمهوری آمریکا تبدیل کرده است. 

 "نشریه اکونومیست" در گزارشی، به جنجال های اخیر در آمریکا مبنی بر ضرورت استفاده از اصلاحیه بیست و پنجم قانون اساسی آمریکا جهت حذف فوری ترامپ از قدرت، به دنبالِ تحرکات مخرب و غیرسازنده او در تحریک هوادارانش جهت حمله به ساختمان کنگره آمریکا پرداخته و سعی کرده در مورد فرآیندِ عزل یک رئیس جمهور در آمریکا با استناد به اصلاحیه مذکور، اطلاعاتی را ارائه کند. این نشریه می نویسد: 

«دونالد ترامپ در دوران ریاست جمهوری خود، اقدامات منفی و ظالمانه زیادی را انجام داده است. به طور مثال، می‌توان به فشارهای گسترده او علیه رهبران خارجی جهت تضعیف رقیب سیاسی او(جو بایدن)، مخفی کردنِ سابقه مالیاتی اش، و یا سواستفاده از اختیارِ اعطای عفو ریاست جمهوری آمریکا اشاره کرد. با این همه، ظالمانه ترین و غیرقابل پذیرش ترین اقدام دونالد ترامپ به عنوان چهل و پنجمین رئیس جمهور آمریکا، تحریک گسترده حامیان افراطی اش جهت حمله به ساختمان کنگره آمریکا، با هدف ممانعت از حذف وی از قدرت در تاریخ 20 ژانویه بود. اقدامی که کاملا با هدف تضعیف دموکراسی در ایالات متحده آمریکا انجام شد. 

رهبران دموکرات کنگره آمریکا به همراه برخی سیاستمداران جمهوریخواه، پس از اقدامات تنش زای اخیر دونالد‌ترامپ، بر این نکته تاکید داشته اند که زمان آن فرارسیده تا با استناد به بند چهارمِ بیست و پنجمین اصلاحیه قانون اساسی آمریکا، ترامپ را از قدرت عزل کرد. بر اساس بند و اصلاحیه مذکور، می توان رئیس جمهور آمریکا را در صورتی که قادر به اجرای تعهدات و انجام وظایف خود به نحو صحیح نباشد، از قدرت کنار گذاشت و به جای وی، معاون رئیس جمهوری را در کرسی ریاست جمهوری قرار داد. با این حال، همزمان با بالاگرفتن گمانه‌زنی ها در مورد احتمال فعال سازی این مساله در مورد ترامپ، بایستی به طرح این پرسش بپردازیم که اساسا ماده قانونی مذکور چگونه کار می کند و موجب انتقال قدرت می شود؟ 

اصلاحیه بیست و پنجم قانون اساسی آمریکا در سال 1967 و در واکنش به ترور جان اف کندی(در سال 1963)، به تصویب رسید. این اصلاحیه بر لزوم تعیین یک شیوه و روش مشخص جهت روشن ساختن این مساله که آیا رئیس‌جمهور قادر به انجام وظایف خود است یا خیر، تاکید داشت. از آن زمان تاکنون، سه بند اولِ اصلاحیه بیست و پنجم قانون اساسی آمریکا، شش مرتبه مورد استفاده قرار گرفته است. جرالد فورد و نلسون راکفلر به عنوان معاون رئیس جمهور آمریکا در سال های 1973 و 1974، منصوب شدند. جرالد فورد در سال 1974، جانشین ریچارد نیکسون رئیس جمهور وقتِ آمریکا شد. 

رونالد ریگان و جرج دبلیو بوش نیز به مدتی کوتاه، در دوره ریاست جمهوری خود برای انجام اقدامات پزشکی، قدرت را به معاونانشان واگذار کردند. بند چهارم اصلاحیه بیست و پنجم قانون اساسی آمریکا که بر اساس آن، امکان دارد که رئیس جمهور آمریکا توسط دیگر اعضای قوه مجریه از قدرت برکنار شود، تاکنون استفاده نشده است. 

هدف اصلی و نهایی این بند(بند چهارم)، که اتفاقا طولانی ترین و مفصل ترین بند نیز است، روشن کردن و تعریف‌نمودنِ آن چیزی است که در بندهای قبلی کمتر مورد توجه قرار گرفته است: "چه اتفاقی می افتد وقتی یک رئیس جمهور از نظر فیزیکی و یا روحی برای انجام مسوولیت های اساسی خود ناتوان است اما با این حال، از قدرت نمی خواهد یا نمی تواند کنار رود؟" در چنین موردی، معاون رئیس جمهور و اکثریت اعضای کابینه مستقرِ آمریکا(و یا یک کمیته که کنگره می تواند آن را منصوب کند)، امکان دارد با ارسال یادداشتی به کنگره، رئیس جمهور را از انجام وظایف اساسی خود، خلع کنند. در این چهارچوب، انتقال قدرت به معاون رئیس جمهور آمریکا، فورا اتفاق می‌افتد. 

با این همه، رئیس جمهور نیز می تواند با ارسال نامه ای به کنگره، بر قدرت و سلامت کامل خود جهت در اختیار‌داشتن قدرت تاکید کند و همچنان ادعای حفظ قدرت را داشته باشد. در این راستا، معاون رئیس جمهور و اعضای کابینه می توانند یک درخواست تجدیدنظر داشته باشند: در چهارچوبِ زمانِ چهار روزه رئیس جمهور آمریکا، آن ها می توانند توانایی او برای حضور در قدرت را قویا به چالش بکشند. امری که بار دیگر معاون رئیس جمهور را مسوولِ اصلی در آمریکا می کند و کنگره آمریکا تنها 21 روز زمان دارد تا به موضوع، رسیدگی نهایی کند. اگر دو‌سوم از اعضای مجلس نمایندگان و سنای آمریکا تایید کنند که رئیس جمهور برای تصدی کرسی ریاست جمهوری، مناسب نیست، معاون رئیس جمهور همچنان در قدرت خواهد ماند(به جایِ رئیس جمهور) و اگر تایید نکنند، رئیس جمهور بار دیگر به محل کار خود در کاخ سفید بازخواهد گشت. 

مزیت اصلی بند چهارم اصلاحیه بیست و پنجم قانون اساسی آمریکایی در حذفِ یک رئیس جمهور مشکل دار سرعتِ قابل توجه این اقدام است(به سرعت وی از قدرت حذف می شود). اگر "مایک پنس" معاون رئیس جمهور و بیش از نیمی از روسای آژانس های اجرایی در کابینه دولت آمریکا، اراده حذف ترامپ از قدرت را داشته باشند، می‌توانند این عمل را در چشم به هم زدنی انجام دهند. "نانسی پلوسی" رئیس مجلس نمایندگان و "چاک شومر" رهبر اکثریت سنای آمریکا از پنس درخواست کرده اند تا این فرآیند را فعال کند و بار دیگر ترامپ را وارد فرآیند استیضاح و حذف از قدرت کند. 

با این حال، روند پیچیده اصلاحیه بیست و پنجم قانون اساسی آمریکا، چالش های جدی را نیز برای حذف رئیس‌جمهور از قدرت به دنبال دارد. در صورتی که معاون رئیس جمهور و کابینه وی بخواهند علیه او شورش کنند، ترامپ بدون تردید، بدون سروصدا قدرت را ترک نخواهد کرد. بدون شک ترامپ جنجال های زیادی را ایجاد خواهد کرد که این مساله با توجه به سابقه گسترده وی در تنش آفرینی، چندان عجیب هم نیست. امری که می تواند خسارات وی برای جامعه آمریکا را دوچندان کند. از سویی، کسب موافقت دو سوم آرای اعضای مجلس نمایندگان و سنای آمریکا، آن هم در روزهای پایانی ریاست جمهوری ترامپ، بسیاری سخت و هزینه‌زاست و امکان دارد راه به جایی نبرد». 

 ------------------------

*لینک: 

https://www.economist.com/the-economist-explains/2021/01/08/how-does-the-25th-amendment-work