امیر ارسلان آزمون در گفت‌وگو با ایسنا، اظهار کرد: مهمترین موضوع در انتخاب رشته علاقه است، زیرا هر رشته‌ای که انتخاب می‌کنیم سختی‌های خود را دارد و اگر دانشجو علاقه‌ای به رشته خود داشته باشد، از پس سختی‌های آن برآمده و به دنبال فعالیت در آن رشته خواهد بود.
وی افزود: دانشجویانی را دیده‌ام که به دلیل عدم علاقه به رشته تحصیلی خود، یا پس از اتمام آن یا در میانه تحصیل از ادامه تحصیل در آن زمینه سر باز زده‌اند و قصد دادن کنکور مجدد را داشتند، این مسأله حتی برای رشته‌های پزشکی هم دیده می‌شود. خیلی از اولیا یا خود دانش آموزان به دلیل وجود جوهایی در جامعه به دنبال انتخاب یک رشته می‌روند و در نهایت با این مسأله مواجه می‌شوند که این رشته اصلا به درد آنها نمی‌خورد.
استفاده از تست‌های روانشناسی برای شناخت بهتر روحیات
این مشاور تحصیلی با اشاره به اینکه «روحیات دانش‌آموزان موضوع مهمی در زمینه انتخاب رشته است»، بیان کرد: هر فرد شخصیت و روحیات خاص خود را دارد و در این زمینه تست‌های مختلف روانشناسی وجود دارد که می‌تواند کمک کننده باشد. یکی از تست‌های معروف در این حوزه تست MBTI است. این تست بسیار معمول است و خیلی از سازمان‌های دنیا از این تست برای استخدام کارکنان خود نیز استفاده میکنند. دانش آموزان با دادن این تست متوجه می‌شوند که روحیات و ویژگی‌های شخصیتی آنها با چه روحیاتی سازگار است و دانش‌آموزانی که با توجه به این تست انتخاب کنند، برای پیشرفت در مسیرشان بسیار کمک کننده است.
افراد با روحیات متفاوت باید انتخاب‌های متفاوتی نیز داشته باشند
آزمون ضمن تاکید بر دانستن هدف از ورود به دانشگاه، خاطرنشان کرد: ما باید بدانیم که به چه دلیلی قصد ورود به دانشگاه داریم. اهداف افراد مختلف با یکدیگر متفاوت است، بنابراین باید انتخاب‌های آنها نیز متفاوت باشد. برای مثال افرادی که قصد ورود سریع به بازارکار دارند با افرادی که قصد استاد دانشگاه شدن و انجام فعالیت‌های پژوهشی دارند، باید رشته‌های متفاوتی را انتخاب کنند و ما نمی‌توانیم با انتخاب یک رشته تاپ ضامن موفقیت افراد باشیم. داوطلبانی که قصد مهاجرت و ادامه تحصیل در خارج از کشور را دارند باید توجه کنند که رشته انتخابی آنها در خارج از کشور پر متقاضی باشد. داوطلبانی که قصد فعالیت شغلی در ایران را دارند نیز باید در انتخاب رشته به نیازهای جامعه توجه کنند.
توجه به صنف خانوادگی در انتخاب رشته
وی با اشاره به اینکه بحث ارتباطات خانوادگی نیز در انتخاب رشته اهمیت دارد، بیان کرد: خیلی از افراد صنف خانوادگی دارند، به این معنی که تعداد زیادی از افراد خانواده‌شان در یک حوزه خاص فعالیت میکنند. دانشجویان باید در انتخاب رشته خود توجه کنند و تمام جوانب خروج از صنف خانوادگی خود را بسنجند زیرا برقراری ارتباط با صنفی که هیچ ارتباط و آشنایی با آن نداریم دشوار است.
دانشجویان باید بتوانند خود را با محیط جدید دانشگاهی وقف دهند
این مشاور تحصیلی با تاکید بر اینکه مسأله مهاجرت تحصیلی و اقامت کوتاه مدت در شهرهای دیگر نیز موضوع با اهمیتی است، افزود: بحث مالی در این موضوع مطرح می‌شود و برخی دانشجویان به دلیل مسائل مالی ترجیح می‌دهند که در دانشگاه دولتی شهر دیگری تحصیل کنند تا هزینه تحصیل نپردازند. درحالی که معمولا حضور در شهر دیگر مشکلات و مسائل مربوط به خود را دارد. ازجمله وفق دادن فرد با محیط، دانشجویانی که برای تحصیل در این مقطع مهاجرت میکنند معمولا در سنین ۱۸ سالگی هستند و در این شرایط با افراد، جوامع و فرهنگ‌های مختلف روبرو می‌شوند. انطباق این افراد با محیط جدید ممکن است دشوار باشد بنابراین دانشجو باید از نظر شخصیتی با فرهنگ‌ها و مردم مختلف انطباق پیدا کند.
کلیشه‌های اشتباه جامعه در رابطه با دانشگاه‌های پیام نور و غیردولتی
آزمون با تاکید بر تاثیر استفاده دانشجویان از خدمات مشاوره‌ای دانشگاه در انطباق با محیط، ادامه داد: دانشگاه‌های درجه یک و مطرح، مراکز مشاوره‌ای دارند و دانشجو باید از این فرصت استفاده کند تا در انطباق با محیط مسیر بهتری را طی کند. در گذشته و بیش از ۲۰ سال پیش دانشگاه پیام نور به صورت غیرحضوری بوده است و این مسأله در حال حاضر صدق نمی‌کند. در حال حاضر تمام کلاس‌های دانشگاه پیام نور به صورت حضوری برگزار می‌شود، با این تفاوت که حضور در کلاس‌های دانشگاهی اجباری نیست.
وی گفت: تصور اشتباه در رابطه با غیر حضوری بودن دانشگاه پیام نور موجب شده است که داوطلبان این دانشگاه را انتخاب نکنند. درحالی که دانشگاه پیام نور هیات علمی، کارکنان و ساختمان‌های پیشرفته‌ای دارد و نسبت به برخی از دانشگاه‌های کوچک مانند دانشگاه‌های غیر انتفاعی و غیردولتی می‌تواند بهتر عمل کند، اما دانشجویان با تحت تاثیر قرار گرفتن تصورات اشتباه موجود در جامعه از انتخاب این دانشگاه سرباز می‌زنند. برای مثال دانشجویان تصور میکنند با انتخاب یک دانشگاه دولتی، بازار کار بهتری پیدا میکنند.
این مشاور تحصیلی با اشاره به اینکه اشتغال و کاریابی به خود دانشجو برمی‌گردد نه دانشگاه فارغ التحصیل شده، بیان کرد: دانشجو می‌تواند از هر دانشگاهی فارغ‌التحصیل شده باشد، اگر خود دانشجو تلاش بیشتری کند، مطالعه داشته باشد و اهل پژوهش باشد می‌تواند از دانشجویان دانشگاه‌های برتر پیشرفت بیشتری داشته باشد. بسیاری از دانشجویان پس از فارغ‌التحصیلی و زمانی که مشغول به کار می‌شوند متوجه خواهند شد که بسیاری از مواردی که فکر میکنند برای کارفرما با اهمیت است، برای آنها اهمیتی ندارد. مسائلی که برای کارفرما اهمیت دارد تسلط فرد بر شغل خود، مطالب علمی و آیین‌نامه‌های مرتبط، تسلط بر زبان انگلیسی و تسلط بر نرم افزارهای مرتبط با شغل فرد است. در رشته عمران تسلط بر آیین‌نامه‌های جهانی این رشته بسیار اهمیت دارد؛ همچنین در رشته برنامه نویسی نیز تسلط بر زبان‌های مختلف برنامه نویسی با اهمیت است.
آزمون خاطر نشان کرد: بحث‌های انجام شده برای دانشجویانی است که به تازگی فارغ التحصیل شدند. در زمینه اشتغال و کاریابی برای افراد دارای سابقه کار، سابقه کاری و حوزه‌های فعالیت فرد اهمیت دارد. برای دانشجویانی که قصد مهاجرت تحصیلی دارند نیز مقالات علمی مسأله‌ای است که بسیار حائز اهمیت است. اگر دانشجو از دانشگاه ضعیفی فارغ‌التحصیل شده باشد اما مقاله علمی‌ای داشته باشد که در ژورنال‌های بین‌المللی چاپ شده باشد برای دانشگاه‌های خارج کشور اهمیت بیشتری نسبت به تحصیل در دانشگاه تاپ در ایران دارد.
داوطلبان به دوره‌های تحصیلی و هزینه‌ای که هر دوره دارد توجه کنند
وی اظهار کرد: داوطلب در انتخاب رشته ابتدا باید معیارها و اهداف خود را مشخص کند. سپس باید به دوره‌های آموزشی روزانه، شبانه، بین‌الملل، آزاد و غیرانتفاعی و میزان شهریه‌ای که این دانشگاه‌ها دارند توجه داشته باشند. داوطلبان دچار شایعات نشوند، برای مثال برخی از داوطلبان تصور میکنند که کلاس‌های درسی دوره‌های نوبت دوم یا شبانه در ساعات عصر برقرار می‌شوند، درحالی که تنها تفاوت دوره روزانه و شبانه در شهریه است. داوطلب باید هدف، علاقه، بحث شهریه و زندگی در شهر غریب را مد نظر داشته باشد.
اشتباهات رایج انتخاب رشته داوطلبان کنکور
آزمون با اشاره به اشتباهات رایج انتخاب رشته، بیان کرد: دانشجویان تصور میکنند در صورتی که جایگاه چینش رشته انتخابی در لیست انتخاب رشته تغییر کند، شانس قبولی آنها تغییر می‌کند. این تصور اشتباهی است که در حدود ۳۰ سال قبل درست بود. در گذشته انتخاب رشته به این صورت بود که اگر رشته‌ای در لیست داوطلب اول نوشته می‌شد، با زمانی که در جایگاه دوم قرار می‌گرفت شانس قبولی متفاوتی داشت و شانس قبولی بر اساس جایگاه رشته تغییر می‌کرد. در حال حاضر چنین نیست و بر اساس رتبه قبولی افراد انتخاب‌های فرد بررسی و قبولی وی تایید می‌شود، سپس به همین ترتیب انتخاب‌های نفرات بعدی بررسی می‌شود.
این مشاور تحصیلی گفت: در گذشته اما بر اساس رشته انتخاب‌ها صورت می‌گرفت به این صورت که بررسی می‌کردند افرادی را که برای مثال اولین رشته آنها پزشکی بوده است تا زمان تکمیل ظرفیت رشته و باتوجه به رتبه فرد انتخاب می‌شدند، سپس به سراغ رشته دیگری می‌رفتند. بنابراین باید دانشجو بر اساس علاقه‌ای که دارد رشته‌های خود را مرتب کند. این تغییر در پذیرش رشته‌های دانشگاهی در ابتدا در کنکور سراسری و سپس در دانشگاه آزاد انجام شد.
وی افزود: یکی دیگر از اشتباهات رایج در میان داوطلبان انتخاب رشته براساس رتبه‌های قبولی سال گذشته است. برای مثال بررسی میکنند که در سال گذشته با رتبه خود چه رشته‌های قبولی داشتند و در نتیجه به رشته‌های بالاتر و پایین‌تر توجهی نمی‌کنند. درحالی که هرساله تغییراتی در مباحث مختلف مانند ظرفیت‌ها و رتبه داوطلبان رخ می‌دهد و اگر ما باتوجه به رتبه‌های سال گذشته انتخاب رشته کنیم ممکن است که رشته‌هایی را انتخاب نکنیم که ممکن است در آنها قبول شویم. بنابراین ما همیشه به داوطلبان توصیه می‌کنیم تا حتی رشته‌هایی که تصور میکنند اصلا قبول نمیشوند راهم انتخاب کنند.
اشتباه در قانون گذاری سازمان سنجش
آزمون در رابطه با انتخاب رشته‌های روزانه‌ای که ممکن است قصد تحصیل در آنها را نداشته باشیم اما امکان پذیرش در آنها باشد، بیان کرد: این نوع انتخاب رشته نکته ای دارد، طبق قوانین سازمان سنجش اگر فردی در دانشگاه روزانه قبول شود ولی قصد تحصیل در آن را نداشته باشد، در سال بعد فرد به هیچ عنوان نمی‌تواند کنکور بدهد و این مسأله در خود دفترچه سازمان سجنش هم ذکر شده است. درحالی که خود سازمان سنجش در این زمینه خود را دور زده و شما می‌توانید در سیستم پاسخگویی سایت سازمان سنجش، با بیان اینکه به صورت اشتباه انتخاب رشته کردید، درخواست خود را ثبت کنید. در این زمینه حتی یک مورد هم رخ نداده است که درخواست کسی رد شود و به این صورت قوانین خود را نقض کرده‌اند. عده‌ای از داوطلبان در صورتی که در چنین شرایطی قرار بگیرند گاها با تصور اینکه نمی‌توانند در سال آینده مجددا کنکور بدهند، از تحصیل بازمانده یا در دانشگاه و در رشته‌ای که به آن علاقه‌مند نیست مجبور به ادامه تحصیل می‌شود.
اشتباهات متداول داوطلبان دارای سهمیه
این مشاور تحصیلی در رابطه با اشتباهاتی که داوطلبان دارای سهمیه دچار آن می‌شوند، گفت: برای تمام دانش آموزان رتبه‌ای در سهمیه نمایش داده می‌شود که این سهمیه اسامی متفاوتی دارد، مانند سهمیه مناطق، سهمیه ایثارگران ۵درصد، ایثارگران ۲۵ درصد، خانواده شهدا و رزمندگان. دانش‌آموزان در این زمینه و در مقایسه رتبه‌های خود در سهمیه‌های متفاوت به اشتباه می‌افتند. دانش‌آموزان باید توجه کنند که اگر رتبه آنها برای مثال ۲۰۰ شده است، این رتبه با توجه به سهمیه‌ای که در آن قرار دارد است. توجه به این نکته در زمان انتخاب رشته اهمیت بیشتری پیدا می‌کند و خیلی از داوطلبان باتوجه به رتبه خود در سهمیه و به اشتباه تصور میکنند که در رشته ای قبول می‌شوند درحالی که چنین نیست.
احتمال حذف سهمیه‌ها از سال ۱۴۰۰/ افزایش ۳۰ درصدی ظرفیت دانشگاه‌ها
وی ادامه داد: صحبت‌هایی در رابطه با حذف سهمیه‌ها از سال ۱۴۰۰ شده است که چندان قطعی نیست، اما این مسأله به این معناست که سال ۱۴۰۰ ما ۳۰درصد افزایش ظرفیت در دانشگاه‌ها خواهیم داشت. زیرا در حال حاضر ۳۰درصد ظرفیت دانشگاه‌های کشور مخصوص ایثارگران است و به این معنا است که دانشجویانی که امسال کنکور دادند و قبول نشدند، اگر سال ۱۴۰۰ کنکور بدهند ۳۰ درصد احتمال قبولی آنها افزایش پیدا می‌کند. در این خصوص ما به داوطلبانی که رتبه‌های خیلی بدی ندارند و ممکن است در سال بعد در دانشگاه‌های ممتاز کشور قبول شوند توصیه می‌کنیم تا امسال انتخاب رشته نکنند. همچنین به دانش‌آموزانی که سهمیه دارند توصیه می‌کنیم که امسال انتخاب رشته کنند، زیرا ممکن است رشته‌ای که امسال قبول شوند را سال بعد نتوانند قبول شوند.
عدم توجه داوطلبان به شایعات کنکور و موسسات
آزمون با اشاره به اینکه داوطلبان به شایعات کنکور و دروغ‌هایی که موسسات می‌گویند توجه نکنند، گفت: بسیاری از موسسات در مشهد به صورت عامدانه دروغ می‌گویند و داوطلبان تصور میکنند که با مراجعه به این افراد احتمال قبولی آنها در رشته‌های تاپ افزایش پیدا می‌کند. برای مثال برخی ادعا میکنند که با سازمان سنجش در ارتباط هستند و در صورت بروز مشکل در انتخاب رشته آنها اقدام به حل آن خواهند کرد، در صورتی که سازمان سنجش بارها اعلام کرده است که با هیچ مرکزی در ارتباط نیستند و هر دانشجویی می‌تواند بدون نیاز به موسسه خاصی و از طریق سایت سازمان سنجش و از طریق بخش سیستم پاسخگویی درخواست خود را ثبت کند تا بررسی شود. دروغ دیگری که در بین این موسسات رواج دارد این است که بدون بیان اینکه فردی سهمیه داشته است، ادعا میکنند که جوری انتخاب رشته کرده‌اند که داوطلبی با رتبه ۲۰ هزار پزشکی قبول شده است.
اشتباه شدن رتبه داوطلبان به دلیل هم‌ترازی در سال گذشته شایعه بوده است
آزمون بیان کرد: در سال گذشته دروغ و شایعه‌ای رواج پیدا کرد مبنی بر اینکه، به دلیل هم‌ترازی به‌وجود آمده داوطلبان باید رتبه خود را در عددی ضرب کنند تا رتبه واقعی خود را بدست بیاورند، که این صحبت‌ها هم چیزی جز شایعه نیستند. عده‌ای از مشاوران هستند که بدون اینکه هیچ صحبتی با داوطلب داشته باشند اقدام به انتخاب رشته برای وی میکنند. درحالی که دانش‌آموزان باید از مشاوران خود در رابطه با رشته‌هایی که مناسب آنهاست مشورت بخواهند، تا بدانند که چگونه تصمیم گیری کنند. داوطلبان در انتخاب رشته خود به پولی بودن خوابگاه‌ها در همه جا، انتخاب دانشگاه در محل سکونت خود و تمام توضیحات انتهای دفترچه توجه کنند. انتقالی و تغییر رشته به سختی و به ندرت انجام می‌شود حتی برخی دانشگاه‌ها انتقالی یا تغییر رشته به هیچ عنوان ندارند. متاهل بودن اگر بعد از ورود به دانشگاه باشد موجب می‌شود که دانشگاه به فرد انتقالی مهمان بدهند.
