انتخابات ریاست جمهوری ؛ برنامه محوری یا گفتار درمانی ؟!

دکتر علی حاجی محمدی*،   3990612100 ۲۱ نظر، ۰ در صف انتشار و ۱۰ تکراری یا غیرقابل انتشار
انتخابات ریاست جمهوری ؛ برنامه محوری یا گفتار درمانی ؟!

 همه ما در این گزاره اصلی توافق داریم که وضعیت فعلی جامعه،  ،وضعیت اقتصادی موجود و زندگی و وجود تنگناها در معیشت مردم به ویژه اقشار ضعیف از یک سو و  شرایط سخت همه گیری کرونا نیز، تمامی مشکلات و چالش های قبلی را تسریع و مضاعف کرده است. همچنین، همه ما اذعان داریم که شرایط کشور با ظرفیتها، پتانسیل، منابع عظیم و توانمندیهای داخلی چندان همخوانی ندارد.

به نظر نگارنده این مطلب، بخشی از این مشکلات منبعث از فضای انتخاباتی حاکم بر انتخابات ریاست جمهوری و نحوه برگزاری آن است. موضوعی که مطرح می کنم بحث کارشناسی برگرفته از آسیب شناسی است و جنبه سیاسی و جناحی ندارد. 

در شرایط خاص اکنون چند ماه مانده به انتخابات ریاست جمهوری آینده، برخی افراد و جریانات سیاسی به شیوه مستقیم و غیر مستقیم، فعالیتهایی را برای تصدی سکان داری دولت بعدی انجام می دهند که چندان تفاوتی با شیوه های رایج قبلی ندارد.

 آسیب شناسی انتخابات ریاست جمهوری قبلی، نشان داده است که نداشتن برنامه منسجم، واقعی، علمی و بدون ضمانت اجرایی و صرفاً انشایی و تحمیلی و فقط مبتنی بر شیوه های تبلیغاتی و گفتار درمانی معمولِ این فضا، نه تنها نمی تواند شیوه مناسبی برای انتخاب افراد شایسته و اصلح باشد بلکه می تواند پیامدهای دردناک و نامشخصی برای آینده کشور، حتی بدتر از امروز به همراه داشته باشد.

این مشکل همچنان به صورت پررنگی در انتخاب آینده نیز خودنمایی میکند. یکی از بزرگترین مشکلات و نقایص پیش روی انتخابات ریاست جمهوری، برنامه محور نبودن تبلیغات انتخاباتی کاندیداهای ریاست جمهوری وارائه نکردن برنامه واقع بینانه و تحقق پذیر به مردم و موج سواری بر فضای روانی حاکم بر انتخابات و رای آوری است.

 متاسفانه تاکنون چنین خواسته ای به شکل جدی از سوی نخبگان، احزاب و جریانهای سیاسی، نمایندگان مجلس، عامه مردم و گروه های فعال سیاسی و اجتماعی و حتی اقتصادی مطرح نشده و تبدیل به یک مطالبه عمومی در سطوح مختلف جامعه نشده است. 

در چنین شرایطی، کاندیداها نیز خود را ملزم نمی دانند که در این فضا حرکت کنند تا با نگاه مسئله محور و دغدغه محور و مبتنی بر برنامه واقعی، وارد عرصه انتخابات شوند و منعکس کننده صدای مردم باشند.

الان رسانه ها و مردم در مواجهه با کاندیداهای احتمالی با پاسخهایی نظیر «اگر در انتخابات ۱۴۰۰ احساس وظیفه کنم کاندیدا خواهم شد»، «درباره حضور در انتخاب هنوز فكرى نكرده ام و تمايلى ندارم، گرچه آماده فداكارى براى ايران هستم»، «فعلا خبری نیست و هیچ چیز معلوم نیست»، «به من تکلیف بشود میآیم»، «باید به جمع بندی برسیم» و ... روبرو می شوند.

شاید از منظر قانونی، پاسخ های آنها، منطقی باشد اما با واقعیتها و الزامات کنونی کشور سازگار نیست. کسی که تکلیف خود را برای حضور در انتخابات آینده نمیداند چگونه می تواند برنامه‌ای برای اداره آینده کشور ترسیم نماید. یا چگونه می تواند کابینه احتمالی و تیم خود را معرفی نماید. در نهایت، اگر هم انتخاب شود تیمی نا مناسب، غیر سازگار و غیر هماهنگ انتخاب خواهد کرد که تبعات چنین کابینه ای را در گذشته و در حال حاضر در دولت کنونی بیشتر مشاهده میکنیم. تضاد منافع افراد کابینه و اعضای غیر متجانس، آسیب جدی است که تبعات آن، متوجه کل کشور است. 

یک پیشنهاد

با عنایت به  آنچه ارائه شد پیشنهادی که مطرح می شود یک روش دموکراتیک تر و چاره جویانه و مبتنی بر واقعیتهاست. 

نخست، تغییراتی در قانون انتخابات ریاست جمهوری داده شود به طوری که کاندیداها بتوانند برنامه های خود را زودتر از موعد مقرر و قانونی انتخابات در معرض عموم مردم و نخبگان قرار دهند. فضای ملتهب انتخاباتی و زمان کم مدنظر گرفته شده برای مناظرات و طبیعتِ چارجوب مناظره، امکان پرداختن برنامه محور به مسائل مختلف را فراهم نمی کند.

 پیشنهاد مشخص این است که سایتی برای این منظور طراحی و تمامی کاندیداهای احتمالی، برنامه های های خود را در معرض عموم، نخبگان و دستگاه های مختلف قرار دهند. شایسته است که دستگاه های نظارتی، دست اندرکاران، احزاب و گروه های سیاسی، علاوه بر بررسی تمامی شرایط نامزدها که در قانون تصریح شده است برنامه محوری نامزدها را مورد توجه قرار دهند.

 بایستی توجه کرد که کسی که برنامه واقعی برای اداره آینده کشور ندارد نمی تواند رئیس جمهور خوبی برای کشور و مردم باشد. برای نمونه، نامزدها باید دقیقاً اعلام کنند که چه برنامه ای برای بحرانها و چالشهای جدید مثل  همه گیری بیماری های عفونی همانند کرونا در آینده دارند؟ این امر حتی اگر تبدیل به قانون نشود فی‌نفسه گامی به جلو در انتخابات ریاست جمهوری محسوب میشود و عملاً میتواند انتخابات را به بستر هم افزایی برنامه ها تبدیل کند. 

از نهادهای مسئول و احزاب درخواست شود که یک زمانی را برای اعلام حضور مشخص نمایند. کاندیداهای احتمالی، اعضای کابینه خود را معرفی نمایند و افرادی که برنامه دقیق و کارشناسی شده ندارند وارد عرصه انتخابات نشوند زیرا این افراد به جای ارائه برنامه عملی و واقعی، در دقیقه نود با یک برنامه غیر واقعی و غیر کارشناسی شده وارد عرصه مناظرات می شوند و با وعده های غیر واقعی و کارشناسی نشده، فضای ملتهب جامعه را از قبل ملتهب تر کرده و انتخابات و مناظرات را تبدیل به یک چالش جدی برای سیستم، اقتصاد و حتی امنیت اجتماعی و روانی جامعه می کند.

  به جای تلاش برای حل یک بحران در جامعه، خود تبدیل به یک بحران می شوند. همچنین کاندیدایی اگر برنامه نداشته باشد در صورت انتخاب نیز، اعتقادی به اداره کشور بر اساس برنامه نخواهد داشت اما رئیس جمهوری که برنامه دارد، اول خود به برنامه معنا بخشیده و در قدم بعدی از دیگران میخواهد آن را عملیاتی کنند.

بعد از چند دوره برگزاری انتخابات به شیوه های قبلی، این بار با توجه به شرایط سخت و پیچیده کشور، انتخابات متفاوتی را برگزار کنیم. انتخابات بر اساس ارائه برنامه های واقعی از سوی کاندیداهای ریاست جمهوری و فضای بیشتر برای ارائه برنامه ها به عموم و نخبگان و تعیین زمان مشخص برای اعلام حضور. این خواسته اصلی مردم، نخبگان، دانشگاهیان، جامعه مدنی و بسیاری از تشکل های فعال در کشور است.

 بازاندیشی و تغییر نگرش به انتخابات آینده ریاست جمهوری در شرایط کنونی و حساس کشور، فرصتی برای انتخاب شایسته و آگاهانه فراهم می کند و نقشه راهی برای آینده کشور برای قرار گیری در مسیر پایدارتر ترسیم می نماید. این یک ایدئولوژی نیست بلکه یک روش شناسی برگزاری انتخابات سالم تر، برنامه محور و واقعی و به بیان دیگر، بهترین روش برای مقابله با چالش های امروز و چالش های احتمالی کشور در آینده است

انتخابات برنامه محور، شکل دهنده فضای گفتگو برای یافتن زمینه و تفاهم مشترک برای اداره کشور است. هر چند ممکن است همیشه در همه مسائل توافق کامل و جامعی حاصل نشود اما این دلیل بیشتر برای تمرین تحمل بر اساس برنامه و وسیله ای برای درک دیگران جهت ایجاد راه حلهای مشترک است. انتخابات و انتخاب بر اساس برنامه باید تبدیل به یک فرهنگ عمومی و یک گفتمان در کشور شود.

 اکنون، بیش از هر زمان دیگر، باید طرفداران سرسختی برای اداره کشور بر اساس برنامه عملی باشیم و گفتگو و بحث درباره برنامه را جایگزین اختلاف و مشاجره نماییم. این امر به معنای حذف مناظره و یا شیوه دیگر تبلیغاتی نیست بلکه برنامه عملی و ارائه آن قبل از مناظرات، فضای مناظره را به جای بحث ها و کشمکش ها بر سر افراد و گذشته به سمت برنامه ها سوق می دهد و نامزد دیگر را هم به طور طبیعی وادار به پاسخگویی برنامه محور میکند. 

 بررسی دقیق و کارشناسانه این موضوع و مسائل مختلف دیگر در آستانه انتخابات میتواند برای حاکمیت، مردم و دولت آتی بسیار راه گشا باشد.

*کارشناس و تحلیلگر مسائل سیاسی و پارلمانی

دیدگاه کاربران

ناشناس۱۵۸۲۸۹۷۰۹:۴۳:۴۱ ۱۳۹۹/۶/۱۳
به رغم این سخنان کارشناسی به نظر من مشکلترین کار در جهان ترغیب مردم ،غیر از کسانی که ادای تکلیف میکنند ،به حضور در انتخابات است
ناشناس۱۵۸۲۹۱۱۰۹:۵۲:۴۰ ۱۳۹۹/۶/۱۳
لابد دوباره ایندفعه هم شورای نگهبان ۴ تا چهره دائم المنتخب که قبلا هم ۵۰ بار در انتخابات قبلی تائیدشون کرده رو تائید میکنه و میگه : مردم به یکی از این ۴ تا رای بدید !
ناشناس۱۵۸۳۰۸۰۱۲:۱۱:۱۱ ۱۳۹۹/۶/۱۳
بعد اگه اون رییس جمهور منتخب!! خوب عمل نکرد طبق معمول مقصر مردم بوده اند با انتخابشون
ناشناس۱۵۸۳۲۱۲۱۳:۳۴:۴۵ ۱۳۹۹/۶/۱۳
یه سه چهار نفر بیشتر نیستن مدام همینها عرضه میشن اینا باید رئیس جمهور بشن حالا امسال نشد 4 سال دیگه محکوم هستیم به انتخابشون
محمد قاسمی۱۵۸۳۴۴۵۱۷:۰۸:۰۷ ۱۳۹۹/۶/۱۳
بعد میگه تقصیر ما نیست میخواستید درست رای بدید هرچند من به رییسی رای دادم
mostafa.kamali95@yahoo.com۱۵۸۳۵۱۸۱۸:۱۵:۰۱ ۱۳۹۹/۶/۱۳
این همه هزینه چرا روی دست کشور می گذارید چند نفر که تایید صلاحیت شدند بینشان قرعه کشی کنید نفعش برای کشور بهتر از انتخابات هیجانی و بچه بازی است
ناشناس۱۵۸۲۹۱۴۰۹:۵۴:۲۸ ۱۳۹۹/۶/۱۳
میخواهید اینده خوب شود؟فقط به دور اول رییس جمهور ها نگاه کنید که اگر ارزها و برخی اجناس مثل بنزین را سرکوب کرد ان هم وقتی تورم بالای 4 درصد است قطعا در دور دوم نباید رای بیاورد ان وقت است که حساب کار دست بعدی ها می اید و وضع بدتر نمی شود
ناشناس۱۵۸۲۹۳۷۱۰:۱۸:۰۱ ۱۳۹۹/۶/۱۳
مشکلات انباشته ده ها مدیریت نا کار آمد کاری نیست که در توان هر رییس جمهور جدیدی حتی بفرض سوپر من بودن سامان یابد پس نود درصد حرف‌ها شعارهای انتخاباتی است یا بی اطلاعی شخص شعار دهنده
ناشناس۱۵۸۳۰۹۲۱۲:۲۰:۴۷ ۱۳۹۹/۶/۱۳
رییس جمهور میتواند با کارهایی که می کند مشکلات را بیشتر نکند البته رییس جمهور منظور کل دولت است مثال نرخ ارز را برای 4 سال اول سرکوب نکند که برای شما تبلیغات بشود که ببینید دلار ثابت ماند پس بیایید دوباره به من رای بدهیدولی تورم بالا دارید و باید هر سال ارزها یک مقدار بالا برود و دور دوم انتخاب شد ان را رها می کند با نرخ ها غیر واقعی
ناشناس۱۵۸۳۵۲۱۱۸:۱۶:۴۵ ۱۳۹۹/۶/۱۳
کاندیداها را ازطریق مناقصه انتخاب کنید
ناشناس۱۵۸۲۹۹۶۱۱:۰۳:۰۲ ۱۳۹۹/۶/۱۳
رئیس جمهور نداشتن اختیار را بهانه می کند بهترین کار حذف ریاست جمهوری است که کشور توسط یک نفر اداره بشه و مسئولیت امور هم با خودش باشه تغییر رئیس جمهور به نظر من اثری در اوضاع ندارد
ناشناس۱۵۸۳۵۲۵۱۸:۱۹:۴۵ ۱۳۹۹/۶/۱۳
انتخابات ریاست جمهوری باید طوری باشد که اگر مردم متوجه شدندانتخابشان اشتباه بوده و پشیمان شدند بتوانند رای خود را برگردانند نه مانند حالا که از درد مجبوری باید آنقدر صبر کنند تا نفر بعدی ویرانه ای را تحویل بگیرد
ناشناس۱۵۸۴۴۶۷۲۰:۳۷:۰۳ ۱۳۹۹/۶/۱۴
از طریق مجلس مستقل
عمران۱۵۸۳۰۱۷۱۱:۲۰:۰۷ ۱۳۹۹/۶/۱۳
گفتن این مساله که کاندیدا «برنامه» داشته باشد راحت است اما در عمل لوازمی دارد. برای اینکه یک کاندیدا برنامه داشته باشد باید: ۱- یک تیم مجرب و حزب پشتیبان داشته باشد که نیاز به کمک مالی و آزادی احزاب دارد. چند حزب فعال مردمی در ایران میشناسید که بیش از ده سال دوام آورده باشد؟ چند نفر میشناسید که بدون نگرانی از انگ فساد یا مشکل امنیتی می‌توانند برای برنامه سیاسی خود کمک مالی مردمی جمع آوری کنند؟ ۲- یک کاندیدا بعد از تشکیل تیم باید هزینه و برنامه ریزی کند تا طرح های جامعی را تدوین دهد. وقتی احتمال بالا برای رد صلاحیت هست هیچ سیاستمردی موفق نمیشود که یک تیم مجرب را با خود همراه کند و شروع به برنامه ریزی کند. مگر سیاستمداری که با استفاده از رانت سیاسی به تایید صلاحیت خود اطمینان داشته باشد. ۳- برنامه ی کاندیدا های ریاست جمهور ی محدودیتهایی هم دارد، چون اختیارات رئیس جمهور بسیار محدود است و کاندیدا ی مسئولیت پذیر نمیتواند به راحتی برنامه ای را ارائه کند که نیاز به همراهی ارگان‌ها و نهادهای مختلف دارد در حالی که هیچ توانی برای تاثیرگذاری بر روی نهادها ندارد.
ناشناس۱۵۸۳۰۱۸۱۱:۲۰:۲۳ ۱۳۹۹/۶/۱۳
قحط الرجال...افراد تکراری با حرفها و شعارها و برنامه های تکراری
ناشناس۱۵۸۳۰۹۰۱۲:۲۰:۳۵ ۱۳۹۹/۶/۱۳
کاندیداها باید علاوه بر برنامه ها اعضای کابینه خود را مشخص و به مردم معرفی نمایند.
ناشناس۱۵۸۳۰۹۹۱۲:۲۴:۵۵ ۱۳۹۹/۶/۱۳
وقتی حاکمیت مصرانه بر به حاشیه راندن فعالیت احزاب تلاش میکند نتیجه این میشود که نامزدها با برنامه های من دراوردی و بدون پشتوانه علمی وارد شده و بعضا باعث فریب مخاطب میشوند. مثال دادن یارانه های نجومی و وعده هایی که با شرایط واقعی اقتصاد همخوانی ندارد.
یک هموطن۱۵۸۳۱۳۵۱۲:۴۵:۵۵ ۱۳۹۹/۶/۱۳
به نظرم سایت الف پیشتاز ایجاد یک سایت یا کمپین برای برنامه محوری باشد
ناشناس۱۵۸۳۱۵۸۱۲:۵۸:۲۴ ۱۳۹۹/۶/۱۳
موضوع خیلی ساده است ، اگر برنامه و کابینه لایقی وجود دارد باید قبل از انتخابات به مردم معرفی شود ، علاوه بر اینکه همه جریانات سیاسی ، در اداره کشور ناموفق بوده اند . شاهد این هستیم که انتخابات در ایران شبیه مراسم لاتاری است ، یعنی شانس بیاوریم فرد منتخب ما ، که هیچ شناختی هم از او نداریم درست رفتار کند ! مشکل دیگر این است که شاخص های اصلی اقتصاد بدون توجه به دولتها پیش می رود ، در واقع بود و نبود دولت یا چپ و راست بودن گرایش آن هیچ تاثیری بر اقتصاد کشور ندارد.
ناشناس۱۵۸۳۱۷۰۱۳:۰۳:۱۲ ۱۳۹۹/۶/۱۳
وقتی که نامزد های انتخاباتی در برابر شعار ها و وعده هایشان هیچ مسئولیتی ندارند و هیچ قانونی برای این وعده ها وجود ندارد و حتی تشویقشان میکنند به داغ کردن تنور انتخابات به هر قیمتی وضعیت هیچ تغییری نخواهد کرد و دقیقا هیچ فرقی نمی کند از کدام گروه یا چه شخصی رییس جمهور شود تلاش مردم هم آب در هاونگ کوبیدن است
حسین۱۵۸۳۴۹۶۱۸:۰۲:۲۵ ۱۳۹۹/۶/۱۳
مسئولیت بدون ابزار مطالبه گری یعنی همین اوضاع کشور ما.
yektanetتریبونخرید ارز دیجیتال از والکس

پربحث‌های اخیر

پربحث‌های دیروز

  1. اقدام عجیب سفیر ایران در باکو/ برای عزت ایران استعفا دهید              

  2. وکیل رسمی دادگستری به اتهام اخذ رشوه دستگیر شد  

  3. بذرپاش: امسال هر ماه افتتاح مسکن داریم

  4. سقف دریافتی ماهیانه کارمندان دولت ۷۰ میلیون تومان شد

  5. اول، بساط دلالی باید جمع شود

  6. جریمه تخلفات حادثه ساز ۵ برابر شد/ اعمال از هفته آینده            

  7. ابابیل ۵، از آخرین دستاورد‌های قدرت پهپادی جهان

  8. تعرفه‌های پزشکی ۱۴۰۳ قابلیت اجرایی ندارد/ مصوبه دولت اصلاح شود  

  9. انتظار ۹ساله برای اصلاح هزینه تخلف رانندگی/تغییری برای حفظ جان مردم

  10. ایران بر سکوی بریکس/ دستاوردهای پولی، مالی برای ایران چیست؟  

  11.   طحان‌ نظیف: لایحه عفاف و حجاب هنوز به تأیید شورای نگهبان نرسیده است  

  12.  مالیات ارزش افزوده ۱۰ درصدی ابلاغ شد

  13. هیچ خوداظهاری یا مدرکی دال بر بیماری روحی دکتر بخشی در دست نبود/ علت مرگ این پزشک مشخص نیست  

  14. پوتین: اف-۱۶‌های اوکراین در همه‌جا هدف مشروع هستند، حتی کشورهای دیگر

  15. عکسی از سیدمحمد خاتمی در مراسم ترحیم زهرا شجاعی/ این وزیر دولت رئیسی هم آمد

پربحث‌های هفته

  1. اقدام عجیب سفیر ایران در باکو/ برای عزت ایران استعفا دهید              

  2. جنگ ترکیبی خودمان، علیه خودمان!

  3. کارگری انگشتر ۵۰ میلیاردی را به صاحبش بازگرداند

  4. جلاد، به پایان سلام کن!

  5. بهادری جهرمی: مبالغ جرایم رانندگی متناسب با تورم افزایش یافت

  6. تورم چه زمانی تک رقمی می‌شود؟

  7. نرخ تعرفه‌های خدمات بهداشتی درمانی ۱۴۰۳ اعلام شد/ نرخ رسمی ویزیت ۵۰% گران می‌شود!

  8. بازداشت سومین عامل حمله تروریستی در مسکو

  9. آقایان رئیسی و اژه‌ای! آیا در پیشگاه خدای متعال و امام‌زمان (عج) پاسخی دارید؟

  10. انتقام از پوتین؟

  11. وکیل رسمی دادگستری به اتهام اخذ رشوه دستگیر شد  

  12. عوامل توهین کننده به نظام و مقدسات اسلامی دستگیر شدند

  13. ائتلاف ایران، روسیه و چین تبدیل به کابوسی برای آمریکا می‌شود

  14. علم‌الهدی: امروز در کشور از آثار تحریم اقتصادی آمریکا مشکلی حس نمی‌کنیم

  15. بذرپاش: امسال هر ماه افتتاح مسکن داریم

  16. بازگشت احتمالی ترامپ چه تاثیری بر اقتصاد ایران دارد؟

  17. افزایش ١٧٠ درصدی حداقل حقوق کارگران در دولت سیزدهم

  18. مردم طلای دست دوم خریداری نکنند

  19. سقف دریافتی ماهیانه کارمندان دولت ۷۰ میلیون تومان شد

  20. خط و نشان حقوقی ایران برای کویت

  21. هشدار سخنگوی پلیس به رانندگان نوروزی؛ آمار تصادفات هولناک است!

  22. اول، بساط دلالی باید جمع شود

  23. وزیر اقتصاد: در سال ۱۴۰۲ رکورد بیشترین سرمایه‌گذاری خارجی واقعی در ۱۶ سال اخیر شکسته شد

  24. کولرهای گازی بلای جان صنعت برق

  25. منظور: تخصیص ارز کشور برای واردات خودرو به صرفه نیست

آخرین عناوین