عملیات ماشه علیه قطعنامه ۲۲۳۱ فعال می‌شود؟

گروه جهان الف،   3990227079

پیگیری‌های آمریکا در خصوص تمدید تحریم‌ تسلیحاتی ایران همچنان ادامه دارد. امکان دخالت آمریکا در برجام با توجه به خروج این کشور از این معاهده هنوز هم محل اختلاف است. در این بین اما امکان فعال کردن عملیات ماشه توسط یکی از کشورهای همراه آمریکا محتمل به نظر می‌رسد.

عملیات ماشه علیه قطعنامه ۲۲۳۱ فعال می‌شود؟

فرهیختگان نوشت: از امروز یعنی روزهای میانه ماه می تا ۱۸ اکتبر آینده یعنی زمان انقضای محدودیت‌های تسلیحاتی ایران در قطعنامه ۲۲۳۱ سازمان ملل، یعنی همان روزی که تحریم‌های شورای امنیت پایان می‌یابد؛ کمتر از پنج‌ماه فرصت باقی‌مانده و آمریکا در تکاپو برای جلوگیری از تعلیق دائمی تحریم‌های تسلیحاتی ایران است.

در این بین در پیش بودن انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا اهمیت این ماجرا را دوچندان هم کرده است چراکه دونالد ترامپ گمان می‌کند چنین اقدامی می‌تواند ازجمله برگ‌های برنده وی در انتخابات باشد، مخصوصا اینکه طی دو سال گذشته خروج از برجام، کارزار اقتصادی فشار حداکثری و حتی اقدام به ترور نتوانسته ترامپ را به خواسته‌های اصلی خود یعنی مذاکره مجدد و توافق جدیدی با ایران هدایت کند.

در این شرایط آمریکایی‌ها تمام تلاش خود را معطوف به‌یافتن ابزاری برای جلوگیری از اتفاق اکتبر کرده‌اند و هرچه در توان دارند به میدان آورده تا تحریم‌های تسلیحاتی ایران تعلیق نشود. شاید بپرسید آمریکا که می‌تواند به‌تنهایی تحریم‌های اقتصادی سنگینی را به‌صورت یکجانبه علیه ایران اعمال کند بدون آنکه ابزاری در شورای امنیت سازمان ملل و حمایتی از جانب کشورهای جهان داشته باشد، چه نیازی به چنین تمدیدی دارد؟ پاسخ پیچیده نیست، واقعیت آن است که آمریکا پس از دو سال ناکامی اولاً اثر روانی و رسانه‌ای برداشته شدن چنین تحریمی را یک چالش بزرگ برای کارآمدی فشار حداکثری می‌داند و احساس می‌کند در چنین وضعیتی ممکن است شکست بزرگ و دائمی فشار حداکثری فراهم آید و حتی چنین ابزاری از دست کاخ‌سفید برای اعمال درخصوص کشورهای دیگر هم خارج شود. دومین علت هم همان حساسیت ویژه ترامپ به برجام و ایران است و اینکه ممکن است این اتفاق او را در انتخابات آتی بیش از گذشته در موضع ضعف قرار دهد.

حالا آمریکایی‌ها دو مسیر مشخص را برای قانونی کردن تحریم‌های تسلیحاتی ایران در شورای امنیت سازمان‌ملل پس از ماه اکتبر در پیش گرفتند، اولین اقدام آنها همانی بود که حدود دو هفته پیش در صحن شورای امنیت ساماندهی شد و نمایندگان این کشور پیش‌نویسی از یک قطعنامه فصل هفتمی را درخصوص تمدید تحریم‌های تسلیحاتی ایران میان اعضای این شورا توزیع کردند که البته مورد استقبال کشورهای مختلف واقع نشد و همچنان معلوم نیست که آمریکایی‌ها بتوانند از آن به‌عنوان یک ابزار فشار استفاده کنند. در جریان این بحث، آنها بسیار نگران وتوی چین یا روسیه روی چنین قطعنامه‌ای هستند و لذا تلاش می‌کنند تا پیش از زمانی که استفاده از این قطعنامه تنها ابزار باقی‌مانده باشد، روسیه و چین را مجاب به کنار آمدن با یک توافق سیاسی با خود و نهایتا کوتاه آمدن از برجام کنند.

نکته مهم اینجاست که آمریکایی‌ها پس از توزیع پیش‌نویس این مسیر را متزلزل‌تر از آن دیدند که به‌سادگی هدف‌شان را محقق کند و حالا به‌نظر می‌رسد به سیم‌آخر زدند و گمان کردند می‌توانند از حق نداشته خود در برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ برای تمدید تحریم‌های ایران، استفاده کنند. برایان‌ هوک، مسئول میز ایران در وزارت خارجه آمریکا هفته گذشته طی یادداشتی اعلام کرد که اگر آمریکا موفق به استفاده از قطعنامه جدید شورای امنیت برای اعمال تحریم‌های تسلیحاتی علیه ایران نشود، تلاش می‌کند از مکانیسم ماشه طبق بندهای ۱۰ و ۱۱ قطعنامه پیوسته برجام استفاده کند؛ این مسیر دومین ابزار آمریکا برای جلوگیری از اتفاق اکتبر است.

اظهارنظر عجیب برایان هوک بلافاصله واکنش‌هایی را از تهران، پکن و مسکو در پی داشت؛ محمدجواد ظریف با تیتر «برجام به‌شما چه ربطی دارد؟» گفت از کشوری که مسئولانش می‌گویند مواد ضدعفونی‌کننده را به خود تزریق کنید تا به کرونا مبتلا نشوید، بعید نیست ادعای استفاده از توافقی را داشته باشند که چندی پیش از آن خارج شده‌اند. بعد از آن چینی‌ها در محکم‌ترین اظهارنظر ماه‌های اخیر خود، اظهارات هوک را محکوم کردند. توییتر، نمایندگی دائم چین در سازمان ملل رسما اعلام کرد که از نظر آنها آمریکا بعد از خروج از برجام امکان استفاده از بندهای این توافق و قطعنامه ضمیمه آن را ندارد.

روس‌ها اما جدی‌تر وارد میدان شدند و در چند اظهارنظر پیاپی آمریکایی‌ها را به‌باد انتقاد گرفتند. نماینده دائم روسیه در سازمان ملل ادعای آمریکا درخصوص عضویت در برجام را مسخره توصیف کرد و حتی تلاش این کشور برای تمدید تحریم‌های تسلیحاتی ایران را هم به زیان کشورهای جهان دانست. از سوی دیگر سخنگوی وزارت امور خارجه این کشور نیز عدم‌اجرای قطعنامه ۲۲۳۱ را مخرب خواند و استناد حقوقدانان آمریکایی به بندهای ۱۰ و ۱۱ این توافق را حیرت‌آور عنوان کرد.  این البته درحالی است که جوزپ بورل، هماهنگ‌کننده سیاست خارجی اتحادیه اروپا نیز چندی پیش اعلام کرده بود که از نظر آنها هم آمریکا از برجام خارج شده و امکان استفاده از بندهای آن ازجمله مکانیسم ماشه را ندارد. علاوه‌براین دست اظهارنظرها، حقوقدان‌های مختلفی نیز هدف آمریکا را از منظر قانونی و حقوق بین‌الملل مخدوش دانستند.

برای مثال رضا نصری، پژوهشگر حقوق بین‌الملل در این خصوص نوشت: «پمپئو می‌گوید برای اثبات اینکه آمریکا «شرکت‌کننده برجام» (Participant) محسوب می‌شود کافی است فقط متن قطعنامه ۲۲۳۱ را بخوانیم! می‌گوید «جادوگری نیست! این واژه در متن آمده. فقط متن را بخوانید!» اگر بنا باشد متون بین‌المللی را بدون درنظر گرفتن تحولات بعدی و رفتار و اعلامیه‌های متعاقب دولت‌ها تفسیر کنیم، باید همچنان آلمان، ژاپن و ایتالیا (شکست‌خوردگان جنگ دوم جهانی) را مطابق اصول ۵۳، ۷۷ و ۱۰۷ منشور سازمان‌ملل «دولت‌های متخاصم» (Enemy state) محسوب کرده و با آنها بر همین اساس رفتار کنیم. طبق منطق و روش تفسیری آقای پمپئو برای حمله نظامی به ایتالیا و آلمان و ژاپن نیازی به مجوز شورای امنیت نیست! نمی‌دانم چقدر این کشورها و اتحادیه اروپا با این برداشت موافقند؟!» حالا اما معلوم نیست که آمریکایی‌ها با این همه محدودیت بنای حرکت در چه مسیری را دارند، حداقل در این مورد به‌نظر می‌رسد که اگر برجام گاف حقوقی دیگری نداشته باشد، راه آمریکا فعلا مسدود است و این کشور ‌باید به‌دنبال ایده دیگری برای تمدید تحریم‌های ایران باشد.

یوسف مولایی، عضو هیات علمی و استاد حقوق بین‌الملل دانشگاه تهران در خصوص امکان استفاده آمریکا از مکانیسم ماشه ذیل برجام و قطعنامه 2231  گفت: در هر حالتی که برجام و شکایت از ایران به شورای امنیت سازمان ملل برود، چون آمریکایی‌ها عضو دائم شورای امنیت هستند، قاعدتا می‌توانند درخصوص آن نظر بدهند؛ چه در برجام حضور داشته باشند و چه نداشته باشند. آمریکا به‌عنوان عضو دائم شورای امنیت همیشه می‌تواند در مساله‌ای که شورا بخواهد تصمیم‌گیری کند، تاثیرگذار باشد. اینکه عضو برجام باشد یا نباشد، مهم نیست.

مولایی افزود: از این‌رو اگر یک عضو شاکی باشد و مکانیسم ماشه را فعال کند، کار به رای‌گیری برای تداوم تعلیق تحریم‌ها خواهد کشید و اگر یک عضو «شورای امنیت» ناراضی باشد و برخلاف تعلیق تحریم رای بدهد، تحریم‌ها باقی خواهند ماند، لذا از این مسیر است که آمریکا می‌تواند دوباره خود را به برجام پیوند بزند و در آن اثرگذار باشد.

وی ادامه داد: اگر این موضوع را فعال کنند و مساله در کمیسیون مشترک برجام و هیات وزیران و هیات مشورتی نتیجه ندهد، آن وقت عضوی که شاکی است مساله را در شورای امنیت مطرح می‌کند، در شورای امنیت یک ماه فرصت برای حل اختلاف است و سپس رای‌گیری می‌شود، در اینجا آمریکا حضور دارد.

عضو هیات علمی و استاد حقوق بین‌الملل دانشگاه تهران تصریح کرد: با توجه به مواضع محکم دیگر کشورهای عضو برجام به‌نظر می‌رسد اگر آمریکایی‌ها بخواهند راسا از اسنپ‌بک استفاده کنند، قطعا کشورهای دیگر به مخالفت با آن برمی‌خیزند و به آنها اجازه نخواهند داد، چون عضو برجام نیستند. روسیه و چین با استناد به همین نکته می‌گویند شما عضو نیستید و نمی‌توانید اختلافی با دیگر اعضا داشته باشید و شکایتی مطرح کنید. از این‌رو به‌نظر می‌رسد آمریکا با وجود حضور چین و روسیه در مواجهه با ایران مسیر راحتی نخواهد داشت و به‌احتمال بسیار قوی هیچ‌امکانی برای بازگشت این کشور به برجام وجود ندارد و در این‌صورت مکانیسم حل اختلاف و مکانیسم ماشه را نمی‌تواند فعال کند، اما اگر این مکانیسم توسط عضو دیگر فعال شود، آمریکا در شورای امنیت حضور دارد و می‌تواند از نفوذ خود استفاده کند.  درنتیجه گمان می‌کنم آمریکا یکی از متحدان خود را که می‌تواند انگلیس یا فرانسه باشد، وادار می‌کند در فاصله باقی‌مانده نسبت به فعال‌سازی مکانیسم ماشه اقدام کند.

yektanetتریبونخرید ارز دیجیتال از والکس

پربحث‌های هفته

  1. جنگ ترکیبی خودمان، علیه خودمان!

  2. کارگری انگشتر ۵۰ میلیاردی را به صاحبش بازگرداند

  3. فرآیند بازگشت مالکیت زمین به حوزه علمیه امام خمینی در حال انجام است

  4. جلاد، به پایان سلام کن!

  5. بهادری جهرمی: مبالغ جرایم رانندگی متناسب با تورم افزایش یافت

  6. تورم چه زمانی تک رقمی می‌شود؟

  7. نرخ تعرفه‌های خدمات بهداشتی درمانی ۱۴۰۳ اعلام شد/ نرخ رسمی ویزیت ۵۰% گران می‌شود!

  8. کلید تحقق شعار سال ۱۴۰۳

  9. بازداشت سومین عامل حمله تروریستی در مسکو

  10. فرامرز اصلانی درگذشت

  11. علی‌ ضیاء و افتادن در باتلاقِ ابتذال!

  12. آقایان رئیسی و اژه‌ای! آیا در پیشگاه خدای متعال و امام‌زمان (عج) پاسخی دارید؟

  13. انتقام از پوتین؟

  14. ائتلاف ایران، روسیه و چین تبدیل به کابوسی برای آمریکا می‌شود

  15. علم‌الهدی: امروز در کشور از آثار تحریم اقتصادی آمریکا مشکلی حس نمی‌کنیم

  16. سلبریتی‌ها چگونه با اعصاب مردم بازی می‌کنند؟

  17. رئیس سازمان برنامه و بودجه: تورم را وارد کانال ۲۰ درصد می کنیم/ تلاش برای رسیدن به رشد اقتصادی ۸ درصدی

  18. بازگشت احتمالی ترامپ چه تاثیری بر اقتصاد ایران دارد؟

  19. افزایش ١٧٠ درصدی حداقل حقوق کارگران در دولت سیزدهم

  20. خط و نشان حقوقی ایران برای کویت

  21. هشدار سخنگوی پلیس به رانندگان نوروزی؛ آمار تصادفات هولناک است!

  22. وزیر اقتصاد: در سال ۱۴۰۲ رکورد بیشترین سرمایه‌گذاری خارجی واقعی در ۱۶ سال اخیر شکسته شد

  23. کولرهای گازی بلای جان صنعت برق

  24. منظور: تخصیص ارز کشور برای واردات خودرو به صرفه نیست

  25. رشد نقدینگی ۱۸ درصد کاهش یافت

آخرین عناوین