به گزارش الف، حتی برخی مسئولان نیز نسبت به احتمال وقوع پیک چهارم کرونا در زمستان هشدار داده اند. سعید نمکی، وزیر بهداشت نیز خطاب به روسای دانشگاه‌‌های علوم پزشکی کشور، هشدار داده است: «در این مرحله با هیچکس مماشات نکنید. ما پیک زمستانه کرونا را مانند تمام جهان پیش روی خود داریم. در استان‌‌‌های جنوبی الان هوا معتدل‌‌تر است، ولی با پیشروی به سمت سرما، مردم به داخل خانه‌‌‌ها رفته و درب‌‌ها و پنجره‌‌‌ها را می‌‌‌بندند و درنتیجه، شیوع بیماری بالا می‌‌‌رود. بنابراین، مسئولان باید بر اساس اعلام رنگ هر منطقه شامل قرمز، زرد و نارنجی منطبق بر دستورالعمل‌‌‌ها، پروتکل‌‌‌ها را بیشتر رعایت کنند و نظارت را افزایش دهند.»
نکته قابل تامل اینجاست که برخی از کارشناسان نظام سلامت می گویند موج چهارم کرونا در زمستان حتی از موج سوم کرونا نیز شدیدتر و مخرب تر خواهد بود. به طور مثال، محمد دهقانی فیروزآبادی، رئیس دانشگاه علوم پزشکی بیرجند هشدار می دهد: «پیش بینی این است که اگر پیک چهارم کرونا در زمستان اتفاق بیفتد، قطعا از پیک‌های قبلی بدتر خواهد بود.»
او تاکید می کند: «اگر مردم بعد از شکستن پیک اخیر کرونا که اتفاق افتاد، همچنان روند رعایت پروتکل ها را ادامه دهند، ما نتایج بهتر و بیشتری را خواهیم دید، اما اگر شرایط عادی انگارانه شود و به قبل برگردد، یعنی استفاده از ماسک و شست و شوی دست فراموش شود و بخصوص دورهمی‌های خانوادگی و شبانه اتفاق بیفتد، قطعا پیک چهارم کرونا را خواهیم داشت.»
پیک زمستانه کرونا، جان‌سخت‌تر از امواج قبلی
با نارنجی شدن وضعیت کرونایی پایتخت و بازگشایی بسیاری از بازارها و مغازه ها، محدودیت های کرونایی هم کمرنگ تر از دو هفته قبل ادامه دارد. همین وضعیت موجب شده است که برخی کارشناسان نسبت به وقوع پیک چهارم کرونا هشدار بدهند.
دکتر محمد باباخانی، متخصص پزشکی اجتماعی در گفتگو با الف به مختصات احتمالی پیک چهارم کرونا اشاره می کند و می گوید: «شروع هر پیک تازه کرونا به چند هفته زمان نیاز دارد. اگر شرایط به سمتی برود که احساس عادی انگاری شود و محدودیت های کرونایی را به یکباره بردارند، آنگاه همین ماه آذر می تواند زمینه آغاز پیک چهارم کرونا در شروع زمستان باشد. یعنی رها کردن محدودیت های کرونایی، معمولا خودش را چند هفته بعد نشان می دهد.»
او تاکید می کند: «ویروس کووید 19 نشان داده است که هم در سرما و هم در گرما، قدرت انتقال بالایی دارد، اما چند عامل باعث می شود که شیوع کرونا در فصل سرما شدت پیدا کند. عامل اول این است که در فصل سرما، سیستم ایمنی بدن دچار افت محسوسی می شود و افراد بیشتری مستعد ابتلا به ویروس می شوند. مولفه دوم این است که در فصل سرما، افراد در محیط های بسته و بدون تهویه هوا حضور پیدا می کنند که همین اجتماع انسانی موجب افزایش میزان شیوع کرونا می شود.»
باباخانی یادآور می شود: «اوایل گفته می شد ویروس کووید 19 یک ویروس سرمادوست است و در سرما بیشتر انتقال پیدا می کند، اما برخی تحقیقات علمی نشان داد که ویروس کووید 19 بسیار مسری تر از آن است که تغییرات دمایی بتواند تغییر چندانی در قدرت سرایت ویروس داشته باشد. درواقع، سرما به طور غیرمستقیم موجب افزایش میزان ابتلا به کرونا می شود. در نظر بگیرید که در فصل تابستان، پنجره خانه ها می تواند باز بماند و هوا در جریان باشد. همچنین شیشه خودروها می تواند پایین باشد و هوا در درون خودرو بچرخد، اما در فصل سرما میزان تهویه هوا در خانه، خودرو و محل کار کمتر می شود. به همین دلایل نیز پیک زمستانی کرونا، می تواند آمار مبتلایان بیشتری داشته باشد که در نتیجه آمار فوتی ها نیز بالاتر خواهد بود.»
راهی برای مهار پیک زمستانی کرونا وجود دارد؟
مجموع بیماران کووید۱۹ در کشور بر اساس آمارهای رسمی حدود یک میلیون و 17 هزار نفر برآورد می شود. همچنین مجموع جان باختگان این بیماری در ایران هم تاکنون حدود 50 هزار نفر اعلام شده است. بر اساس آمارهای وزارت بهداشت، هنوز ۶۴ شهرستان در وضعیت قرمز کرونایی، ۲۷۸ شهرستان نارنجی و ۱۰۶ شهرستان در وضعیت زرد قرار دارند.
دکتر شهاب افروزی، متخصص بیماری های داخلی که در حوزه درمان کرونا نیز فعالیت دارد، در گفتگو با الف تاکید می کند: «واقعیت این است که آمارهای فعلی ابتلا و مرگ و میر بر اثر کرونا در کشور ما بسیار بالا است. این آمار بالای ابتلا به هر حال به فصل زمستان هم سرریز خواهد کرد. اگر آمار مرگ های روزانه کرونا در ایران مثلا دو رقمی بود، آنگاه شاید در آن شرایط می شد احتمال داد که پیک زمستانی کرونا در راه نباشد، اما فکر نمی کنم شرایط فعلی کرونا در ایران، سیر نزولی دائمی داشته باشد.»
او تصریح می کند: «درست است که قدری پیک سوم کرونا فروکش کرده است، اما همچنان تهران و بسیاری از کلانشهرها در وضعیت بسیار حساس و شکننده ای قرار دارند. کوچکترین احساسی مبنی بر اینکه اوضاع بهتر شده است و محدودیت ها را رها کنیم، می تواند موجی بدتر از موج سوم کرونا رقم بزند. وضعیت امروز با دو هفته قبل، تغییر زیادی نداشته است. وقتی هنوز آمار مرگ های روزانه کرونا در ایران حدود 350 نفر است، بنابراین تصور مطلوب بودن شرایط، فقط اوضاع را خراب تر می کند و توهم کنترل کرونا را به وجود خواهد آورد.»
افروزی با اشاره به راه های کنترل پیک چهارم کرونا، خاطرنشان می کند: «فعلا موج سوم کرونا قدری فروکش کرده است. اگر می خواهیم دوباره این پیک حالت صعودی نگیرد، باید همچنان محدودیت های کرونایی را سفت و سخت اجرا کنیم. رعایت پروتکل های بهداشتی از سوی مردم و افزایش نظارت بهداشتی مسئولان می تواند حداقل موجب شود که قدرت بیماری زایی پیک سوم کرونا در همین حد فعلی باقی بماند و وارد پیک چهارم نشویم، اما بازگشایی زودهنگام و یکباره مغازه ها و پاساژها یا رها کردن محدودیت های تردد می تواند پیک چهارم کرونا را در ابعادی وسیع تر از پیک سوم کرونا به وجود بیاورد.»
سازمان جهانی بهداشت نیز نسبت به احتمال شیوع موج های شدیدتر کرونا در کشورهایی که فصل سرما در آنها آغاز شده، هشدار داده است. بسیاری از کارشناسان نظام سلامت نیز تاکید دارند که رها کردن یکباره محدودیت های کرونایی می تواند همه زحمات گذشته را نیز هدر بدهد و درنهایت موجب افزایش فشار کاری کادر درمان شود. در چنین شرایطی، تشدید فرسودگی جامعه پزشکی می تواند به افزایش مرگ های ناشی از کرونا نیز منجر شود.
