تسنیم نوشت: مؤسسه شهید زین‌الدین از سال 1363 با هدف بازسازی و اورهال انواع تجهیزات زرهی و راه‌سازی کار خود را ذیل معاونت آماد و پشتیبانی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی آغاز کرد.

رفته رفته این مؤسسه توانست با تأمین نیروی انسانی متخصص و همچنین تجهیزات مناسب و استفاده از دانش و فناوری روز دنیا کار ارتقا و مدرنیزه کردن این تجهیزات را آغاز کند و وارد حوزه ساخت برخی قطعات و بومی‌سازی آنها شود.

سال گذشته و با دستور سردار حسین سلامی فرمانده کل سپاه این مؤسسه به سازمان تحقیقات و جهاد خودکفایی نیروی زمینی سپاه واگذار شد تا با بهره‌گیری از توان تحقیقاتی و صنعتی آن بتوان گام‌های بلندتری در حوزه تأمین تجهیزات رزم زمینی سپاه برداشت.
حالا مؤسسه شهید زین‌الدین به مرحله‌ای رسیده است که می‌تواند کم‌کم خود را آماده طراحی و تولید تجهیزات زرهی کند تا در این حوزه پاسخگوی تمام نیازهای نیروی زمینی سپاه باشد.

در گفتگو با سرهنگ محمدعلی طالبی مدیرعامل مؤسسه شهید زین‌الدین نیروی زمینی سپاه، به ظرفیت‌های موجود در این مؤسسه و اقداماتی که تاکنون صورت گرفته است پرداختیم که متن کامل آن را در ادامه می‌خوانید.

* * * * *

سرهنگ طالبی در ابتدا درخصوص فعالیت‌های این مؤسسه اظهار داشت: مؤسسه شهید زین‌الدین در سال 1363 تحت عنوان مرکز بازسازی شهید زین‌الدین ذیل معاونت آماد نیروی زمینی سپاه با هدف ایجاد یک مرکز تعمیرات زرهی در بخشی از قطب صنعتی اصفهان تأسیس شد.

وی افزود: امروز که در خدمت شما هستیم، این مرکز به نام «مؤسسه تحقیقات و خودکفایی شهید زین‌الدین» تغییر نام پیدا کرده و زیرمجموعه سازمان تحقیقات و جهاد خودکفایی نیروی زمینی سپاه قرار گرفته است.

سرهنگ طالبی با بیان اینکه سه وظیفه اصلی برای مؤسسه شهید زین‌الدین تعریف شده است، عنوان کرد:  اصلی‌ترین محور و یا مأموریت مؤسسه، بحث تعمیرات زرهی است، آن هم تعمیراتی در رده اورهال و تعمیرات اساسی که روی تمام خودروهای زرهی که در سازمان رزم سپاه وجود دارد اجرا می‌شود. بخشی از این تعمیرات زرهی با ارتقای خودروهای زرهی ارتباط پیدا می‌کند که در این مؤسسه در حال اجرا است.

مدیرعامل مؤسسه شهید زین‌الدین تصریح کرد: بخش دیگری از خدماتی که مؤسسه در حوزه زرهی انجام می‌دهد ایجاد یک مرکز آموزش در حوزه تعمیرات است تا خدمات مرتبط با آموزش تعمیرات زرهی را به یگان‌های سپاه ارائه دهد و بخش دیگر مأموریت ما نیز تعمیر و بازسازی خودروهای مهندسی و راه‌سازی است و همان فرآیندی که روی خودروهای زرهی انجام می‌شود در خودروهای مهندسی هم صورت می‌گیرد.

وی اضافه کرد: حوزه بعدی، بحث تولید مولدهای انرژی است به این شرح که در مؤسسه شهید زین‌الدین این قابلیت را داریم تا دیزل ژنراتورهای 20 KVA تا 1 مگاوات را تولید و نیاز سپاه در این حوزه را برطرف کنیم.

سرهنگ طالبی درباره روند بازسازی ادوات زرهی در این مؤسسه عنوان کرد: وقتی کلمه بازسازی را به‌کار می‌بریم، منظور ما با نوع تعمیرات متفاوت است. ما در بازسازی به این شرح عمل می‌کنیم که تمام سیستم‌های مکانیکی، الکترونیکی و جنگ‌افزار ادوات زرهی را باز یا دمونتاژ می‌کنیم و بعد از آن، این مجموعه‌ها کُدگذاری  و شست‌وشوی اولیه می‌شود و به محل تعمیرات تخصصی خود می‌رود.

مدیرعامل مؤسسه شهید زین‌الدین ادامه داد: بعد از مرحله دمونتاژ و شست‌وشو، تعمیرات بدنه و برجک انجام می‌شود و بعد از آن سندبلاست و رنگ‌آمیزی می‌شود و خودرو به خط مونتاژ منتقل می‌شود. همه مجموعه‌هایی که ابتدای خط، دمونتاژ کرده بودیم بعد از تعمیرات برای مونتاژ به خط مونتاژ برمی‌گردند و طبق یک فرآیند خاص بخش به بخش و بلوک به بلوک مونتاژ می‌شود. ناگفته نماند که کنار این خط، مجموعه کنترل کیفیت را کنار سیستم مونتاژ داریم که مسئولیت نظارت بر صحت عملکرد مونتاژکاران را به‌عهده دارد.

سرهنگ طالبی گفت: به‌فضل الهی همه دانش تعمیرات زرهی و بازسازی زرهی و ماشین‌آلات راه‌سازی در مؤسسه شهید زین‌الدین بومی‌سازی می‌شود و همه اسنادی که در خط اورهال و مونتاژ استفاده می‌شود داخلی و توسط متخصصان خود مؤسسه تهیه شده است. کارخانه و ساختمان آن نیز توسط تیم‌های دانش و پژوهش خود مؤسسه طراحی و ساخته شده و کاملاً بومی است.

وی درباره دستاوردهای مؤسسه شهید زین‌الدین گفت: از دستاوردهای بسیار خوبی که می‌توان به آن اشاره کرد، سیستم کنترل آتش تانک T-72M است. مؤسسه سال گذشته توانست سیستم کنترل آتش بِروزی را برای تانک T-72M طرحی کند که پس از گذراندن تست‌های نهایی می‌تواند در خط تولید نهایی قرار گیرد و روی خودروهای زرهی نصب شود.

سرهنگ طالبی ادامه داد: از دستاوردهای دیگر، در رابطه با نفربر آبی‌خاکی BTR-50 است که مؤسسه شهید زین‌الدین یک برجک جدید برای آن طراحی کرده است. (عکس زیر)

مدیرعامل مؤسسه شهید زین‌الدین اظهار داشت: این برجک سه ویژگی اصلی دارد که یکی از اینها سیستم کنترل آتش آن است که روی این سیستم نصب شده است. سیستم کنترل آتش این نفربر دارای یک سیستم دید شبانه حراتی و روزانه است که می‌تواند برای اهداف هوایی و زمینی مورد استفاده قرار بگیرد.

وی گفت: این سیستم همچنین دارای مسافت‌یاب لیزری است و محاسبات بالستیک گلوله را نیز انجام می‌دهد و قابلیت قفل روی اهداف متحرک را دارد.

سرهنگ طالبی تصریح کرد: این برجک یک توپ 30م‌م دارد که کاملاً ایرانی است و یک تیربار 7.62 هم‌محور با توپ اصلی دارد، همچنین مخزن مهمات در بالای برجک تعبیه شده که علاوه بر کاهش آسیب‌پذیری خدمه، دسترسی تعمیرکار به جنگ‌افزار و همچنین بارگذاری مهمات را آسان‌تر کرده است.

وی عنوان کرد: یکی از ویژگی‌های این برجک، بدون خدمه بودن آن است و توپچی داخل نفربر قرار می‌گیرد که آسیب‌پذیری خدمه را کاهش می‌دهد. این برجک قابلیت نصب روی انواع نفربرها و خودروهای زرهی را دارد و می‌تواند روی نفربرهای BMP-1, BMP-2, BTR-60 و BTR-50 هم نصب شود. موضوع دیگر قابلیت شناوری این نفربر است که با طراحی که روی بدنه انجام شده این قابلیت برای شناور ماندن روی آب تا فورس3 افزایش یافته است.

سرهنگ طالبی درخصوص تأثیر تحریم‌ها در روند تعمیر و آماده‌سازی و بِروز نگه‌داشتن سطح آمادگی نیروها اظهار داشت: موضوع خرید تجهیزات زرهی به‌واسطه تحریم‌ها خیلی سخت است اما به‌واسطه ارزش ریالی این خودروها، بازسازی و بهینه‌سازی آنها توجیه اقتصادی دارد و اگر ما این کار را نکنیم از ارتش‌های کشورهای همسایه عقب می‌مانیم.

وی ادامه داد: یکی از الزامات حرکت در این مسیر، استفاده از ظرفیت‌های کشور در حوزه‌های دانشی و فنی است و برای همین ما در مؤسسه با بسیاری از مراکز دانش‌بنیان و دانشگاه‌های کشور در ارتباط هستیم و با 17 شرکت قرارداد داریم و می‌دانیم که بدون کمک آنها نمی‌توان کاری کرد.

وی در زمینه ساخت تجهیزاتی نظیر خودروهای زرهی خاطرنشان کرد: ساخت خودروهای زرهی جزو مأموریت‌های نیروی زمینی سپاه نیست و جزو وظایف وزارت دفاع است و آنها هم در این زمینه کارهای خوبی انجام داده‌اند که به‌موقع اطلاع‌رسانی می‌شود.

طالبی در عین حال تأکید کرد: ما قطعاً می‌توانیم از پس ساخت یک خودروی زرهی برآییم و ظرفیتی که در مؤسسه از حیث نیروی انسانی و تجهیزات مورد نیاز وجود دارد این کار را برای ما ممکن می‌سازد، اما در حوزه ساخت قطعات مجبوریم به‌سمت ساخت برخی قطعات پرمصرف برویم. ما چیزی حدود 5000 نوع قطعه را بومی‌سازی کرده‌ایم و این وابستگی ما به خارج را کاهش داده است.

مدیرعامل مؤسسه شهید زین‌الدین راجع به بخش دیگری از فعالیت‌های این مؤسسه گفت: با توجه به توسعه صنعت زرهی در مؤسسه ما این مطلب را در ماشین‌آلات مهندسی هم توسعه دادیم و امروز افتخار داریم که بگوییم یک بولدوزر D-155 را کاملاً کنترل از راه دور اتوماتیک کرده‌ایم. این کمک می‌کند که بتوانیم از این خودرو در زمین‌های عملیاتی استفاده کنیم.

طالبی اضافه کرد: بسیاری از قطعات مورد نیاز خودروهای راه‌سازی را نیز خودمان تولید می‌کنیم و در این راستا از ظرفیت شرکت‌های راه‌سازی هم استفاده کردیم.

وی ابراز کرد: به‌واسطه زیرساخت خیلی خوبی که در مؤسسه شهید زین‌الدین وجود دارد بخشی از ظرفیت را به‌سمت موضوعات صنعتی بردیم که ممکن است در کشور به زمین مانده باشد. جرثقیل حمل شناور، تجهیز بسیار خاصی است که فناوری تولید آن در اختیار چند کشور معدود اروپایی است. با توجه به نیاز کشور و بنا به سفارش به این سمت رفتیم و موفق شدیم با همکاری شرکت‌های دانش‌بنیان یک جرثقیل حمل شناور با ظرفیت 300 تن را از ابتدا طراحی و تولید کنیم.

سرهنگ طالبی در پایان گفت: ظرفیت بسیاری خوبی در مؤسسه شهید زین‌الدین وجود دارد که فرماندهان هرکاری را ابلاغ کنند از طراحی تا تولید از پس آن برمی‌آییم و می‌توانیم یک خودروی راه‌سازی را از صفر تا صد تولید کنیم و شروع به ساخت یک تعداد محدود در یک خط تولید کرده‌ایم.