فطر و اعیاد مذهبی؛ آیا مسابقه شادمانی عمومی کافی است؟

علی اباذری،   3990304011 ۳۴ نظر، ۰ در صف انتشار و ۱۰ تکراری یا غیرقابل انتشار
فطر و اعیاد مذهبی؛ آیا مسابقه شادمانی عمومی کافی است؟

" چرا اعیاد مذهبی در ایران بر خلاف دیگر کشورهای مسلمان یا حتی کشورهای غیر مسلمان آنچنان که باید جشن گرفته نمی شود؟ همه می دانیم که در کشورهای غربی بزرگترین عید سال نو میلادی است که با تولد یک پیامبر الهی همراه است. در کشورهای اسلامی نیز تولد یا بعثت پیامبر اسلام و مناسبت هایی چون رمضان و فطر بسیار بیشتر از ایران با "شادمانی عمومی" همراه است."

این موضوع در طول تاریخ با انتقاد برخی بزرگان دینی ما نیز روبرو بوده و برخی حکم به ضرورت یک تغییر فرهنگی عمیق در این زمینه داده اند، امری که چنانکه همه می دانیم چندان که باید اتفاق نیفتاده‌ است.

از نظر صاحبان این دیدگاه تلاش های فرهنگی صورت گرفته در شبه مدرنیته پهلوی ها در این امر تاثیر مستقیم دارد. تلاش هایی که در مثلث هویتی و سه تکه ما یعنی "ایرانی بودن، مسلمان بودن و مدرن بودن" تاکید بیشتری روی تکه های اول و سوم داشت و طی چند دهه صورت بندی فرهنگی را در شادمانی های عمومی ما تغییر داد. پس از انقلاب این هویت کژدیسه که ناشی از بی اعتنایی به مولفه دینی در هویت فرهنگی ما ایرانیان بود تا حد زیادی اصلاح شد اما از نظر برخی از باورمندان این کافی نیست و مولفه های فرهنگی دینی باید عنصر کاملا غالب در این زمینه، یعنی جشن و سرور عمومی باشد .

با این حال هدف این نوشته پرداختن به دلایل کمرنگ بودن مناسبت های دینی در شادمانی های جمعی- البته در قیاس با دیگران- نیست و به جای این پرسش که مستعد دامن زدن به تعارض در هویت فرهنگی سه تکه ما ایرانیان است ( ایرانی بودن، مسلمان بودن و مدرن بودن) پیشنهاد می کند که دراین باره به دوگانه "رسم دینی" و " محتوای دینی" بیشتر توجه شود.

همه ما می دانیم که مناسبت های تقویمی دینی در غرب و بزرگترین نمودش میلاد حضرت عیسی مسیح (ع) تقریبا به تمامی خالی از محتوای دینی شده است. رسم یادشده مانند همه رسم های دیگر اجتماعی از ریشه های خود بریده شده و عموم کنشگران اجتماعی به این رسم ها صرفا از روی عادت و تکرار و بهانه ای برای شادمانی بعضا بی حد و حصر توجه دارند.

بنابراین رسم های دینی مانند همه رسم های دیگر اجتماعی در معرض تبدیل شدن به نوعی خاطره جمعی در یک سبک زندگی خاص و رویه هایی عادتی هستند. در این نگاه محتوای دین به اعمال و کردارهایی نظیر به هم زدن آش نذری یا پختن شله زرد در فلان روز خاص یا خوردن زولبیا و بامیه و رشته خشکار در رمضان یا خریدن کاج و پختن بوقلمون در شب سال نو مسیحی فروکاسته می شود و چیزی از " معنا" و " هدف" آن باقی نمی ماند. این امر تا بدانجا پیش رفته که در برخی متون مربوط به مطالعات اجتماعی دین امروزه از " خداناباوران مسلمان" هم یاد می شود! در این معنا شما می توانید باور به خدا نداشته باشید اما همچنان مسلمان بمانید چون به مجموعه ای از کردارهای فرهنگی رایج در میان مسلمانان ولو با تفنن و سرگرمی، پابند هستید!

به اصل مطلب باز گردیم. اندکی زرق و برق کمتر در پاسداشت اعیاد مذهبی در مقایسه با نمونه های دیگر کشورهای مسلمان یا غیر مسلمان به تنهایی برای سنجش دینی نبودن جامعه یا بی باوری مردمانش کفایت نمی کند و هر گونه افزایش کمی در این گونه مراسم که با هدف نوعی مسابقه با دیگران انجام گیرد به همان اندازه از محتوای دین خالی است.

در نگاه محتوایی، دین، یک ایدئولوژی یا فرهنگ جهت دار است نه صرفا مجموعه باورها و رسم هایی انتزاعی و بریده از واقعیت که هیچ اثری در تغییر اجتماعی مثبت ندارد. جهت این فرهنگ، بر خلاف فرهنگ و رسوم بی جهت و نسنجیده، اصلاح شرایط اجتماعی و بهبود آن است نه صرفا تکیه بر رسم ها و باورها و دانش هایی که می توانند در خدمت هر هدفی قرار بگیرند.

چنین جهت گیری اجتماعی در همه اعمال و رسم های دینی اسلامی از جمله عید فطر وجود دارد و این امر بخش مهمی از محتوای آن هاست. چنانکه در این روز زکات فطره یا فطریه واجب شده تا از نعمت دارایی برخورداران جامعه، فرودستان نیز بهره مند شوند.

دیدگاه کاربران

ناشناس۱۴۵۷۸۱۴۰۲:۰۳:۰۴ ۱۳۹۹/۳/۴
شادي كردن دل خوش مي خواهد برادر !! شما حتي نگاهي بكن به عيد نوروز ، در خيلي جا ها سال نو جشن مي گيرند ، يك عالمه نو ر افشاني ، نور افشاني همه رنگ ، شادي ، هيجان ، اما عيد نوروز ما دريغ از يك نور افشاني !! ... خدا رحمت كنه مرحومه والده ، هميشه مي گفت : آدمي كه دلش خوش باشه ،حتي از سوراخ ديوار هم مي خنده !!! .. دل خوش بايد باشه برادر ، وگرنه فرق نميكنه كه جشن ملي باشد يا جشن ديني و مذهبي !!
ناشناس۱۴۵۷۸۶۰۰۷:۵۲:۱۹ ۱۳۹۹/۳/۴
شبیری زنجانی و صافی گلپایگانی و گرگانی و آملی و مکارم هلال ماه شوال را رویت ننموده اند
ناشناس۱۴۵۸۱۵۹۱۴:۳۲:۲۳ ۱۳۹۹/۳/۴
واقعا اینقدر اختلاف دررویت هلال ماه بین مراجع برای چی هست؟
ناشناس۱۴۵۸۲۴۶۱۶:۲۶:۲۶ ۱۳۹۹/۳/۴
و آیت الله سیستانی
ناشناس۱۴۵۷۸۶۱۰۷:۵۳:۰۹ ۱۳۹۹/۳/۴
حالا امروز عید فطر است یا فردا ؟!!!
ناشناس۱۴۵۸۱۰۹۱۳:۴۲:۱۵ ۱۳۹۹/۳/۴
پس فردا
ناشناس۱۴۵۷۸۶۲۰۷:۵۴:۳۶ ۱۳۹۹/۳/۴
من و آبجیم امروز عید فطرمونه مامان و بابام و اون یکی آبجیم و داداش بزرگترمون فردا عیدشونه
ناشناس۱۴۵۸۱۵۱۱۴:۲۷:۳۷ ۱۳۹۹/۳/۴
بچه جون ! به حرف بزرگترت گوش کن !
ناشناس۱۴۵۷۸۶۴۰۷:۵۸:۴۸ ۱۳۹۹/۳/۴
بعضی مراجع ۲ شنبه را عید فطر اعلام کرده اند . با توجه به قانون تعطیل بودن روز بعد از عید فطر ، پس نتیجه میگیریم روز ۳ شنبه هم باید تعطیل اعلام شود!
ناشناس۱۴۵۸۱۲۶۱۳:۵۳:۴۵ ۱۳۹۹/۳/۴
دیر بازی است که مملکت کلا تعطیل است
ناشناس۱۴۵۷۸۶۷۰۸:۰۱:۱۸ ۱۳۹۹/۳/۴
چرا بسیاری از مراجع کشورمان فردا را روز عید اعلام کرده اند ؟!
ناشناس۱۴۵۷۸۶۹۰۸:۰۶:۲۳ ۱۳۹۹/۳/۴
دیشب آخرین سحری رو هم خوردیم .
ناشناس۱۴۵۷۸۷۱۰۸:۰۸:۳۶ ۱۳۹۹/۳/۴
ستاد استهلال فکر کنم باید دقیق تر دنبال ماه بگرده و پیداش کنه .
ناشناس۱۴۵۷۸۸۳۰۸:۳۰:۱۷ ۱۳۹۹/۳/۴
چگونه است که در یک کشور ؛ هلال ماه هم رویت میشود و هم رویت نمیشود ؟
ناشناس۱۴۵۷۸۸۶۰۸:۳۴:۳۵ ۱۳۹۹/۳/۴
آقایان مکارم سبحانی سیستانی شبیری صانعی خراسانی آملی صافی فردا را عید فطر اعلام کرده اند .
ناشناس۱۴۵۸۱۱۶۱۳:۴۵:۴۲ ۱۳۹۹/۳/۴
الان حق با کیه ؟
ناشناس۱۴۵۸۲۳۴۱۶:۱۲:۵۲ ۱۳۹۹/۳/۴
به هر حال كه همه روزمان عيد باشد ، هم امروز ، هم فردا و هم امروز و فرداهاي ديگر !!!
ناشناس۱۴۵۷۸۹۱۰۸:۳۸:۵۶ ۱۳۹۹/۳/۴
طبیعی است که انسان اول انسان است و بعد صاحب عقیده. ما ایرانی هستیم و اعیاد ایرانی برای ما مهم است. نباید دین را در تقابل با همه زندگی مردم قرار دهید در اینصورت دین گریزی از این هم که هست بیشتر خواهد شد.
ناشناس۱۴۵۷۸۹۳۰۸:۳۹:۵۲ ۱۳۹۹/۳/۴
یه عده امروز شادن یه عده فردا شادن یه عده هم که کلا شاد بودن برای همین ، شادی به صورت همزمان نیست در کشورمون و این از عجایب روزگار است !!!
ناشناس۱۴۵۸۱۲۲۱۳:۴۹:۱۰ ۱۳۹۹/۳/۴
امروز عید است
ناشناس۱۴۵۷۸۹۶۰۸:۴۰:۳۶ ۱۳۹۹/۳/۴
شادی در کشور ما دچار چند دستگی شده است
ناشناس۱۴۵۸۱۱۸۱۳:۴۷:۰۱ ۱۳۹۹/۳/۴
نخیر فردا عیده
ناشناس۱۴۵۷۸۹۸۰۸:۴۱:۵۶ ۱۳۹۹/۳/۴
میخوای اقای اباذری امروز هم به عزا داری بگذره همچین دیندارتر بنظر برسیم
ناشناس۱۴۵۷۸۹۹۰۸:۴۳:۳۰ ۱۳۹۹/۳/۴
چون اعیاد مذهبی در کشور ما اکثرا با ۲ دستگی همراه میشود .
ناشناس۱۴۵۷۹۰۵۰۸:۵۳:۳۱ ۱۳۹۹/۳/۴
عالم وآدم می دانند که ساعات کاری بیشتر الزاما به معنای کار بیشتر نیست...ولی کیه کع بفهمه...
ناشناس۱۴۵۷۹۳۲۰۹:۳۳:۱۳ ۱۳۹۹/۳/۴
نوروز عید ملی است.
ناشناس۱۴۵۷۹۵۶۱۰:۱۱:۲۴ ۱۳۹۹/۳/۴
شما حتی برای میزان و شکل و شمایل شادی مردم هم می خواین الگو تعیین کنید اینکه مردم به دلیل ملی شاد باشند یا مذهبی یا شخصی را هم می خواین تعیین و تعریف کنید ! شادی باید از قلب انسان سرچشمه بگیره تا واقعی باشه
ناشناس۱۴۵۷۹۶۸۱۰:۳۵:۳۹ ۱۳۹۹/۳/۴
برای اینکه گردانندگان اینگونه مراسم در ایران مداحان هستند که کارشون بیشتر با غم و اندوه گره خورده و حتی مولودی خوانی هاشون هم بیشتر رنگ غم داره تا شادی.
ناشناس۱۴۵۸۱۶۱۱۴:۳۴:۴۸ ۱۳۹۹/۳/۴
... ایا مراجع امروز روزه هستند؟ نظر مراجع حتما رویت هلال باچشمان عیرمسلح هست اگر اینطورباشد هوای بارانی وگردوغباری وابری اگر ماه رویت نشود عید نمیشود؟ متاسفانه
ناشناس۱۴۵۸۲۲۳۱۶:۰۱:۰۴ ۱۳۹۹/۳/۴
نگاه شما اشتباه است و منجر به نقض غرض میشود. شما معتقدید که این اعیاد یا باید کامل جشن گرفته شود یا اصلا جشن گرفته نشود. نتیجه آن همین میشود که الان میبینیم. بهتر است همه با این جشن ها همراهی کنند هر کس به اندازه خود. همین نگاه غلط در مساله حجاب منجر به شرایط امروز شده که بی حجابی این همه گسترده شده است. چون مسوولان ما تا مدتها فقط چادری ها را با حجاب میدانستند و بی چادر ها را بی حجاب میدانستند. کم کم روسری ها عقب رفت. به جای جذب باز گفتیم که شما که دو خال مویت معلوم است بی حجابی. به نیمه پر لیوان نگاه نکردیم. اون دو خال تبدیل شد به کل مو و بعد به لباس باز بدل شد. نگاه حداکثری شما بدرد سیاست گزاری ملی نمیخورد و طبقه معمولی مذهبی جامعه را به سمت غیر مذهبی شدن و خدا ناباوری هل میدهد.
ناشناس۱۴۵۸۲۳۰۱۶:۱۰:۰۸ ۱۳۹۹/۳/۴
شما تجربه غرب و مسیحیت جلوی رویتان است. تجربه یکی دو دهه اخیر ایران هم جلوی رویتان هست. هنوز هم میخواهید راهی را بروید که شکست آن واضح است. مردم را به دین جذب کنید! شما دائم دنبال طرد مذهبی های معمولی هستید. بله! چه خوب بود که هر مسلمانی کامل بود و نماز و روزه اش کامل و سر وقت بود. ولی کسانی که نصفه نیمه هم روزه میگیرند و یا نمازشان کامل نیست و نماز جمعه نمیروند هم مسلمانند. شما اینها را طرد و ناامید میکنید و به سوی فرهنگ غرب سوق میدهید.
ناشناس۱۴۵۸۲۳۸۱۶:۱۹:۱۰ ۱۳۹۹/۳/۴
کل حرف نویسنده این هست: دین همین هست که ما میفهمیم و اجرا می کنیم. بقیه یا همین کار را انجام دهند یا بروند پی کارشان!
ناشناس۱۴۵۸۲۹۷۱۷:۴۸:۵۲ ۱۳۹۹/۳/۴
خداناباوران مسلمان! انگ جدیدی است خداناباوران ماده گرایان وکمونیستهاهیچ ترسی ندارندتاکتمان عقیده کنندپس چراتظاهربه مسلمانی کنندشایدمنظوراین است که آنهامسلمانی شان موردتاییدنگارنده نیست
ناشناس۱۴۵۸۳۵۸۱۹:۵۹:۰۴ ۱۳۹۹/۳/۴
آقای اباذری شادی کردن مذهبیون شده جمع کردن یه عده دور هم و خواندن مداحی با صدایی خش دار! ...
yektanetتریبونخرید ارز دیجیتال از والکس

پربحث‌های هفته

  1. نظرات برگزیده مخاطبان الف: باید نگران دوقطبی حجاب در جامعه باشیم/ امربه معروف و نهی از منکر شرایط و مراتب دارد/ در ایران با یک جامعه یکدست و یکرنگ مواجه نیستیم

  2. فایل صوتی لو رفته از «عبدالله مهتدی» درباره آرزوی تجزیه ایران

  3. سکوت عقل و فریاد هشتگ ها!

  4. تنها راه پیش پای اقتصاد ایران

  5. بیانیه حوزه علمیه امام خمینی (ره) درباره حواشی انتقال مالکیت یک باغ به آیت‌الله صدیقی

  6. فقر، بزرگی ما را می‌بلعد!

  7. پیشنهاد عجیب افزایش ۲۲درصدی دستمزد کارگران برای ۱۴۰۳ از سوی وزیر کار

  8. پاسخ روابط عمومی مجلس به علم‌الهدی درباره لایحه حجاب/ آیا نیکزاد با قالیباف رقابت می‌کند؟/ روایت کیهان از فایل صوتی جدید ظریف

  9. درخواست صدیقی از دادستانی درباره زمین‌خواری در ازگل/ واکنش دولت به شایعه برکناری مخبر

  10. دیر اما قابل‌توجه ...

  11. هدف قراردادن کشتی اسرائیلی و ناوشکن آمریکایی توسط ارتش یمن

  12. به زودی در این زمین مسکن ملی احداث می شود !

  13. تمجید «عبدالحمید» از حکومت طالبان!

  14. دستگیری عاملان انتشار فیلم درمانگاه قم | نخستین اعترافات متهمان

  15. انتقاد روزنامه دولت از زیباکلام/ پیش‌بینی علی مطهری از فراکسیون‌های مجلس آینده

  16. آزمونی بزرگ برای دولت رئیسی

  17. قبور لاکچری

  18. المیرای ۷ ساله کجاست؟!

  19. تورم نقطه به نقطه نسبت به اول سال ۲۲ درصد کم شد/ رشد اقتصادی به ۴.۵ درصد رسید

  20. پشت پرده ادعای جدید گروه «هفت» علیه ایران چیست؟

  21. حکایت چرخی که هزاران بار اختراع می شود!..

  22. آخرین وضعیت مذاکره نمایندگان کارگری و کارفرمایی

  23. افشاگری، تایید و واکنش‌ها

  24. یمنی ها فراتر از تصور !

  25. واکنش صدیقی به موضوع زمین‌خواری در حوزه‌علمیه ازگل: امضا‌یم جعل شده؛ دادستان ورود کند

آخرین عناوین