به گزارش فارس، رافائل گروسی مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به همراه هیأتی و برای اولین بار پس از تصدی این سمت دوشنبه شب سوم شهریور ماه وارد تهران شد و مورد استقبال بهروز کمالوندی معاون و سخنگوی سازمان انرژی اتمی و کاظم غریب‌آبادی سفیر و نماینده دائم ایران در آژانس قرار گرفت.
قرار بود گروسی سال گذشته شمسی به ایران سفر کند که در پی شرایط به وجود آمده در پی شیوع همه‌گیری کرونا این سفر به الان موکول شد.
هفته گذشته پایگاه اینترنتی شبکه «اِن‌اِچ‌کی» ژاپن به نقل از یک منبع دیپلماتیک خبر داد که گروسی امیدوار است بتواند هفته آینده به ایران سفر کرده و با مقامات ارشد این کشور دیدار کند و «میخائیل اولیانوف» نماینده روسیه در سازمان‌های بین‌المللی در وین هم از سفر احتمالی مدیرکل آژانس به ایران خبر داد و در توئیتر نوشت: «اگر این حقیقت داشته باشد، فرصت خوبی برای مذاکره و حل مشکل بازرسی آژانس برای بازدید از دو سایت اعلام نشده در ایران خواهد بود.»
نماینده روسیه در سازمان‌های بین‌المللی همچنین در توئیتی ابراز امیدواری کرد سفر روز دوشنبه مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به ایران نتایج مثبتی در ارتباط با مسائل باقیمانده به همراه داشته باشد.
کاظم غریب‌آبادی سفیر و نماینده دائم جمهوری اسلامی ایران در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی روز شنبه اول شهریور ماه این سفر را تأیید و عنوان کرد: در راستای تعاملات و همکاری جاری بین ایران و آژانس و در پی دعوت به عمل آمده از سوی جمهوری اسلامی ایران، رافائل گروسی به تهران سفر خواهد کرد.
وی افزود: ایران یکی از شرکای اصلی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی است و امیدواریم این سفر به تقویت همکاری‌های متقابل منجر شود.
پس از آن هم گروسی در توئیتی اعلام کرد که دوشنبه به ایران سفر خواهد کرد و در این پیام نوشت: «من روز دوشنبه برای انجام دیدارها با مقام‌های ایران به منظور پرداختن به مسائل حل نشده در رابطه با مسائل پادمانی در ایران، به تهران سفر خواهم کرد. من به ایجاد یک کانال گفت‌و‌گوی مستقیم، موثر و مبتنی بر همکاری امیدوارم. این موضوع، ضروری است».
از سوی دیگر، غریب‌آبادی روز (یکشنبه) در صفحه اینستاگرامش نوشت: رافائل گروسی مدیرکل آژانس، فردا به ایران سفر می‌کند و در روزهای سه‌شنبه و چهارشنبه با مقامات کشورمان دیدار و گفت‌وگو خواهد کرد. اعتماد ایران به آژانس در ماه‌های اخیر صدمه دیده است. ضروری است که سفر مدیرکل به ایران، موجب اعتمادسازی شود.
غریب‌آبادی تأکید کرد که این سفر ارتباطی با مکانیسم به اصطلاح ماشه ندارد و خواست آمریکا هم نیست و در چارچوب دعوت طرف ایرانی صورت می پذیرد.
نماینده دائم ایران در آژانس تصریح کرد: اجازه نخواهیم داد دیگران روابط آژانس و ایران را به ویژه در شرایط حساس فعلی مدیریت کنند. مهم است این اطمینان در تهران داده شود که آژانس بر مبنای سه اصل بی طرفی، استقلال و حرفه‌ای‌گری حرکت خواهد کرد و در مسائل پادمانی نیز فراتر از اصول استاندارد و ارزیابی‌ها و داده‌های مستقل خود عمل نخواهد کرد. تنها در این صورت است که سوءتفاهمات می‌تواند رفع شده و همکاری‌ها تداوم یابد.
یک روز بعد یعنی دوشنبه سوم شهریور ماه محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران در حاشیه افتتاح میز خدمت کنسولی در جمع خبرنگاران تصریح کرد که سفر گروسی هیچ ارتباطی با مکانیسم ماشه ندارد و افزود: جمهوری اسلامی ایران براساس همین اصل شفافیت همیشه آماده همکاری با آژانس بوده است.
ظریف ادامه داد: البته اجازه نمی‌دهیم کسانی که مخالف اهداف آژانس هستند و هم با داشتن سلاح هسته‌ای مخل صلح و امنیت در منطقه ما و جهان هستند یعنی رژیم صهیونیستی و آمریکا که تنها استفاده کننده از سلاح هسته‌ای است بتوانند اهداف آژانس را به مسخره بگیرند و با آن بازی کنند.
وزیر خارجه عنوان کرد: گفت‌و‌گوهای خیلی زیادی در طول ماه‌های گذشته با آژانس داشتیم و سفر مدیرکل آژانس در ادامه همان گفت‌وگوهاست که برای همکاری ایران و آژانس بسیار مهم است.
بهروز کمالوندی سخنگوی سازمان انرژی اتمی نیز یک روز قبل از سفر گروسی ابراز امیدواری کرد که این سفر به رفع نگرانی‌های دو طرف کمک کند.
کمالوندی همچنین درخصوص دو مکانی که آژانس خواستار دسترسی به آن‌هاست، گفت: «یکی از این دو مکان در اطراف "شهرضای" اصفهان و دیگری در نزدیکی تهران قراردارد».
سخنگوی سازمان انرژی اتمی ایران تاکید کرد از ابتدا ایران با دسترسی به اماکن هسته‌ای خود مخالف نبوده است اما معتقد است سوالات آژانس باید مبتنی بر مبانی، مدارک و دلایل جدی باشد. او همچنین تصریح کرد سوالات مبتنی بر ادعاهای معطوف به جاسوسی و مواردی از این دست به هیچ وجه مقبول نبوده و نخواهد بود و فراهم آوردن امکان دسترسی برای آژانس مشروط به آن است که سوالات و ابهامات یک بار و برای همیشه تمام شود.
از سوی دیگر، سعید خطیب‌زاده سخنگوی وزارت خارجه (دوشنبه/سوم شهریور ماه) درباره سفر رافائل گروسی بیان کرد: روابط ایران و آژانس همواره از اهمیت بالایی برخوردار بوده، البته فراز و نشیب‌هایی در سال‌های گذشته داشته است. به اذعان آژانس بیشترین بازدیدها و دسترسی‌ها در طول تاریخ آژانس در ایران اتفاق افتاده است.
وی گفت: مدیرکل و معاونان و کارشناسان آژانس به تناوب به ایران سفر کرده‌اند. از پاییز گذشته که گروسی انتخاب شد منتظر این سفر بودیم، ولی کرونا به تعویق انداخت. در چند ماه مشکلاتی بین ایران و آژانس رخ داد و مذاکرات فشرده‌ای صورت گرفت که نتایج آن در این سفر مشخص می‌شود. مادامی که آژانس بیطرفانه و مستقل و به دور از فشارهای سیاسی و طرف‌های سوم عمل کند در چارچوب فنی هیچ مشکلی بین ایران و آژانس نبوده، نیست و نخواهد بود و ان‌شاءالله در چارچوب توافقات قبلی ایران و آژانس مسائل حل خواهد شد.
بالاخره دوشنبه شب گروسی وارد تهران شد و پیش از ظهر سه‌شنبه (چهارم شهریور ماه) در محل سازمان انرژی اتمی حضور یافت و با علی‌اکبر صالحی معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان انرژی اتمی در حدود دو ساعت به گفت‌وگو پرداخت و پس از آن در نشست خبری مشترک شرکت و به سوالات خبرنگاران پاسخ داد.
*صالحی: قرار شد بیانیه‌ای در این سفر صادر شود/ زیر بار خواسته‌های خارج از تعهداتمان نمی‌رویم
علی‌اکبر صالحی در ابتدای این نشست گفت‌وگوها بین دو طرف را سازنده خواند و گفت: قرار شد آژانس حرفه‌ای و مستقل کار خود را پیش ببرد و ما هم در چارچوب تعهداتمان عمل کنیم و بیانیه‌ای قرار است صادر شود که طرفین در حال کار بر روی آن هستند.
رئیس سازمان انرژی اتمی در عین حال بیان کرد: رو به جلو حرکت می‌کنیم و به آینده بسیار امیدوارم و قطعا مسائلی که پیش روست به نحو مقتضی و مرضی الطرفین حل خواهد شد. البته دشمنان ساکت نمی‌نشینند، ولی ما هم باید با تدبیر خود سعی کنیم تمامی اقدامات بدخواهانه دشمنان را خنثی کنیم.
وی تصریح کرد: ایران در این چند سال که پرونده تصنعی هسته‌ای برایش ایجاد شده به خوبی نشان داده زیر بار خواسته‌های خارج از تعهدات خود نمی‌رود و قطعی است. براساس حاکمیت و منافع ملی خود تصمیم می‌گیریم ولی آنچه را به آن تعهد کردیم قطعا به آن عمل می‌کنیم و در همان چارچوب مذاکرات را انجام دادیم و آژانس هم در چارچوب اساسنامه و موافقتنامه‌ها و تفاهم‌نامه‌هایش با ایران عمل می‌کند.
گروسی هم در اظهاراتی ضمن ابراز خرسندی از سفر به ایران،تأکید کرد که هیچ تغییری در رویکرد آژانس ایجاد نشده است و همکاری ایران و آژانس سازنده بوده است و قرار است تداوم داشته باشد.
مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی گفت: ضمانت می‌دهیم نفوذی بر آژانس نیست، ولی فشار هست. تا جایی که بتوانیم اجازه نمی‌دهیم این فشارها بر فعالیت ما تاثیر بگذارد.
وی همچنین بعد از دیدار با صالحی در توئیتی نوشت: امروز صبح با معاون رئیس‌جمهور ایران و رئیس سازمان انرژی اتمی ایران، دکتر صالحی دیدار کردم. در حال کار برای رسیدن به توافقی درباره فعالیت‌های راستی‌آزمایی پادمان‌های آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در ایران هستیم.
علی ربیعی سخنگوی دولت هم روز سه‌شنبه در نشست خبری با خبرنگاران گفت: ما از سفر گروسی استقبال کردیم و در سابقه خود با آژانس چیزی جز شفافیت نداریم. رژیم صهیونیستی اطلاعات غلط و جعلی به آژانس داده بود. ما نظارت آژانس را داریم و بازرسان آنها حضور دارند. امیدواریم مدیرکل آژانس اجازه ندهد مورد سوء استفاده سیاسی قرار گیرد. اراده ما همکاری با آژانس طبق پروتکل الحاقی است که خودمان، خود خواسته آن را انجام می‌دهیم.
* ظریف: ایران به دنبال ادامه همکاری با آژانس در شرایط عادی و در چارچوب مقررات بین‌المللی
مدیرکل آرژانتینی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی بعدازظهر دوشنبه به دیدار ظریف رفت و با وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران دیدار و گفت‌وگو کرد.
وزیر امور خارجه همچنین در دیدار امروز با گروسی با بیان اینکه جمهوری اسلامی به دنبال ادامه همکاری با آژانس در شرایط عادی و در چارچوب مقررات بین‌المللی است، ابراز امیدواری کرد با حل اختلافات موجود براساس اعتماد متقابل، همکاری‌های دو طرف در چارچوب مقررات پادمانی و بر مبنای حسن نیت ادامه یابد.
وزیر امور خارجه کشورمان ابراز امیدواری کرد با حل اختلافات موجود بر اساس اعتماد متقابل، همکاری‌های دو طرف در چارچوب مقررات پادمانی و بر مبنای حسن نیت ادامه یابد.
در این دیدار گروسی مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی تأکید کرد که آژانس وظایف خود را بر اساس اصول بیطرفی و حرفه‌ای‌گری و همچنین در چارچوب صرف ملاحظات فنی انجام می‌دهد.
وی افزود: همکاری‌های بین ایران و آژانس در گذشته به نفع دو طرف بوده و با غلبه بر برخی مشکلات، می‌توان این همکاری‌ها را ادامه داد.
مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی هم روز سه‌شنبه در توئیتی نوشت: دیداری با محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران داشتم تا گفت‌وگوهایی که در تهران در حال انجام گرفتن است، تداوم یابد. از تمایل وی برای افزایش همکاری‌ها با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی قدردانی می‌کنم.
وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران سه‌شنبه در توئیتی دیدارش با گروسی را بسیار سازنده خواند و افزود: ایران کاملاً شفاف عمل کرده است. بیش از ۹۲ درصد از بازرسی‌های آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در موارد مشابه جهانی در ایران انجام شده است. برخی درصددند با اعمال فشار از طریق بازگشایی پرونده‌های مختومه این شفافیت را از بین ببرند.
وی عنوان کرد: ما خواستار روابط نرمال و عادی با آژانس هستیم.
به گزارش فارس، حضور گروسی در تهران همزمان شد با نشست مجازی شورای امنیت که در این نشست رئیس شورای امنیت در پاسخ به پرسش نمایندگان روسیه و چین برای اعلام موضع درباره درخواست آمریکا برای پیشبرد مکانیسم بازگشت تحریم‌ها علیه ایران اعلام کرد این شورا در جایگاهی نیست که اقدامات بیشتری در این خصوص انجام دهد.
گروسی همچنین سری به موزه ملی ایران زد و ماکت منشور کورش را به یادگار و به عنوان هدیه دریافت کرد.
گروسی بعدازظهر چهارشنبه و دومین روز حضورش در جمهوری اسلامی ایران با حسن روحانیرئیس جمهور دیدار کرد. رئیس جمهور در این دیدار با بیان اینکه از دیدگاه ما آژانس بین المللی انرژی اتمی از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است، گفت: روابط ایران با آژانس در سطح بسیار خوبی است و پیام سفر مدیرکل آژانس به تهران برای جهانیان این است که ایران مثل گذشته آماده است در چارچوب پادمان با آژانس همکاری نزدیکی داشته باشد.
*بیانیه مشترک ایران و آژانس
در پایان این سفر نیز بر اساس توافق صورت گرفته بیانیه مشترک ایران و آژانس منتشر شد.
در این بیانیه آژانس بین المللی انرژی اتمی و جمهوری اسلامی ایران توافق کردند تا همکاری‌های خود را بیش از پیش تقویت کرده و اعتماد متقابل را به منظور تسهیل اجرای کامل موافقتنامه جامع پادمان و پروتکل الحاقی به آن، که از ١۶ ژانویه ٢٠١۶ به صورت موقت توسط ایران در حال اجرا است، ارتقاء بخشند.
- بعد از مشورت های فشرده دوجانبه، ایران و آژانس در خصوص حل و فصل توأم با حسن نیت موضوعات مشخص شده توسط آژانس در ارتباط با اجرای پادمان به توافق رسیدند. در این ارتباط، ایران به طور داوطلبانه به دو مکان مشخص شده توسط آژانس دسترسی داده و فعالیت های راستی آزمایی آژانس را برای حل و فصل این موضوعات تسهیل خواهد کرد.تاریخ های مربوط به دسترسی‌های آژانس و فعالیت های راستی آزمایی، مورد توافق قرار گرفته است.
فعالیت‌های راستی آزمایی آژانس مطابق با موافقتنامه جامع پادمان و پروتکل الحاقی و رویه استاندارد راستی آزمایی آژانس، همان گونه که برای همه کشورهای دارای موافقتنامه جامع پادمان و پروتکل الحاقی اجراء می‌شود، به صورت برابر و بدون تبعیض اجراء خواهد شد.
- در چارچوب قطعنامه GOV/2015/72 که در تاریخ ١۵ دسامبر ٢٠١۵ توسط شورای حکام به تصویب رسید، آژانس و ایران تایید می‌کنند که این موضوعات مرتبط با اجرای پادمان، منحصرا مربوط به مواد و فعالیت‌های هسته‌ای تحت پادمان براساس موافقتنامه جامع پادمان و پروتکل الحاقی می‌باشند.
- در این چارچوب حاضر، براساس تجزیه و تحلیل اطلاعات در اختیار آژانس، آژانس هیچ سؤال دیگری از ایران و هیچ درخواستی برای دسترسی به مکان‌هایی فراتر از آنچه که توسط ایران تحت موافقتنامه جامع پادمان و پروتکل الحاقی اظهار شده‌اند، ندارد.
- دو طرف تصدیق می‌کنند که استقلال، بی طرفی و حرفه‌ای گری آژانس همچنان لازمه اجرای فعالیت های راستی‌آزمایی هستند.
آژانس با حفاظت از تمامی اطلاعات محرمانه پادمانی مطابق با اساسنامه آژانس، مفاد مرتبط در موافقتنامه جامع پادمان و پروتکل الحاقی، و محرمانگی رژیم، استانداردها و رویه‌های تثبیت شده‌ی آژانس، نگرانی های امنیتی ایران را همچنان مدنظر قرار خواهد داد.
علی‌اکبر صالحی رئیس سازمان انرژی اتمی نیز در اظهاراتی با اشاره به بیانیه مشترک ایران و آژانس تصریح کرد: فراتر از تعهداتمان، قطعا خواسته‌ای را نمی‌پذیریم.
«میخائیل اولیانوف»، نماینده دائم روسیه در سازمان‌های بین‌المللی مستقر در وین در پیامی در توئیتر به بیانیه مشترک ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی واکنش نشان داد و در توئیتی نوشت: «پیشرفتی واقعی! سفر مدیر کل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به ایران، رافائل گرواسی به توافقی بسیار مهم در زمینه دو سایت مشخص‌شده توسط آژانس منجر شد. این گواه دیگری است که نشان می‌دهد گفت‌وگو سازنده‌تر از فشار است. تبریک به هر دو طرف.»
*آژانس، آمریکا را ناامید کرد
در همین خصوص نیز حمید بعیدی‌نژاد سفیر ایران در لندن در توئیتی نوشت: «پذیرش آژانس به اینکه درخواست دسترسی از تاسیسات ایران باید براساس تجزیه و تحلیل مستقل خود آژانس باشد و با اعطای دسترسی درخواستی، آژانس هیچ سؤال و درخواست دسترسی دیگری به مکان‌های فراتر از موارد اظهار شده نخواهد داشت، آمریکا را برای کشانیدن بحث پادمان ایران به شورای امنیت ناامید کرد.»
*بهشتی‌پور: توافق ایران و آژانس راه بهانه‌جویی‌های بی اساس را می‌بندد
در همین خصوص حسن بهشتی‌پور کارشناس مسائل هسته‌ای در گفت‌وگو با خبرنگار فارس درباره بیانیه مشترک ایران و آژانس و توافقات حاصله عنوان کرد: این توافق کمک می‌کند به اینکه بهانه از دست دشمنان ایران گرفته شود و همکاری نزدیک بین ایران و این سازمان صورت گرفته و شفاف سازی شود.
به باور وی با این توافق عملا راه برای بهانه جویی آمریکا، رژیم صهیونیستی و عربستان سعودی برای طرح ادعاهای بی اساس علیه ایران گرفته می‌شود.
این کارشناس مسائل هسته‌ای این توافق را موفقیتی برای جمهوری اسلامی ایران برشمرد که باعث تداوم همکاری دوجانبه با آژانس می‌شود و ایران ضمن حفظ استقلال و امنیت خودش، قادر خواهد بود مشکلات موجود را حل و فصل کند.
وی به توافق صورت گرفته درباره دسترسی به دو مکان مورد درخواست آژانس اشاره و عنوان کرد: در این بیانیه به صراحت عنوان شده که این درخواست‌ها باید برای آخرین بار باشد و دیگر تکرار نشود.
بهشتی‌پور بیان کرد: به نظرم این توافق گام خیلی مهمی است و نشان می‌دهد راه تعامل برای آینده بین ایران و آژانس باز است.
در همین خصوص نیز «هلگا اشمید» دبیرکل سرویس اقدام خارجی اتحادیه اروپا و معاون مسئول سیاست خارجی این اتحادیه در توئیتر نوشت: «خبری خوب از تهران در خصوص همکاری میان ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی. اتحادیه اروپا به نقش غیرجانبدارانه و منصفانه آژانس اعتماد دارد. همزمان، ما به تلاشمان برای حفظ برجام در جلسه هفته آینده کمیسیون مشترک ادامه می‌دهیم. من از طرف جوزپ بورل ریاست این جلسه را به عهده خواهم داشت.»
براساس این گزارش، رافائل گروسی در پایان این سفر و با بدرقه بهروز کمالوندی تهران را به مقصد وین ترک کرد.
