قدیم به کسانی میگفتند فیلمباز یا خوره که تماشای فیلم بخش مهمی از زندگی روزمره آنها را تشکیل میداد. اما در بحث فیلم دیدن، فقط کمیت مطرح نیست و کیفیت حرف اصلی را میزند؛ کیفیت در روند مطالعه و انتخاب آثار برای تماشا و تشخیص این که دیدن کدام فیلمها ارزش و اهمیت بیشتری دارد. نکته اینجاست که در صنعت نمایش و سرگرمی، اصلا بخش مهمی از کاربرد رسانههای سینمایی و حتی فرایند نقد و بررسی آثار در خدمت این امر است که تماشاگر بهترین اثر ممکن برای تماشا را با توجه به سطح سلیقه و انتظارات خودش انتخاب کند و برای آن هزینه بپردازد. در صورتی که تماشاگر از اثر انتخابی راضی نباشد، علاوه بر واکنش منفی به خود فیلم، تمام عوامل دخیل در فرایند انتخاب نیز از دایره اعتماد مخاطب خارج خواهند شد.
با توجه به اهمیت بحث چگونگی دنبال کردن فیلمها و سریالهای روز، که بررسی آنها رویکرد معمول فیلیموشات به حساب میآید، در ادامه سعی داریم تا مروری بر راههای معمول برای ارتباط مخاطب با آثار و انتخاب آنها، به این سوال بپردازیم: شما از چه طریقی فیلمهای روز را دنبال میکنید؟
پاسخ به این سوال در دورههای زمانی و در نقاط مختلف دنیا شکلهای مختلفی دارد. در سالهای دور، مخاطب از طریق تبلیغات یا مراجعه به اخبار گیشه و باکس آفیس از جدیدترین فیلمهای موجود در بازار خبردار میشد. حتی برنامهها و سریالهای تلویزیونی هم به دلیل محبوبیت و فراگیری موجب رشد مجلات و نشریات تخصصی برای راهنمای پخش شدند که از جمله میتوان به TV Guid و اینترتینمنت ویکلی اشاره کرد. در این مقطع، مراجعه به ریویوهای جدید و هفتگی در نشریات مختلف در کنار توصیههای مردمی مهمترین راه برای انتخاب و تماشای فیلمهای روی پرده بود.
اینترنت، ابعاد جدیدی به این ارتباط اضافه کرد؛ خیلی زود وبسایتهایی مانند ،IMDB راتن تومیتوز، یاهو موویز و متاکریتیک از راه رسیدند که با جمعآوری نقدها و آرای مردمی تماشاگران فیلمها و تبدیل آنها به معیارهای کمی همچون ستاره و امتیاز، تصمیمگیری را برای مخاطبان ساده کردند. تا حدی که این روزها امتیازات پایین یک فیلم یا سریال اثر چشمگیری بر اقبال مخاطبان نسبت به آن دارد و عموما این معیارهای کمی برای ارزشگذاری آثار به دلیل گسترده بودن دامنه نقدها و آرای مورد بحث و همچنین ثبات رویه در مراجعات عمومی به آنها، به سنجههایی قابل اعتماد تبدیل شدهاند.
دقیقا این بخشی است که در دو دهه گذشته سینمای ایران همیشه از آن محروم بوده و با وجود گسترش نقد و تحلیل در فضای آنلاین، هیچوقت مرجع و معیاری همهگیر و به دور از سلیقهها و عقاید محدود برای ارزشگذاری نداشتهایم.
و باز در مرحله بعدی با گسترش VOD و پلتفرمهای آنلاین، این روند نیز دستخوش تغییراتی تازه شد. در شرایط فعلی، کاربری که اشتراک یک پلتفرم خاص را تهیه کرده، برای اطلاع یافتن از محصولات جدید و روز نیازی به اطلاعات بیرونی ندارد و تنها با مراجعه به خود پلتفرم میتواند آثار موردنظر و باب طبعش را پیدا کند. در این مرحله، غولی مانند نتفلیکس سعی کرد تا پیشتاز باشد و علاوه بر فراهم کردن فرصت برای امتیازدهی و نظرسنجی از کاربران، با مطالعه رفتار و دادهکاوی از الگوهای انتخاب و تماشای مخاطبان، برای تولید آثار جدید برنامهریزی کند. به همین دلیل در شرایط فعلی، پلتفرمهای استریم و پخش آنلاین محتوا شبیه به سیستمهای بازی هستند که علاوه بر فراهم کردن خوراک برای مخاطب، از سلیقه و واکنشهای او نیز برای ادامه و ارتقای چرخه تولید تغذیه میکنند.
در داخل کشور هم پلتفرمهایی مانند فیلیمو جایگاه ویژهای برای گسترش این ارتباط دوسویه میان مخاطب و آثار تولیدی پیدا کردهاند. این روزها مخاطبان تولیدات سینما و شبکه نمایش خانگی ایران که ممکن است آثار را بر روی پلتفرمها یا ابزارهای مختلف دنبال کند، مانند وبسایت و اپلیکیشن فیلیمو، (با قابلیت دانلود فیلم و سریال )اندروید باکس فیلیمو (فیلیموباکس) برای کاربران خانگی و همینطور ایرانیان خارج از کشور که به وسیله پلتفرمهایی مانند تلویکا به فیلمها و سریالهای ایرانی دسترسی دارند، علاوه بر این که بدون نیاز به عوامل بیرونی در جریان آخرین تولیدات قرار میگیرند، با انتخاب و واکنشهای خود نسبت به آثار، در مناسبات بازار و تولید نیز نقش مهمی را بر عهده دارند. طوری که شکست یا موفقیت یک فیلم یا سریال در برقراری ارتباط با مخاطب، میتوان موجب تغییر مسیر سازندگان آن در ادامه کار شود.
در شرایط فعلی که قابلیت اکران آنلاین هم به پلتفرمهای پخش اضافه شده، فرضا کاربری که تحت اشتراک فیلیمو قرار ندارد بدون نیاز به عوامل بیرونی میتواند با مراجعه به خود پلتفرم از وضعیت آثار روز باخبر شود و با توجه به مشخصات و واکنشهای داخلی نسبت به محصول، گزینه مورد نظر خود را برای تماشا انتخاب کند و بعدا نیز واکنش و نظر خود را ابراز نماید.