برگزاری مراسم مذهبی و به ویژه مراسم عزاداری سید و سالار شهیدان از همان ابتدا در بین شیعیان و به خصوص مردم ایران از جایگاه خاصی برخوردار بوده و هست. امسال با توجه به شیوع ویروس کرونا در جهان که ایران هم درگیر آن است برگزاری مراسم آیین و مذهبی ماه محرم شرایط خاص و ویژه‌ای را دارد چرا که از یک طرف تمام مسئولین و مردم در صدد و خواستار برگزاری مراسم هستند و از طرفی هم باید تدابیری اندیشه شود که از شیوع این ویروس جلوگیری شود.
بر همین اساس ستاد ملی مبارزه با ویروس کرونا پروتکل‌های بهداشتی برای برگزاری مراسم در ماه‌های محرم و صفر در نظر گرفته است که یکی از این شرایط حفظ فاصله اجتماعی و برگزاری مراسم‌ها در فضای باز است. سازمان تبلیغات که مسئولیت این امر را برعهده دارد در جلسه‌ای با حضور وزیر بهداشت به چگونگی برگزاری این مراسم پرداختند که در آن وعاظ و مداحان حضور داشتند تا بتوانند برنامه‌ریزی جامعی هم برای برگزاری مراسم داشته باشدند و هم اینکه از شیوع این ویروس جلوگیری کنند.
به گزارش ایسنا، جلسه هم‌اندیشی و هماهنگی مداحان و وعاظ کشور روز گذشته با حضور وزیر بهداشت، رئیس سازمان تبلیغات اسلامی تعدادی از خطبا و مداحان کشور در وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی برگزار شد.
در ابتدای جلسه سعید نمکی _ وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی _ بابیان اینکه همسویی و وفاق ملی تحت راهبری رهبر فرزانه انقلاب مهم‌ترین دستاورد این بحران است، اظهار داشت: ما برای این از شما عشاق الحسین استمداد طلبیدیم چراکه بگوییم کربلا را فراموش نکرده‌ایم و نخواهیم گذاشت عشاق الحسین بیمار شوند و در کنار هم به این متعهد هستیم. ما به دنیا باید بگوییم که شیعیان ایران چه زیبا پیام حسین (ع) را زنده کردند و در تاریخ ثبت کنیم که ما هم از عاشقان حضرت صیانت کردیم، هم الگوی خوبی به جهان ارائه دادیم و هم پیام حسین (ع) را زنده کردیم.
در ادامه حجت‌الاسلام علیرضا پناهیان با ارائه این پیشنهاد که مجموعه وزارت بهداشت از مجالس عزاداری دفاع کند و ما هم از رعایت دستورات بهداشتی حمایت می‌کنیم، گفت: نباید زمینه را برای دوگانگی‌ها ایجاد بکنیم و باید مانع آن بشویم. اینکه یکی از معاونین وزیر می‌گوید من نگران اربعین هستم، خیلی دل‌نشین است. هرچقدر شما دغدغه عزاداری‌ها را داشته باشید بسیار مؤثر واقع می‌شود. ما در سبک عزاداری‌ها و سینه‌زنی‌ها هم باید ورود کنیم تا فاصله‌های اجتماعی رعایت شود. ما می‌توانیم از حیاط مدرسه‌ها و محوطه دانشگاه‌ها به‌خوبی استفاده کنیم که در تهران از این نوع بسیار داریم. اگر در فضاهای باز و بیابان‌ها هم عزاداری کنیم اتفاقاً بیشتر شبیه حضرت زینب (س) و اهل‌بیت علیهم السلام است و چه‌بسا که جلوه‌های بیشتری هم برای عزاداری وجود دارد.
وی ادامه داد: سؤال ما این است که صحت این آمارهایی که از تلفات اعلام می‌شود چگونه است؟ گاهی عمداً بیشتر اعلام می‌شود و گاهی مصلحت عمومی ایجاب می‌کند. اگر آمارها با بی‌توجهی درمانی زیاد شده باشد، بی‌اعتمادی ایجاد می‌کند و مردم حرف‌های ما را هم نمی‌پذیرند. سؤال دیگر ما درباره اشخاصی است که طب سنتی را ترویج می‌کنند که آیا به آنان می‌شود اعتماد کرد؟ ما اگر بدانیم دستگاه سلامت کشور آن را تائید کرده است، بسیار مؤثر است و حرف‌ها یکی می‌شود.
در ادامه جلسه با حضور معاونین وزارت بهداشت برقرار شد، حجت‌الاسلام مهدی طائب بیان کرد: من اینطور فهمیدم که اگر کسی از ویروس ترسیده باشد آسیب‌پذیر می‌شود ولی دین مقاومت را بالا می‌برد. ما عضوی از اقدامات شما هستیم برای همین مشخص کنید پیش‌بینی‌تان از آینده این بیماری چگونه است و ما با جلسات و هیئات مذهبی چگونه کارکنیم و به چه نتیجه‌ای برسیم؟
نمکی در پاسخ به سؤالات مطرح‌شده تصریح کرد: ما برای شب‌های قدر، پس از جلسه ویدئو اجلاس رهبری رنگ نکردیم و اقدامات را انجام دادیم که نتیجه خوبی هم گرفته شد. درباره محرم هم تردید ندارم که دل امام زمان را شاد خواهیم کرد و میدانیم که گریه بر سیدالشهداء (ع) باعث طراوت و فرح مؤمن می‌شود. ما روزهای سختی را در پیش داریم چراکه این ویروس یکی از پیچیده‌ترین موجوداتی است که از آغاز خلقت بشر، به عرصه پا گذاشته است. قدرت سرایت کرونا چند برابر شده و الآن جوان‌ترها بیشتر گرفتار می‌شوند. الآن حتی یک نفر با ماسک هم می‌تواند به‌وسیله دستگاه‌های تهویه بافاصله ۷۰، ۸۰ متری گرفتار شود.
وزیر بهداشت ادامه داد: در عزاداری‌ها فقط باید پروتکل هار ا رعایت کرد و ماسک بزنیم. راه افتادن دسته دو بدی دارد که فکر ما را به خود مشغول کرده؛ اول اینکه با هیچ قوه قهریه‌ای نمی‌توانیم فاصله‌ها را حفظ کنیم و دوم اینکه اساساً نمی‌توانیم و قبیح میدانیم اگر جلوی عزاداری مردم را بگیریم چون این شورش دل عاشق است. ما پیشنهادمان این است که در یک فضای تعریف‌شده‌ای و بین خانه‌ها با هر وسعت و گستردگی پرچم مشکی بدهیم و از خانه‌ها روضه پخش کنیم اما راه افتادن دسته و پیوستن افراد را که توانایی کنترل آنها را نداریم چیزی است که ذهن ما را به خود مشغول کرده است.
حجت‌الاسلام مسعود عالی هم در ادامه جلسه تأکید کرد: خداوند ضامن دستگاه امام حسین (ع) است و این ویروس هم با دستگاه امام حسین مواجه می‌شود که خداوند به کنترل و نابودی آن کمک می‌کند. ما باید یک الگوی مشخص را برای فضای عزاداری، سینه‌زنی، زنجیرزنی که خود باعث فاصله می‌شود و پذیرائی‌ها ارائه دهیم و مانند اربعین سال گذشته که شعار حب الحسین یجمعنا سبب وحدت شد، یک شعار درست کنیم که هم علما و هم پزشکان از آن دفاع کنند.
حجت‌الاسلام مهدوی در ادامه با اشاره به اینکه ما تکلیف داریم در این راه شما را یاری کنیم همان‌طور که شما ما را یاری می‌کنید، اذعان داشت: ما برای خودمان متأسفانه بعضی از ابهامات در جامعه رفع نمی‌شود خود ما را هم متزلزل می‌کند. این جمع پتانسیل بالایی دارد و عرض می‌کنم به شما که توجیه قشر انقلابی و مذهبی را به این جمع بسپارید و خودتان ورود نکنید. این از احادیث ما آمده است که کسی که رعایت نمی‌کند و به دیگران آسیب می‌رساند، مسلمان نیست.
وزیر بهداشت در پاسخ به این مطالب خاطرنشان کرد: از رهبری شنیدم که فرمودند عزاداری را باشکوه برگزار کنید. تماس گرفتم که منظورشان از شکوه چیست؟ گفتند به معنای شلوغ کردن نیست. بروید طرحی نو دراندازید که هم آسیب به کسی نرسد و هم یاد کربلا و مصائبش بشود مثل‌اینکه کارناوال در معابر راه بیندازید. پیشنهاد می‌کنیم کارگروهی ا از این جمع را حجت‌الاسلام و المسلمین قمی راه‌اندازی کنند که نمایندگان سازمان تبلیغات و وزارت بهداشت هم حضورداشته باشند و پروتکلی را تدوین کنند که برای از چیز کوچکی به رهبری مراجعه نکنیم.
پس از آن حجت‌الاسلام علی سرلک گفت: متأسفانه در شرایطی قرار داریم که مرگ و بی آیندگی بر زندگی مردم سایه انداخته است برای همین باید به رویدادهای گسترده و ظرفیت عظیم مانند محرم عالمانه پرداخته شود. اینکه رئیس‌جمهور می‌گوید در هر شرایط حتی قرمز محرم را برگزار می‌کنیم، تقابل با دین را بیشتر می‌کند. ما باید یک فرم محتوایی را طراحی و پیاده کنیم که واقعاً بعد از محرم آمارها عوض شود و آن‌هایی را که مقابل امام حسین ایستاده‌اند و بریده‌اند را برگرداند. ما باید چشم‌اندازی را مدنظر قرار دهیم که چند سال بعد هم الگویی از خود به‌جای گذارد. بهتر است شعار هر خانه، یک هیئت مطرح شود و امسال خود مراجع و رهبری برای مردم روضه بخوانند.
در ادامه این جلسه که رئیس سازمان تبلیغات اسلامی و معاون فرهنگی این سازمان حضور داشتند، حجت‌الاسلام احسان بی‌آزار تهرانی با ارائه پیشنهادی بحث سکون و قرار عزاداران مطرح کرده و ادامه داد: مکان‌های مسقف و یا محیط‌هایی را به جریان هیئت‌های شاخص داده شود. نشاط و فرح شیعه در غدیر است که نباید آن را فراموش کنیم و باید از الآن فکری بکنیم چراکه غدیر فراموش شد که محرم و صفر به وجود آمد. چرا باید عرفه تعطیل شود وقتی دکترین عاشورا همین دعای عرفه است؟
سپس جمعی از مداحان اهل بیت (ع) به بیان نظرات خود پرداختند که در ابتدای آنها محسن عرب خالقی با انتقاد از صحبت‌هایی که در دولت و جاهای دیگر مطرح‌شده آنان را محرک احساسات جوانان دانسته و تصریح کرد: این اقدامات موجب درگیری‌هایی شود که این تازه اول آن است. عزاداری دهه اول محرم قطعاً با فرمایشات دستوری اجرا نمی‌شود. به نظر می‌آید که اگر مراجع تقلید به وسط بیایند جریان سازی اتفاق بیفتد. جریان‌هایی مثل جریان شیرازی سبب تقابل دو جبهه دینی می‌شود.
احمد واعظی دیگر مداح اهل بیت بود که در خلال صحبت خود اظهار کرد: هیئت و دستگاه امام حسین (ع) همیشه و در همه عرصه پیش‌قدم و جلودار بوده است و ضامن محرم امسال هم خود ایشان و حضرت زهرا (س) خواهد بود. ما در سراسر کشور سنت‌های مختلفی در عزاداری داریم و به نظر می‌رسد اگر به‌جز بعضی اصل‌های کلی، بقیه را به مردم واگذار کنیم.
محمدحسین پویانفر نیز تصریح کرد: بهتر است برای توضیح رعایت دستورالعمل‌های بهداشتی و تمهیدات دیگر برای برگزاری جلسات روضه، یک سری موشن گرافی درست شود.
در ادامه محمدرضا طاهری خاطرنشان کرد: یکی از زیبایی‌های کربلا تعادل بین عقل و عشق است و نگرانی خیلی از علما و مادحین از قشری است که فقط عشق را لحاظ می‌کنند. پیشنهاد می‌کنم برای برگزاری مراسم محرم و صفر؛ استفاده از فضای باز بین هیئات مذهبی به یک فرهنگ همگانی تبدیل شود.
حجت‌الاسلام مصطفی جلالی، معاون فرهنگی و امور تبلیغ سازمان تبلیغات اسلامی هم یادآور شد: تیم وزارت بهداشت در اجرای مسائل شرعی کم نگذاشته و نمی‌گذارد اما برخی افراد سعی دارند با جریان الگو سازی که باید پیش از محرم شروع شود، مقابله کنند.
حجت‌الاسلام والمسلمین کاظم صدیقی، امام جمعه موقت تهران به عنوان سخنران پایانی با تمجید از زحمات کادر وزارت بهداشت، اذعان داشت: دکتر نمکی هرجا که پای شرع وسط آمده کم نگذاشته است اما از طرفی باید به این موضوع هم توجه داشت که با احساسات، فطرت و غریضه نمی‌شود مقابله کرد.
وی افزود: فرهنگ عزاداری برای امام حسین هویت و فرهنگ غنی و ریشه دار ملت مارا شکل می‌دهد. همچنین مسئله غدیر را باید جدی گرفت و مراسم عید الله اکبر را هم باید با رعایت دقیق پروتکل‌های بهداشتی برگزار کرد لذا باید مراسم عزاداری فرهنگ جوانان را تعالی بخشند و بهداشت را هم به بهترین شکل رعایت کنند.
در پایان جلسه، سعید نمکی با جمع بندی نکات گفته شده، به نتیجه گیری در باب این جلسه پرداخته و گفت: در مرحله اول باید به احساسات مردم جواب دهیم و پس از آن بحث قرار و سکون، محوری‌ترین صحبت از حیث فنی است که اینجا مطرح شد.
وی خاطرنشان کرد: کنترل مراسم در مکان‌های محدود سخت است پس سکون و قرار را به عنوان اصل قرار دهیم. همچنین از طرف دولت تضمین می‌کنیم که فضاهای باز و بزرگ در اختیار هیئات مذهبی قرار گیرند و پیشنهاد می‌شود برای هماهنگی بیشتر همین جمع با دکتر زالی و ستاد شهر تهران هم جلساتی داشته باشند تا با ظرفیت‌ها آشنا شوند و اگر به هر دلیلی با موجی از تلفات مواجه شدیم، بدانیم چگونه بحران‌ها را مدیریت کنیم.
سعید نمکی گفت: باز هم پیشنهاد می‌شود برای عزاداری، به همه مردم پرچم مشکی و تربت بدهیم و نوحه و روضه را در کوچه و خیابان‌ها پخش کنیم. برای تشکیل کمیته و کارگروهی که همه چیز در آن باید مستند باشد، همه از جانب من وکیل هستند چون همه با هم همزبان هستیم و به آن وسیله ظرفیت‌ها سنجیده شود و با توجه به آنها خواسته‌ها مطرح شده تا اجرا شودند. تردید ندارم این محرم یکی از زیباترین و و پرجلوه‌ترین محرم‌ها خواهد بود. در پایان اگر به مدل خاصی از عزاداری در کمیته رسیدید، من از جانب دولت، پای آنچه سهم ماست تا آخر می‌ایستم.
