همین احساس پاک، حالا دستمایه سودجویی برخی داروفروشان بازار سیاه شده است که داروی «رمدسیویر» را به عنوان داروی ضد کرونا با قیمت های گزاف به فروش می رسانند.

به گزارش الف، گزارش های متعدد و مشاهدات میدانی نشان می دهد که این روزها بازار سیاه از فروش داروهای ضد کرونا به سود سرشاری رسیده است. هر ویال از داروی «رمدسیویر» حدود 50 میلیون تومان در بازار آزاد به فروش می رسد. همچنین داروی رسیژن، یکی دیگر از داروهای ضد کرونا با قیمتی حدود 10 میلیون تومان در بازار سیاه، معامله می شود و داروی ضد التهاب «اکتمرا» که در درمان کرونا استفاده می شود نیز با قیمتی حدود 20 تا 50 میلیون به فروش می رسد. این داروی آخری معمولا به شکل قاچاق از ترکیه وارد می شود. 

این آمار و ارقام از فروش نجومی داروهای ضدکرونا در بازار سیاه، تخیلی نیست و خود مسئولان وزارت بهداشت هم از این بازار سیاه و حتی رقم پول های رد و بدل شده، آگاهی دارند. به طور مثال، عباس علیمرادیان، معاون غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی اراک هشدار داده است: «در روزهای اخیر شاهد سودجویی دارویی بودیم. مثلا در خصوص داروی رمدسیویر که هنوز چندان وارد بازار دارویی نشده است و به سختی تامین می شود، برخی افراد سودجو آمپول دگزامتازون را برچسب آمریکایی زدند و به عنوان داروی ضدکرونای "رمدسیویر" با قیمت ۶۰ میلیون تومان فروختند.»

میانگین قیمت داروی رمدسیویر در بازار سیاه، رقمی حدود 50 تا 60 میلیون تومان است. البته اگر فروشنده ای احساس کند که مشتری اش حاضر است به هر قیمتی این دارو را بخرد، ممکن است قیمت ها را چند برابر هم افزایش دهد.

اگرچه وزارت بهداشت اعلام کرده است که با شبکه توزیع این داروهای قاچاق برخورد قانونی می شود، اما همچنان شاهد گزارش های مردمی از فروش این دارو در بازار سیاه هستیم.

داروی «رمدسیویر» دقیقا چه کار می‌کند؟

داروی رمدسیویر ، یک داروی ضد ویروسی جدید است که شرکت دارویی آمریکایی به نام «گیلیاد» جهت درمان بیماری ویروسی ابولا و عفونت‌های ویروس «ماربورگ» تولید کرده است. بعدها مشخص شد که این دارو از خاصیت ضد ویروسی علیه برخی ویروس‌ها مثل کووید 19 هم برخوردار است.

طبق اظهارنظرهای علمی متخصصان، این دارو در درمان برخی از بیماران حاد مبتلا به کرونا که در بخش مراقبت های ویژه هستند و با دستگاه تنفس مصنوعی زنده مانده اند، موثر است.

مکانیسم عمل این دارو بسیار پیچیده است، اما به زبان ساده، فرآیند تولید و تکثیر ویروس کویید 19 با مصرف این دارو کمتر می شود. یعنی ویروس با سرعت کمتری در بدن بیمار، انتشار پیدا می کند تا رفته رفته رفته میزان تکثیر ویروس به صفر برسد. البته این دارو روی همه بیماران جواب نمی دهد.

بسیاری از متخصصان تاکید دارند که این دارو نمی تواند به عنوان درمان قطعی کرونا عمل کند و روی برخی بیماران نیز اصلا اثرگذار نیست. داروی رمدسیویر اگرچه در درمان برخی بیماران مبتلا به کرونا موثر است، اما قبلا این دارو برای بیماری های دیگری تولید شده و به همین دلیل است که نمی توان آن را داروی ویژه کرونا و درمان قطعی این بیماری دانست. اثربخشی متفاوت این دارو روی بیماران مختلف هم این مساله را تایید می کند.

دکتر مینو محرز، عضو کمیته کشوری بیماری‌های عفونی هم تاکید می کند: «پزشکان معمولا براساس میزان اعضای درگیر با بیماری، دارو تجویز می‌کنند. این داروها نیز باید با کنترل تجویز شوند. بنابراین این داروها در درمان‌های سرپایی توصیه نمی‌شوند. داروی رمدسیویر نیز مورد تائید قطعی نیست و تا این لحظه هیچ دارویی مشخصا برای درمان کووید 19 وجود ندارد.»

آژانس دارویی اروپا (European Medicines Agency) این دارو را برای افراد بالای ۱۲ سال توصیه می‌کند که دچار بیماری ریوی هستند و به دستگاه تنفس نیاز دارند.
مدسیویر به بیمار تزریق می‌شود و آنزیمی را مهار می‌کند که ویروس برای تکثیر خود لازم دارد. این دارو قبلا به امید درمان ابولا به کار گرفته شد اما تاثیر زیادی نداشت. پزشکان این دارو را برای درمان کرونا نیز به عنوان راه نجات قطعی نمی‌دانند، بلکه دارویی به شمار می‌آورند که احتمال بهبود و زنده ماندن بیماران مبتلا به کووید ۱۹ را افزایش می‌دهد.

دکتر روزبه پورضیایی با بیان این که مطالعات مختلف در ایران و سایر کشورها در خصوص تاثیرات این دارو بر کنترل ویروس کووید-۱۹ در بیماران صورت گرفته است، اظهارداشت: بر اساس تحقیقات انجام شده، مصرف داروی رمدسیویر میزان مرگ و میر بیماران را به ویژه در موارد حاد، کاهش می دهد. همچنین تعدادی از این دارو از سوی سازمان بهداشت جهانی به ایران ارسال شده و مطالعاتی در کشور ما در بیمارستان های سینا و مسیح دانشوری روی این دارو در حال انجام است.

رئیس کمیته ملی ستاد مقابله با کرونا  بر خلاف برخی متخصصان که این دارو را در مراحل حاد بیماری موثر میدانند میگوید :رمدسیویر در مرحله اول اولیه کرونا موثر است.

مصطفی قانعی  که در استودیو گفت و گوی ویژه خبری شبکه دو سیما سخن می‌گفت افزود: نتایج آزمایشات هفته اخیر داروی رمدسیویر، بر روی بیماران با علائم شدید کرونا نشان داد که تفاوتی با دارو نما ندارد، ولی در مرحله اولیه بیماری کرونا موثر بوده است، اما با این حال در کمیته تحقیقاتی کرونا، این دارو به عنوان درمان قطعی معرفی نمی‌شود.

تولید ایرانی داروی «رمدسیویر» در دستور کار 

آنطور که وزارت بهداشت اعلام کرده است، تولید بومی داروی «رمدسیویر» در دستور کار قرار گرفته است. چند روز قبل، سعید نمکی، وزیر بهداشت اعلام کرد: «تاکنون داروی موثر و قابل اعتمادی برای درمان ویروس کرونا در دنیا وجود ندارد، اما داروی رمدسیویر در اروپا و آمریکا برای مبتلایان به این ویروس تجویز می شود. این دارو به اندازه کافی در کشور موجود است و تولید ملی آن نیز آغاز می شود. البته داروی رمدسیویر توسط برخی شیادان در شبکه قاچاق و نوع جعلی آن عرضه می شد که با اقدام هوشمندانه، این دارو را به اندازه کافی در شبکه بهداشت و درمان توزیع کردیم.»

محمدرضا شانه ساز، رئیس سازمان غذا و دارو هم بازار سیاه این داروی ضد کرونا را انکار نکرده و هشدار داده است: «در حال حاضر داروی رمدسیویر با برچسب تقلبی به قیمت های نجومی در بازار آزاد به فروش می‌رسد. این اقدام که توسط برخی افراد سودجو صورت گرفته است، توسط مراجع قضایی و انتظامی پیگیری و متخلفان تحت پیگرد قانونی قرار خواهند گرفت.» 

این مقام مسئول یادآور شده است: «در حال حاضر داروی رمدسیویر که توسط برخی از مراجع دارویی برای درمان برخی بیماران مبتلا به کرونا مورد توجه قرار گرفته است، با پیگیری سازمان غذا و دارو وارد کشور شده و برای انجام کارآزمایی بالینی همچون سایر داروهای قبلی در اختیار معاونت تحقیقات وزارت بهداشت قرار گرفته است. بنابراین هیچ نمونه مورد تائیدی از این دارو در بازار وجود ندارد و تمام نمونه های موجود آن در بازار غیر رسمی، غیرمجاز و تقلبی محسوب می شود.»

 او هم از آغاز فرآیند تولید بومی این دارو در کشورمان سخن گفته و عنوان کرده است: «شرکت های تولید داخل، فناوری تولید این دارو را در اختیار دارند. به محض تائید آن توسط کمیته علمی مبارزه با کرونا وارد مدار تولید خواهد شد و هیچ نگرانی از لحاظ تامین این دارو وجود نخواهد داشت. البته داروی رمدسیویر هنوز در پروتکل درمانی بیماری کرونا وجود ندارد و از پزشکان می خواهیم از تجویز این دارو و سرگردانی خانواده بیماران جدا خودداری کنند.»

این مقام مسئول از مردم هم خواسته است که در صورت دیدن موارد مشکوک از فروش داروهای دیگری با قیمت های گزاف به نام داروی درمان کرونا، بلافاصله با معاونت غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی محل سکونت خودشان تماس بگیرند و اطلاع رسانی کنند.

آیا قاچاق داروهای ضد کرونا متوقف می‌شود؟

گفته می شود قاچاق اسلحه، مواد مخدر و دارو، سه ضلع از پرسودترین تجارت های غیرقانونی به حساب می آیند که در همه جای جهان، بیشترین سود را نصیب افراد خلافکار می کند. 

در کشور ما قاچاق دارو و لوازم آرایشی و بهداشتی، جای پای محکمی دارد. به گفته عبدالعظیم بهفر، مدیرکل نظارت بر فرآورده‌های آرایشی و بهداشتی سازمان غذا و دارو «سالانه حدود ۱.۶ میلیارد دلار لوازم آرایشی و بهداشتی قاچاق و تقلبی از مبادی غیررسمی وارد کشور می شود.» 

پیشتر نیز سازمان تعزیرات حکومتی، گردش مالی قاچاق دارو در ایران را حدود یک و نیم میلیارد دلار برآورده کرده بود. 

این آمار و ارقام  نشان می دهد که مافیای بازار دارو، بسیار قوی تر از آن است که با یک تشر وزارت بهداشت بخواهد بی خیال سود بالای فروش داروهای درمان کرونا شود.

اگرچه وزارت بهداشت اعلام کرده است که با کمک مراجع قضایی و انتظامی، جلوی شبکه توزیع داروهای ضدکرونایی در بازار سیاه را می گیرد، اما واقعیت این است که این شبکه توزیع از قدرت و نفوذ بالایی برخوردار است. بر اساس گزارش اخیر کمیسیون اقتصادی مجلس، گردش مالی قاچاق در ایران، سالانه رقمی حدود 21 تا 25 میلیارد دلار برآورد می شود. البته دولت می گوید گردش مالی قاچاق را به حدود 12 میلیارد دلار رسانده است. در این بین، چه آمارهای دولت را مبنا قرار دهیم و چه با آمارهای مجلس جلو برویم، واقعیت این است که قاچاق دارو، تجهیزات پزشکی و لوازم آرایشی و بهداشتی، سهم بسیار بالایی از این واردات غیرقانونی را دارد.

اگر تعارف را کنار بگذاریم، این حجم بالا از واردات غیرقانونی دارو، بدون وصل شدن به شبکه توزیع رسمی و بدون زد و بندهای درون سازمانی، امکان پذیر نیست. فساد سازمانی، عامل اصلی قاچاق گسترده در کشور است. اگر می خواهیم شبکه توزیع داروهای قاچاق مثل شبکه فروش غیرقانونی داروهای ضدکرونایی متلاشی شود، در وهله اول باید با فساد سازمان های مرتبط در حوزه واردات به شکل قاطعی برخورد شود.