«از كشمير تا كاراكاس»

نویسنده:  سرباز روح الله رضوی

 ناشر:  سوره مهر، چاپ اول 1399

320 صفحه، 50000 تومان

****

سرباز روح الله رضوي را در سفر كاروان صلح به سوريه شناختم و عاشقش شدم، وقتي در اوج بحران سوريه به همراه جماعتي از فعالان بين المللي صلح با تركيبي رنگارنگ از دينها و مذاهب گوناگون و قوميتها و نژادهاي مختلف و گرايشهاي سياسي و اعتقادي متنوع به مناطق جنگ زده رفتيم. 

ابتدا فكر مي كردم اسمش روح الله است، اما بعد فهميدم پدرش -مرحوم قلبي حسين رضوي كشميري- كه دلباخته انقلاب اسلامي و شيفته امام خميني بوده نام او را سرباز روح الله گذاشته و اين كلمه سرباز بخشي از نام اوست.    
جوان كشميري كه البته اصالت اجدادي اش به ايران برمي گردد، معجوني عجيب و غريب از مخلوقات استثنايي و كمياب پروردگار است! از يكطرف شناسنامه و پاسپورت هندي دارد و از طرف ديگر در قم زندگي مي كند. از يكسو طلبه است و از سوي ديگر فعاليت جدي در فضاي دانشگاهي دارد. 
به انگليسي و عربي -و شايد زبان هاي ديگر- با تسلط كامل حرف مي زند و فارسي را هم به خوبي صحبت مي كند و مي نويسد و حتى خط نگارش فارسي اش از غالب دوستان ايراني خوشتر و زيباتر است.
به شدت مذهبي و متدين و انقلابي است، اما گستره ارتباطي متنوعي با آدم هاي غير مذهبي و غير انقلابي دارد و از تعامل و ارتباط پرهيز و احتراز نمي كند. 
در سالهاي اخير برنامه هايي نيز با فضاي بين المللي در سيماي جمهوري اسلامي دارد و در توليد و اجراي تلويزيوني نيز توفيق داشته و كار رسانه اي جدي را پي مي گيرد. 
ناگفته پيداست كه اگر اين شخصيت جالب و دوست داشتني و استثنايي خاطرات و تجربه هاي خود از سفرهاي متعدد و مكررش را بنويسد و منتشر كند، حاصل آن كتابي خواندني خواهد بود و كتاب "از كشمير تا كاراكاس" واقعا چنين است. 
نخستين فصل كتاب به سفر كاروان دريايي به سوي غزه اختصاص دارد. سفري كه بعد از حمله ارتش اسراييل به كشتي مرمره و كشته شدن چندين نفر از فعالان صلح انجام مي شد و احتمال هر حادثه و اتفاقي در آن مي رفت و از قضا سرباز روح الله در اين سفر همسر خود و دختر هشت ماهه اش را هم به همراه داشت. 
بعد از آن حواشي سفري ديگر به مرز فلسطين و داستان كاروان صلح روايت شده و آنگاه او خاطرات و يادداشتهاي خود از كشمير را به تفصيل شرح داده. فصل بعد از سفر حج نوشته و بعد از آن يادداشتهاي سفر ميانمار و خاطرات سفرهايي به مصر و گزارش سفر به ونزوئلا آمده است.  
خاطرات پراكنده كتاب كه در مقاطع كوتاه با تصاوير متنوع و نقشه هاي جغرافيايي همراه شده بسيار خواندني اند و گاه به جزييات و حاشيه هايي اشاره دارند كه كمتر مورد توجه قرار مي گيرد. 
از اعتراض جوان متدين ايراني به مهمانان كازينوي هتل در دمشق تا تقابل مسؤول بي درد ايراني با جوانان پاكباخته و انقلابي، همه نكاتي بسيار جذاب و شيرين هستند كه تنها در چنين كتابي مي توان يافت. 
در بسياري از مقاطع كتاب هم به ناشي گري ها و بي توجهي هاي نهادهاي رسمي ما اشاره مي شود؛ مانند سخنراني يكي از مسؤولان استاني براي جمعي كه برخي از آنان كمونيست هستند و براي دفاع از فلسطين آمده اند، ولي او بدون توجه به اين موضوع مي گويد: "كمونيسم را بايد ديگر فقط در موزه ها جستجو كرد و فلسطين به دست مسلمان ها آزاد خواهد شد"!  
تجربه نگاري دقيق رضوي از حواشي مهم و جزييات دقيق سفرها و برنامه ريزي كاروان از اين جهت اهميت بيشتري پيدا مي كند كه متاسفانه ما در ايران تجربه زيادي از فعاليت بين المللي غيردولتي نداريم و آشكار است كه جنس و نوع و فضاي كار نهادهاي رسمي و ديپلماتيك كاملا با فعاليتهاي مردمي شبيه كار بچه هاي "امت واحده" فرق مي كند. 
اين كتاب تا اندازه زيادي به اين خلأ نظر داشته و جاي خالي چنين نمونه هايي را پر كرده و از اين رو به خوبي نقش آفريني و كارآمدي يك شخص با انگيزه و توانمند را در برقراري ارتباط و اثرگذاري به خوبي نشان مي دهد و به تعبيري آداب ديپلماسي فرهنگي فردي را تشريح مي كند.
كتاب سرشار از خاطرات و داستانهايي است كه موقعيت نگارنده را در تعامل با همكيشان و غير همكيشان او نشان مي دهد و هم حال و هواي او در زيارت بقيع يا حضورش در جمع شيعيان كشمير را به خوبي تصوير مي كند و هم انس و الفت عجيبش با اهل سنت در غزه يا همراهي اش با هندوهايي كه حتى از اهل كتاب هم نيستند و او مجبور است دنبال راهي باشد تا همسفره شدنش با آنها و نشستن بر سر سفره شان را توجيه كند. 
شايد بتوان اين مجموعه دلنشين و متنوع را "كتاب وحدت" به شمار آورد، زيرا بدون شعار و تكلف و از خلال تجربه هاي ملموس و عيني همدلي و همراهي و برادري و دوستي ميان دهها و صدها نفر از كشورها و مذاهب گوناگون در راستاي يك هدف والاي انساني را به تصوير مي كشد. 
آخرين عكس كتاب، او را در ميان دختران گروه رقص يك مركز خدمات اجتماعي در جنوب كاراكاس نشان مي دهد؛ جايي كه يكي از دختران از او مي پرسد: "چرا شما نمي رقصي" و او كه پيشتر روضه خواني و سخنراني مذهبي اش را ديده ايم نمي داند چگونه به اين پرسش جواب بدهد!