موفقیت در مذاکرات استراتژیک پیش روی عراق و آمریکا٬ برای تیم بغداد کار آسانی نبوده و حتی شاید در سایه برنامههای از پیشتعیین شده آمریکا برای این گفتگوها٬ دور از انتظار باشد.
موضوع حضور نظامیان آمریکا در عراق و اشغالگری واشنگتن از سال ۲۰۰۳ در این کشور از ابتدا برای گروههای خیرخواه و حامی منافع عراق یک موضوع چالش برانگیز بوده و آنها همواره در کنار ملت این کشور بر خروج کامل آمریکاییها از عراق تاکید داشتند.
ایالات متحده پس از امضای توافقنامه بحثبرانگیز امنیتی با دولت نوری مالکی خروج از عراق در سال ۲۰۱۱ بار دیگر پس از حمله گروه تروریستی داعش به خاک عراق٬ با بهانه مبارزه با تروریستها وارد این کشور شد.
اما همه جهان شاهد بودند که تنها دلیل حضور آمریکا در عراق طی این سالها تامین منافع خود و نیز امنیت رژیم صهیونیستی و تضعیف مقاومت در این کشور بوده و باوجود اینکه هیچ اقدام موثری برای سرکوب داعش در عراق انجام نداد٬ اکنون پس از گذشت سالها از نابودی این گروه تروریستی در عراق حاضر به ترک این کشور نیست.
پارلمان عراق چند روز بعد از وقوع جنایت ترور سردار سپهبد «حاج قاسم سلیمانی» و «ابومهدی المهندس» توسط تروریستهای آمریکایی٬ در ۵ ژانویه ۲۰۲۰ مصوبه اخراج نظامیان خارجی و از جمله آمریکاییها را با حضور ۱۷۰ نماینده تصویب کرد.
پس از آن دولت آمریکا ادعاهایی در خصوص بیرون کشیدن نیروهای خود از خاک عراق و یا حداقل کاهش تعداد آنها مطرح کرد؛ اما بعد با افزایش تجهیزات نظامی خود در این کشور و ورود سامانه پاتریوت به پایگاه عین الاسد نشان داد که پروژههای گستردهتری برای حضور نظامی در عراق دارد.
علاوه بر این مداخلات سیاسی واشنگتن در روند تشکیل دولت جدید این کشور نیز ادامه داشته و تلاش زیادی برای به قدرت رساندن مهرههای خود در عراق کرد و یکی از موانع تشکیل سریع کابینه بغداد نیز همین دخالتهای آمریکا بود.
در بحبوحه بحران سیاسی و اقتصادی عراق٬ آمریکا طبق سیاستهای مورد نظر خود پیشنهاد انجام مذاکرات استراتژیک با این کشور را مطرح کرد که قرار است فردا ۱۰ ژوئن ۲۰۲۰ از طریق ویدئوکنفرانس برگزار شود.
اما چندین ملاحظه و شاید هشدار بارز برای عراق در جریان این مذاکرات وجود دارد که مسئولان مربوطه این کشور باید به آن توجه داشته باشند:
-اول اینکه مذاکرات مذکور به خواست واشنگتن قرار است انجام شود و قطعا سازو کار آن نیز آمریکایی خواهد بود؛ به عبارت دیگر برگه مذاکرات فردا یک مقاله از پیشتهیه شده به دست ایالات متحده است و طبیعتا منافع یک جانبه ای را در آن دنبال میکند.
- اعضای تیم مذاکرهکننده آمریکایی در این مذاکرات شخصیتهای بارزی همچون دیوید شنکر و دیوید هیل هستند که آشنایی کامل با امور خاورمیانه و عراق داشته و به خوبی از منافع ایالات متحده در این منطقه آگاهاند؛ درحالی که اعضای تیم مذاکرهکننده عراقی اولا فاقد چنین تجربههایی بوده و دوم با نگاهی به سوابق و کارنامه سیاسی آنها متوجه مواضع هماهنگشان با آمریکا میشویم. بنابراین احتمال خطا از جانب بغداد در روند این مذاکرات بالاست.
-واشنگتن از ابتدا اعلام کرده بود که این مذاکرات استراتژیک در ابعاد مختلف اقتصادی و آموزشی و فرهنگی و... بوده و تنها منحصر به بحث امنیتی نیست و حتی به صورت شفاف اشارهای به موضوع خروج نیروهای خود از عراق نکرده بود. بنابراین در جریان مذاکرات نیز تلاش میکند تا با فرافکنی و البته با استفاده از تجربه تیم مذاکره کننده خود٬ بحث خروج نظامیانش از عراق را که اولویت ملت این کشور است به حاشیه براند.
- با توجه به موقعیت استراتژیک بغداد٬ هدف اصلی آمریکا در عراق همانطور که در اقدامات معمول آن دیدهایم٬ نابودی مقاومت این کشور بوده که جنایت ترور ابو مهدی المهندس در کنار سردار سلیمانی بارزترین دلیل بر این امر است؛ زیرا آن را یکی از ارکان اصلی محور مقاومت میداند.
-واشنگتن علاوه بر اینکه همواره چشم به منابع طبیعی و نفت عراق دوخته اکنون به خوبی از حجم بحران اقتصادی این کشور آگاه است. بنابراین تلاش میکند تا از آب گلآلوده شده شرایط عراق ماهی گرفته و با یک تیر دو نشان بزند. به این صورت که با تعیین شروط مورد نظر خود در ازای کمک و همکاری اقتصادی با عراق سعی میکند تا بغداد را مجبور به قطع روابط اقتصادی با تهران کرده و از سوی دیگر به تدریج همکاریهای امنیتی میان دو طرف را نیز تحت شعاع قرار دهد که نتیجه آن از هم گسیختگی مقاومت عراق باشد.
- آمریکا همواره مهرههایی در داخل عراق و میان برخی احزاب سیاسی آن داشته و پیش از آغاز مذاکرات نیز تلاش میکند از طریق آنها راه تحقق اهداف و پیروزی در این مذاکرات را برای خود هموار کند.
کاملا درست است که مسئولان عراقی در کنار ملت این کشور به ویژه پس از اعلام مصوبه پارلمان مبنی بر خروج بیگانگان از عراق مصر بر اخراج آمریکاییها از کشورشان بوده و رهبران سیاسی نیز همواره تاکید می کنند این موضوع در اولویت مذاکراتشان با آمریکاست؛ اما با توجه به مواردی که گفته شد و نیز سماجت واشنگتن برای ابقا در عراق٬ پیروز شدن در پرونده اخراج ایالات متحده از عراق روی میز مذاکرات پیش رو برای تیم بغداد اصلا کار آسانی نخواهد بود.