به گزارش تسنیم و به نقل از یورونیوز، جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا روز چهارشنبه در نشست عمومی پارلمان اروپا در بروکسل که با محوریت ایران برگزار شده بود سخنان خود را با تشکر از پارلمان اروپا برای «دغدغه‌مندی همیشگی نسبت به شرایط ایران» آغاز کرد.
جوزپ بورل در ابتدای سخنان خود با طرح ادعاهای واهی و مداخله‌جویانه علیه ایران به بحث اعدام مجرمان امنیتی و همچنین دستگیری جاسوسان در کشورمان پرداخت و گفت که بار دیگر از مقامات ایرانی می‌خواهد دست از چنین رویکرد و سیاستی بکشند.
مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در بخش دیگری از سخنان خود ضمن تاکید بر لزوم حفظ توافق هستهای وین، بر تلاش اروپا برای حل مشکلات و نیز تداوم دیپلماسی با تهران تاکید کرد.
جوزپ بورل در این خصوص همچنین به وضعیت کرونا در ایران اشاره کرد و گفت که بحران سلامت موجود، مشکلات عدیده اقتصادی ناشی از تحریم‌ها در ایران را تشدید کرده است.
وی در عین حال اذعان کرد که ایران به واسطه برنامه جامع اقدام مشترک موسوم به برجام، به شکلی موجه انتظار داشت تا از منافع اقتصادی توافق هستهای بهره مند شود اما پس از خروج ایالات متحده از این توافقنامه و بازگشت مجدد تحریم‌ها دچار مشکلات اقتصادی فراوان شد.
مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا همچنین با اشاره به کاهش میزان تجارت ایران با اتحادیه اروپا به کمبود دارو و تجهیزات مناسب برای مقابله با بحران کرونا در ایران اشاره کرد و گفت که اتحادیه اروپا پیش‌تر برای کمک رسانی بلافاصله وارد عمل شده و یک خط هوایی برای ارسال کمک‌های بشردوستانه را فعال کرده است.
وی تاکید کرد که اروپا همانند موضع دبیرکل سازمان ملل متحدد به شدت بر این باور است که تحریم‌ها نباید مانع تجارت بشردوستانه شوند.
بورل تصریح کرد که اتحادیه اروپا با مشارکت کشورهای عضو همچنین به دنبال راهکارهایی برای تشویق تجارت مشروع‌تر بین این اتحادیه و ایران از طریق ساز و کار اینستکس است که به گفته وی در این زمینه باید کارهای بیشتری صورت بگیرد.
اهمیت توافق هستهای و لزوم حفظ آن
جوزپ بورل در بخشی از سخنان خود بار دیگر اهمیت توافق هستهای با ایران به عنوان تنها راه جلوگیری از دستیابی این کشور به سلاح هستهای را یادآور شد و گفت به عنوان هماهنگ کننده برجام به تلاش برای اطمینان از حفظ و اجرای کامل توافق هستهای وین از سوی همه طرف‌ها ادامه خواهد داد.
وی این موضوع را بسیار مهم و در راستای منافع و امنیت اروپا تلقی کرد و مدعی شد بدون توافق هستهای، ایران می‌توانست به سلاح هستهای دست پیدا کند و این امر پیامد‌های امنیتی خطرناکی برای منطقه و فراتر از آن به همراه داشت.
بورل همچنین ضمن ابراز نگرانی از کاهش تعهدات هستهای ایران پس از خروج ایالات متحده از توافق وین، لزوم اجرای کامل برجام از سوی ایران و طرف‌های باقی‌مانده را در تلاش‌های اتحادیه اروپا برای حفظ این توافقنامه بسیار مهم قلمداد کرد.
جوزپ بورل در همین راستا یادآور شد: «اگرچه میزان ذخایر هستهای ایران امروز بیش از دو سال پیش است، اما هنوز هم بسیار کمتر از 10 تن اورانیوم غنی شده‌ای است که این کشور قبل از توافق در اختیار داشت.»
وی تاکید کرد که این مسئله بواسطه برجام محقق شده و ایران در حال حاضر با 400 بازرسی سالانه تحت شدیدترین نظارت‌های آژانس بین‌المللی انرژی اتمی است. به گفته بورل اگر توافق هستهای از بین برود دیگر چنین اطلاعات مهمی از برنامه هستهای ایران در دسترس نخواهد بود.
بازگشت تحریم‌های سازمان ملل به معنای پایان برجام است
رئیس دستگاه دیپلماسی اتحادیه اروپا در ادامه به تلاش‌های اخیر ایالات متحده برای بازگرداندن تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران اشاره کرد و یادآور شد: «می‌خوام یک بار دیگر خیلی واضح بگویم که بازگرداندن این تحریم‌ها به معنای پایان برجام خواهد بود. سیزده عضو شورای امنیت از جمله همه اعضای اروپایی این روش را رد و بر اهمیت پایدار نگه‌داشتن توافق تاکید کرده‌اند. اعضا معتقدند که ایالات متحده دیگر جزئی از برجام نیست زیرا کاملا با اختیار به صورت یکجانبه از این توافق خارج شده است.»
به گفته جوزپ بورل برای اعضای شورای امنیت کاملا واضح بود که ایالات متحده در موقعیتی نیست که بتواند مکانیسم ماشه را برای بازگرداندن تحریم‌های سازمان ملل ذیل قطعنامه 2231 فعال کند.
وی در عین حال گفت که «به عنوان هماهنگ کننده برجام دوباره تکرار کنم که تمام تحریم‌ها و مجازات‌های پیش‌بینی شده در این توافق در صورت لغو تعهدات موجود همچنان پابرجا هستند.»
بورل در ادامه تصریح کرد: «من شخصاً همچنان همه این موضوعات را پیگیری خواهم کرد، گرچه می‌دانم وقتی چنین موضعی دارید مورد انتقاد هر دو طرف قرار می‌گیرید.»
وی همچنین تاکید کرد که بر حمایت قاطع پارلمان و شورای اروپا برای اتخاذ و ترویج یک رویکرد جامع نسبت به ایران با احتساب کلیه جنبه‌های مختلف روابط دو جانبه حساب ویژه باز کرده است.
جوزپ بورل تاکید کرد که تعامل با ایران در مورد همه این موضوعات همچنان در راستای منافع مهم و راهبردی اتحادیه اروپا جای می‌گیرد.
تحریم تسلیحاتی و توافق جدید
رئیس سیاست خارجی اتحادیه اروپا اتفاقات آینده را در بقای برجام بسیار تاثیرگذار دانست و تاکید کرد که پس از انتخابات ریاست جمهوری آمریکا فارغ از هر نتیجه‌ای که بدست آید هیچ تضمینی برای بقای برجام وجود ندارد.
جوزپ بورل با اشاره به این خواسته که «ما باید به دنبال توافق جدید باشیم» این سوال را مطرح کرد که آیا این امکان وجود دارد؟
وی در پاسخ به این پرسش دشواری راه پیموده شده برای تحقق توافق هستهای را یادآوری کرد و گفت بازسازی توافقنامه به منظور منطبق کردن آن با شرایط جدید و حتی گسترش دادن آن در صورت امکان خوب است اما این مسئله به چشم‌انداز و فضای سیاسی در ژانویه سال آینده بستگی خواهد داشت.
بورل سپس تاکید کرد که اروپا همچنان تحریم تسلیحاتی را حفظ خواهد کرد و تحریم‌های جامع تسلیحاتی غیرمرتبط با برجام از سوی اتحادیه اروپا تا سال 2023 ادامه خواهد یافت.
وی در عین حال تصریح کرد: «نمیتوان گفت که ما برای زنده نگه داشتن برجام تلاش می‌کنیم و تحریم‌های تسلیحاتی مرتبط با آن را نیز تحمیل می‌کنیم. در این باره، من فکر می‌کنم که بتوانیم همانند ایالات متحده و برخلاف سیزده عضو شورای امنیت سازمان ملل متحد موضع‌گیری کنیم.»
افزایش حجم تجارت با ایران با تاکید بر مسائل حقوق بشری
جوزپ بورل در پایان تاکید کرد که اروپا در مجموع تلاش دارد تا سطح تجارت با ایران را افزایش دهد؛ گرچه به دلیل تحریم‌های آمریکا کار دشواری است.
بورل تصریح کرد برجام یک توافق هستهای از یک سو و یک توافق اقتصادی از سوی دیگر است. وی گفت: «ما نمی‌توانیم وانمود کنیم که از ایران می‌خواهیم همه تعهدات هستهای خود را انجام دهد در حالی که آنها از نظر اقتصادی از هیچ نفعی بهره‌مند نشوند.»
رئیس دستگاه دیپلماسی اروپا در این خصوص گفت: «این یک توازن و معامله ظریف است» و باید همزمان روی دو مقوله توافق هستهای و حقوق بشر کار صورت گیرد.
بورل تصریح کرد که «به تلاش برای زنده نگه داشتن توافق هستهای ادامه می‌دهیم و در عین حال به مقامات ایرانی گوشزد می‌کنیم که احترام به حقوق بشر شرط لازم و حیاتی برای تعامل ما با شما است.»
