باشگاه خبرنگاران جوان نوشت: روز دوشنبه بود که سردار سرتیپ پاسدار جعفرآبادی معاون فضایی نیروی هوا فضای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در گفت‌وگویی اعلام کرد که نفتکش های ایرانی که به کمک مردم ونزوئلا رفته بودند، توسط ماهوار نور از فضا و بیرون از جَو رصد و اسکورت شدند.

اما داستان چه بود؟ آخرین روز‌های سال گذشته بود که خبری در رسانه‌ها منتشر شد مبنی بر اینکه قرار است جمهوری اسلامی ایران در قبال دریافت مبلغی مشخص، پنج فروند نفتکش خود با نام های فورچون، فارست، فاکسان، پتونیا و کلاول را به ونزوئلا اعزام کند. این نفتکش‌ها حامل نفت تولیدی ایران بودند که قرار بود در قالب کمک‌های انسان دوستانه و در راستای تقویت روابط ایران و ونزوئلا نفت و بنزین را به ونزوئلا حمل کنند.

دو نفتکش ایرانی در سواحل برزیل

در این میان، اما آمریکا که خود را همواره به عنوان برترین قدرت جهان می‌داند و پیش‌تر نیز هر دو کشور ونزوئلا و ایران را در چارچوب‌های مختلف تحریم کرده بود، بیکار ننشست و دست به طراحی توطئه ای جدید زد. با وجود این تحریم ها، ایران عزم خود را جزم کرد تا بار دیگر اقتدار خود در عرصه بین المللی را به همگان نشان دهد، پس مقامات عالی‌رتبه ایران تصمیم گرفتند تا با اعزام نفتکش حامل بنزین مورد نیاز کشور ونزوئلا، این کشور که در چند سال اخیر تحت شدیدترین تحریم‌ها قرار گرفته را یاری کنند.  

قرار اینگونه شد که نفتکش‌های حامل نفت ایران پس از بارگیری محموله خود از بنادر داخلی، حرکتشان را به سوی این کشور همسایه در جنوب ایالات متحده در دریای کارائیب آغاز کنند. 

نخستین واکنش‌های بین المللی به اعزام نفتکش‌های ایران 

آخرین روز‌های اسفندماه سال گذشته که این پنج نفتکش ایرانی یک به یک حرکت خود را به سمت ونزوئلا آغاز کردند، آمریکا با داعیه رهبری جهان نخستین واکنش خود را به این موضوع نشان داد، اما کمی دیرتر از آنچه همه فکرش را می‌کردند.

۲۷ روز از اردیبهشت ماه 99 گذشته و نیروی دریایی آمریکا با انتشار توئیتی رسمی اعلام کرد که ۴ ناوچه جنگی خود به نام‌های یو اس اس دیترویت، یو اس اس لِسِن، یو اس اس پِرِبِل، یو اس اس فاراگُت را در یک آرایش جنگی برای تامین امنیت دریایی به محدوده فرماندهی جنوبی Southcom  اعزام کرده است.

چند روز پس از این خبر یعنی در روز ۱۰ خردادماه، الیوت آبرامز نماینده ویژه واشنگتن در امور ونزوئلا در گفت‌وگو با رویترز به بنادر، شرکت‌های حمل‌و‌نقل و بیمه گذاران خارجی هشدار داد در صورت ارائه خدمات به نفتکش‌های ایرانی حامل مواد نفتی به ونزوئلا با تحریم رو به‌رو خواهند شد.

اما کار از کار گذشته بود و نفتکش‌های ایرانی هر روز به ونزوئلا نزدیک‌تر می‌شدند تا محموله‌های خود را به بنادر این کشور برسانند. اما خبری از آمریکا و ناوچه هایش نبود.

نخستین نفتکش ایران با نام فورچون روز چهارم خردادماه وارد آب‌های ونزوئلا شد. یک روز بعد یعنی در پنجم خردادماه تصاویری منتشر شد  از اسکورت نفتکش‌های ایرانی توسط نیروی دریایی ارتش ونزوئلا، چرا که وزیر دفاع این کشور پیش‌تر اعلام کرده بود که نیروی دریایی این کشور نفتکش‌های ایرانی را به محض ورود به آب‌های این کشور اسکورت خواهد کرد. البته سایر نفتکش‌های ایرانی نیز یکی پس از دیگری در راه ونزوئلا هستند تا محموله خود را تخلیه کنند. ۱۲ خردادماه رویترز اعلام کرد که نفتکش ایرانی فورچون دو روز قبل ونزوئلا را به مقصد ایران ترک کرد. اما نفتکش فارست قرار است تا در ماه ژوئن به سمت این کشور حرکت کند.

حرکت بدون اسکورت نظامی ناوگان ایران از خلیج فارس تا اقیانوس اطلس

نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران که اسکورت و حفاظت از کشتی‌های تجاری یکی از تخصص‌های آن است، همواره درآب های بین المللی حضوری مقتدرانه دارد. اما این بار ایران کشتی‌های خود را اسکورت نکرد و این کشتی‌ها ظاهرا تنهایی راهی مقصد خود شدند.

البته  برخی کارشناسان اعتقاد داشتند که ایران با وجود تهدیدات گوناگون چگونه این کشتی‌ها را بدون اسکورت به سوی ونزوئلا راهی کرده است.

امیر سرتیپ محمدحسن نامی معاون سابق وزیر دفاع و رئیس اسبق سازمان جغرافیایی نیرو‌های مسلح در گفت‌وگو با باشگاه خبرنگاران جوان در خصوص اهمیت حضور حرکت نفتکش‌های حامل نفت ایران به سمت ونزوئلا گفت : ورود نفتکش‌های ایرانی به قاره آمریکا توجه همگان را در دنیا جلب کرد. البته این خوشحالی در طرفداران محور مقاومت و انقلاب اسلامی نمود بیشتری داشت. رسانه‌های مطرح جهان هم در سطح گسترده‌ای به این موضوع و اقتدار ایران پرداختند.

او ادامه داد: این قدرت نمایی و ابراز اقتدار و شجاعت بی نظیر جمهوری اسلامی ایران در چند ماه گذشته دو وجهه داشته است. نخست هدف قرار دادن پایگاه عین الاسد بود که موجب شد تا آمریکا، نیرو‌های خود را از مرز‌های پیرامونی ایران و خلیج فارس در این پایگاه جمع کرد. این پاسخ به قدری مهم بود که هیچ کشوری جرات پاسخ به آمریکا را نداشت؛ چرا که طی ۷۰ سال گذشته هر گاه آمریکایی‌ها یک کشور را تهدید می‌کردند، به محض اینکه با یک ناو خود به سوی یکی از کشور‌های مخالف سیاست هایشان حرکت می‌کرد، آن کشور سقوط می‌کرد.

رئیس اسبق سازمان جغرافیایی نیرو‌های مسلح رفتن نفتکش‌های ایرانی به سوی ونزوئلا را تنها یک ماموریت ساده انتقال سوخت ندانست و اظهار کرد: اگرچه اعزام محموله سوخت برای ونزوئلا استراتژیک و راهبردی بود، اما اینکه ایران توانست تحریم‌های آمریکا را دور بزند بسیار با اهمیت و راهبردی بود.

او ادامه داد که اقتدار امروز جمهوری اسلامی ایران در جهان دو عقبه دارد، نخست؛ تبیین استراتژی دست بلند دریایی ایران از سوی رهبر انقلاب به عنوان فرمانده کل قوا که برگرفته از استراتژی بحری است. دوم؛ رهبر انقلاب چند ماه قبل در دیدار با فرماندهان سپاه خواهان توسعه جغرافیای مقاومت شدند و بر حفظ جغرافیایی وسیع مقاومت تاکید کردند. مسئولان باید به این نگاه فرامرزی دقت ویژه‌ای داشته باشیم و نباید فقط به جغرافیای اطراف خود محدود شویم.  این سخنان یعنی که ما باید این قبیل کارها در راستای تقویت استراتژی های بین المللی خود انجام دهیم تا بتوانیم از فرصت های روابط اقتصادی به خوبی بهره ببریم.

وقتی امنیت دریا از فضا کنترل می‌شود

مهم‌ترین نکته‌ای که درباره رصد و حفاظت از نفتکش‌های ایرانی دو روز قبل توسط یکی از فرماندهان ارشد نیروهای مسلح یعنی سردار علی جعفرآبادی فرمانده فضایی نیروی هوافضای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی مطرح شد این بود که در حالی که همه فکر می‌کردند که نفتکش‌ها هیچ اسکورتی نداشتند و ما بر روی آن‌ها رصد نداشتیم. اما ماهواره نور سپاه پاسداران که ماه گذشته  توسط پرتابگر قاصد به فضا پرتاب شد مانند یک چشم بینا در تمام طول مسیر این نفتکش‌ها را رصد می‌کرد. این رصد در پهنه اقیانوس اطلس که طبیعتا دسترسی سخت‌تر می‌شود در دستور کار ماهواره نور بود که انجام شد.

 پیش از این  ژنرال «جی ریموند»، رئیس عملیات فضایی آمریکا در توییتی ماهواره ایرانی نور را یک «وب‌کم لرزان در فضا» خواند که «بعید» است بتواند اطلاعات قابل‌استفاده‌ای را مخابره کند. 

ماهواره نور گامی مهم در راستای خودکفایی دفاعی

اواخر سال ۹۸ و در ایام دهه فجر بود که سپاه پاسداران انقلاب اسلامی از موتور بومی فضایی با نازل متحرک خود با نام سلمان رونمایی کرد. پیش تر البته تصاویری از سردار شهید حسن طهرانی مقدم فرمانده سابق هوافضای سپاه در کنار این موتور منتشر شده بود. اما در این ایام موتور سلمان به طور رسمی رونمایی و معرفی شد.

به گفته کارشناسان نظامی طراحی و ساخت بومی این موتور فضایی یعنی گام مهم نیروی هوافضای سپاه برای استفاده از توان عملیاتی خود برای هدایت بهتر و کارامدتر پیشران‌های فضایی در خارج از جو.

این پیشران به واسطه نازل (خروجی) متحرک با بهره وری بالاتری امکان تغییر و اصلاح مسیر را در خارج از جو دارد. همچنین فناوری بدنه‌های مواد مرکب غیر فلزی و بسیار سبک ساخت سپاه که همزمان با پیشران سلمان رونمایی شد نیز ممکن است در ماهواره‌بر قاصد مورد استفاده قرار گرفته باشد. این فناوری به کاهش وزن قابل توجه ماهواره‌بر و در نتیجه افزایش وزن محموله قابل حمل توسط آن کمک می‌کند.

روز چهارشنبه سوم اردیبهشت‌ماه سال ۹۹ بود که ماهواره نور توسط موشک ماهواره بر قاصد سپاه پاسداران و از یک محل پرتاب در کویر مرکزی ایران پرتاب شد.

مداری که ماهواره نور در آن قرار گرفته است، ۴۲۵ کیلومتر اعلام شده که احتمالاً مدار دایره‌ای شکل است، یعنی در تمام مدت حرکت، ماهواره ارتفاع ثابتی نسبت به زمین خواهد داشت.

پیش از این ماهواره‌های امید، رصد، نوید و فجر در مدار بیضی شکل ۲۵۰ در ۳۷۵ کیلومتر قرار گرفته بودند. در این نوع مدار، ماهواره روی یک مسیر بیضی شکل به دور زمین گردش می‌کند، در نتیجه طی حرکت خود در کم‌ترین فاصله ۲۵۰ کیلومتر و بیشترین فاصله ۳۷۵ کیلومتری از زمین در حال جابجایی است.

همین عبور از ارتفاعات کم‌تر سبب کاهش عمر مداری ماهواره می‌شود به طوری که تمام چهار ماهواره فوق طول عمر ۳ ماه یا کم‌تر داشتند.