قیمت خودرو در بازار آزاد از نیمه سال 97 شیب صعودی به خود گرفت، این افزایش قیمت تا جایی ادامه داشته که در حال حاضر قیمت خودروها در بازار آزاد تا 2 برابر قیمت مصوب شورای رقابت معامله می‌شود. این اختلاف قیم ایجاد شده بین قیمت مصوب کارخانه و بازار آزاد، انگیزه‌ای برای صف کشیدن دلالان و مردم برای خرید خودرو از کارخانه شده است.

زمانی طولانی است که واسطه‌گران کلان خودرو با پرداخت هزینه‌ای به افراد، کد ملی آن‌ها را برای ثبت‌نام خودرو صفر از کارخانه خریداری می‌کنند و با این کار به راحتی قانون را به سخره می‌گیرند. با توجه به حضور گسترده این واسطه‌گران در صف خرید خودرو، عملا شانسی برای رسیدن خودرو به مصرف‌کننده واقعی وجود ندارد. به طور مثال در قرعه‌کشی پیش فروش خردادماه امسال، بالغ بر 7 میلیون نفر شرکت کردند در حالی که در کل 25هزار خودرو توسط ایران خودرو و سایپا در فرآیند قرعه کشی وارد شد.

سود هنگفت دلالان و واسطه‌گران، نتیجه سرکوب کردن قیمت خودرو

دلالان خودرو با جمع کردن خودروهای صفر کارخانه و فروش آن در بازار آزاد، به سودی هنگفت دست می‌یابند، این در حالی است که مصرف کننده واقعی برای تهیه یک خودرو مجبور است با قیمتی بسیار بالا و غیرمنطقی، اقدام به خرید کند که قسمت اعظمی از آن نصیب دلال می‌شود. طبق آمار، مجموع این مبالغ به عدد شگفت آور 450 هزار میلیارد ریال می‌رسد.
به دلیل آسیب‌های بی‌شمار این اختلاف قیمتی، پیشنهادی برای عرضه خودرو در بورس کالا مطرح شده‌است و طبق آن، اختلاف قیمت کشف‌شده در بورس کالا و قیمت مصوب شورای رقابت، به عنوان مالیات اخذ می‌گردد. این مالیات در جهت افزایش تولید خودرو و توسعه ناوگان حمل و نقل عمومی  استفاده شده که نهایتا منافع آن به مردم خواهد رسید.

نوسازی ناوگان حمل و نقل با استفاده از منابع حاصل از اختلاف قیمت مصوب و قیمت کشف شده در بورس

در پایان سال نود و هشت، زیان انباشته سایپا و ایران‌خودرو مجموعا به 450 هزار میلیارد ریال رسیده است و بدهی این دو خودروساز به قطعه‌سازان نیز به بیش از 300هزار میلیارد ریال افزایش یافته‌است، این درحالی است که نسبت تولید خودرو در سال 98 به 96، کاهش 50 درصدی را نشان داده و از عدد 6/1 میلیون دستگاه به 830هزار دستگاه رسیده‌است.

نزدیک به 70درصد از اتوبوس‌های شرکت واحد فرسوده هستند. وسایل نقلیه فرسوده در حدود 30 برابر خودروهای صفر، آلودگی دارند و دوبرابر سوخت نیز بیشتر مصرف می‌کنند. یکی از معضلات کشور و رانندگان ناوگان حمل و نقل عمومی، گرانی است، به طور مثال قیمت یک اتوبوس صفر از 3 میلیارد به بالا شروع می‌شود که از توان مالی رانندگان خارج است. دولت نیز با کسری بودجه 150هزارمیلیاردتومانی دست و پنجه نرم می‌کند و توان تامین مالی برای جایگزینی خودروهای فرسوده را ندارد، این در حالی است که فقط برای نوسازی ناوگان اتوبوسرانی به حدود 420هزار میلیارد ریال بودجه نیاز است.

اگر پیشنهاد فروش خودرو در بورس کالا محقق گردد، می‌توان با منابع حاصل از اختلاف قیمت مصوب شورای رقابت و قیمت کشف شده در بورس، در مدتی بسیار کوتاه ناوگان اتوبوسرانی را نوسازی کرد، با این کار تمامی مردم از منافع این نوسازی استفاده خواهند کرد و هم‌چنین مصرف سوخت و آلودگی محیط زیست نیز کاهش می‌یابد. با کاهش مصرف سوخت، درآمد ارزی دولت نیز از محل صادرات سوخت صرفه‌جویی شده، افزایش خواهد یافت.

نقدینگی پایین خودروسازان با فروش خودرو در بورس کالا جبران می‌شود

در حال حاضر، کمبود نقدینگی خودروسازان، گلوگاه تولید خودرو است. با استفاده از منابع حاصل از اختلاف قیمت مصوب شورای رقابت با قیمت کشف شده در بورس کالا، می‌توان برای خودروسازان تسهیلاتی در نظر گرفت تا افزایش تولید خودرو صورت گیرد. با افزایش تولید خودرو، قیمت‌ها کاهش یافته و علاوه بر آن، سبب ایجاد اشتغال و افزایش درآمدهای مالیاتی دولت خواهد شد.