به گزارش الف، پدیده سوت زنی در آمریکا، قدمتی به اندازه تاریخ این کشور دارد. از این رو، از نخستین روزهای تشکیل ایالات متحده آمریکا، در این کشور رویه سوت زنی نیز بنیان گذاشته شده است. آمریکایی ها نخستین قانون در حمایت از افراد سوت زن(افشاگر) را در سال 1778 تصویب کردند. امری که موجب شده تا آلیسون استنجر نویسنده کتاب "سوت زنان: صداقت و درستی در آمریکا از واشنگتن تا ترامپ"، اینگونه اعلام کند که اساسا پدیده سوت زنی در دی ان ای آمریکایی ها است و آن ها در صف مقدم حمایت از سوت زنی در جهان هستند.
استنجر می گوید: برای نخستین بار در تاریخ آمریکا، سوت زنان بر علیه یک افسر نیروی دریایی آمریکا به نام اِسِک هاپکینز، به دلیل اقدام وی در شکنجه کردن زندانیان بریتانیایی اقدام به سوت زنی کردند. این رویداد در اواخر دهه 1770 اتفاق افتاد و موجب برکناری این افسر نیروی دریایی آمریکا شد. در تاریخ آمریکا ذکر شده که هاپکینز تلاش کرد تا بر علیه سوت زنانی که علیه او اقدام کرده بودند دست به اقدام تلافی جویانه بزند اما با دخالت کنگره آمریکا، در این مساله ناکام ماند.
از آن زمان تاکنون، سوت زنان در آمریکا و در موقعیت های مختلف، اقدام به افشاگری بر علیه رویه های غلط و اشتباه در نهادهای دولتی آمریکا میکرده اند. با این حال، دیوید کولاپینتو یک وکیل حقوق در آمریکا می گوید: "سوت زنی همواره یک اقدام مخاطره آمیز برای آن دسته از افرادی بوده که به آن مبادرت می ورزیده اند. درست به همین دلیل است که بسیاری از مردم اقدام به سوت زنی نمی کنند".
کولاپینتو که بنیانگذار مرکز ملی سوت زنی در آمریکا نیز است می گوید: "لایحه افزایش حمایت و حفاظت از سوت زنان، به کارمندان نهادهای مختلف این اجازه را می دهد تا تخلفاتی را که در نهادهای خود می بینند، به طور مستقیم به اعضای کنگره آمریکا گزارش دهند. با این حال، قوانین متفاوتی برای آن دسته از افرادی وجود دارد که در نهادهای مرتبط با امنیت ملی آمریکا کار می کنند. آن ها قبل از اینکه به کنگره آمریکا بروند، بایستی دغدغه افشاگرانه خود را با بازرس کل در نهاد خودشان در میان بگذارند".
با این حال، سوت زنی در دستگاه های امنیتی آمریکا، همواره یک چالش بوده است زیرا به اعضای جامعه اطلاعاتی آمریکا مکررا توصیه می شود تا به خارج از محدود سازمانی پناه نبرند و مسائل را بازگو نکنند. در این راستا، حتی به آن ها گفته می شود که اگر چنین کنند، امکان تعقیب قضایی آن ها نیز وجود دارد و دیگر، افرادی با سابقه پاک و درست نخواهند بود. این بدان معناست که اگر کسی اقدام به سوت زنی و گزارش تخلف به نهادی خارج از دستگاه امنیتی آمریکا کند، علاوه بر تعقیب قضایی امکان دارد دیگر نتواند شغلی در دستگاه امنیتی ملی آمریکا به دست آورد. با این همه، برای آن دسته از سوت زنانی که به دنبال حراست از چیزی بزرگتر و مهم تر هستند، اقدام افشاگرانه ارزش هر چیزی را دارد. آلیسون استنجر در این رابطه می گوید: "سوت زنان حتی در شرایطی که خود در خطر باشند، وقتی می بینند یک چیز بزرگتر و مهم تر در خطر است، اقدام به سوت زنی می کنند".
*هشت مورد تاریخی از پدیده سوت زنی در تاریخ ایالات متحده آمریکا
سال 1966: یکی از دستیاران و مشاوران کنگره آمریکا به نام "جیمز بوید" و منشی وی "مارجوری کارپنتر"، اسنادی را از دفتر سناتور "توماس داد" فاش کردند که نشان می داد سناتور داد، بیش از 200 هزار دلار را به صورت پنهان و اعلام نشده، از منابعی که توسط مردم جمع آوری شده و بایستی برای کارهای انتخاباتی هزینه می شدند را صرف امور شخصی خود کرده است. این مساله موجب شد تا سناتور داد به شدت مورد سرزنش افکار عمومی قرار بگیرد و کرسی خود را در انتخابات آتی سنا از دست بدهد.
سال 1972: "پیتر باکستون" یکی از کارمندان نظام بهداشت و سلامت آمریکا متوجه این نکته شد که سیستم بهداشت و سلامت آمریکا در حال مطالعه آثارِ بیماری سیفیلیس از طریق بررسی 399 مرد آفریقایی-آمریکایی است. این افراد نه در جریان این بودند که به این بیماری مبتلا هستند و نه اقدامی برای درمان آن ها انجام میشد. پس از اینکه باکستون با سوت زنی خود این مساله را به رسانه ها گزارش کرد و جلسات استماع در کنگره آمریکا در این رابطه برگزار شد، حدودا 10 میلیون دلار خسارت به قربانیان و خانواده های آن ها از سوی دولت آمریکا پرداخت شد.
سال 1995: "جفری ویگاند" معاون "شرکت تنباکوی براون و ویلیامسون" با "برنامه 60 دقیقه" در آمریکا مصاحبه کرد و تاکید کرد که این شرکت، در گفتن این نکته به مصرف کنندگان محصولات خود که تا چه اندازه تولیدات آن اعتیادآور و مخرب هستند، کوتاهی کرده است. این مساله با محکومیت گسترده این شرکت و قضایی شدن این اقدام آن ها همراه شد.
سال 1998: لیندا تریپ در دهه 1990 میلادی، یکی از کارمندان رده پایین کاخ سفید بود. وی همچنین از دوستان نزدیک مونیکا لووینسکی کارآموز 23 ساله بود که در آن دوره، در کاخ سفید حضور داشت. لووینسکی با رئیس جمهور وقت آمریکا یعنی بیل کلینتون رابطه جنسی داشت. وی تجربه خود در این زمینه را به صورت تلفنی با لیندا تریپ در میان گذاشته بود. تریپ ظاهرا به توصیه یک وکیل اقدام به ضبط کردن سخنان لووینسکی کرد و در موعد مقرر، اقدام به سوت زنی بر علیه رئیس جمهور آمریکا کرد. این سوت زنی، رئیس جمهور وقت آمریکا را بدنام کرد. کلینتون در نهایت از این بحران جان سالم به در برد اما از آن پس، افکار عمومی به وی به چشم فردی بی بند و بار در مسائل جنسی و همچنین دروغگو می نگریست.
سال 2003: یک مترجم به نام "کاترین گان" ایمیلی را افشا کرد که اقدامات غیرقانونی آمریکا و انگلیس در جریان حمله این دو کشور به عراق را فاش می کرد. در این سند، یک مقام آژانس امنیت ملی آمریکا از بریتانیا کمک می خواهد تا در جاسوسی از دیپلمات های سازمان ملل با آمریکا همکاری کنند. کاترین گان بلافاصله بازداشت شد و به اتهاماتی نیز در دادگاه محکوم شد. با این حال، وی افشاگری خود را علیه اقدامات غیرقانونی آمریکا و انگلیس در عراق انجام داد.
سال 2007، "جان کیریاکو"، فردی که عملیات های ضدتروریسم آمریکا در پاکستان را پس از حادثه 11 سپتامبر رهبری می کرد، عملیاتی را سازماندهی کرد که در جریان آن، "ابوزبیده" یکی از نیروهای برجسته القاعده دستگیر شد. ابوزبیده از هرگونه همکاری با بازجوهای آمریکایی خودداری می کرد. با این حال، کیریاکو در سال 2007 و در جریان گفتگو با شبکه ای بی سی نیوز آمریکا تاکید کرد که ابوزبیده با تاکتیک های بازجویی نظیر غرق مصنوعی مواجه شده و عملا توسط سازمان سیا شکنجه شده است. این نخستین بار بود که یک افسر سازمان سیا به صراحت اقدام سازمان خود را شکنجه می نامید. سخنان او موجب شد تا اقدام به شکنجه به مثابه یکی از سیاست های سازمان سیا در افکارعمومی مطرح شود و دیگر آمریکایی ها نتوانند به گونه ای موثر، آن را فقط تاکتیکی از جانب دولت های بدنام عنوان کنند.
سال 2009: 10 نفر از کارمندان شرکت دارویی فایزر(یک شرکت بزرگ دارویی آمریکایی-چندملیتی)، بر علیه اقدام غیرقانونی این شرکت در تبلیغ داروی ورم مفاصل به نام Bextra، سوت زنی کردند. 10 نفری که در این پرونده اقدام به سوت زنی کرده بودند، 102 میلیون دلار به دلیل سوت زنی خودشان پول دریافت کردند.
سال 2013: عصر دیجیتال، فصل نوینی را در تاریخ پدیده سوت زنی ایجاد کرده است. در شرایط کنونی و با فراهم شدن هزاران سند در شبکه های دیجیتالی، هکرها و سوت زنان، به طور همزمان میدان مناسبی را برای دستیابی به اسناد طبقهبندی شده یافته اند.
ادوارد اسنودن به عنوان یک متخصص ماهر فناوری اطلاعات، با سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا(سیا)، به عنوان پیمانکاری همکاری داشت. وی در جریان همکاری های خود با سیا، متوجه نظارت ها و جاسوسی گسترده سازمان سیا از اطلاعات شخصی مردم شد. وی در این راستا، حجم زیادی از مدارک مرتبط با این مساله را کپی کرد تا بتواند از آن ها جهت افشاگری های خود استفاده کند.
سوت زنی در حوزه امنیت ملی، مساله ای بسیار سخت و مشکل است زیرا دولت ها به دلایل خاص خود، از تمامی روش های ممکن برای تعقیب قضایی فرد سوت زن و تحت فشارقرار دادن او استفاده می کنند. اسنودن هنوز هم از دست دولت آمریکا به دلیل افشاگری گسترده ای که بر علیه اقدامات جاسوسی آن علیه مردم کرده بود، در فرار است. وی در سال های اخیر از کشورها مختلف نظیر روسیه درخواست پناهندگی کرده تا از اقدامات احتمالی دستگاه اطلاعاتی آمریکا بر علیه خودش در امان باشد.
*منابع:
* https://www.npr.org/2019/09/25/764010989/whistleblowing-is-really-in-our-dna-a-history-of-reporting-wrongdoing
https://blog.coxwelllaw.com/famous-whistleblower-cases-in-the-us/*
* https://whistleblower.org/timeline-us-whistleblowers/